صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

درباره: فعل و انفعالات انتخاباتی در حزب ایران نوین

تاریخ سند: 1 اردیبهشت 1350


درباره: فعل و انفعالات انتخاباتی در حزب ایران نوین


متن سند:

شماره: 203/ در چند سال اخیر دولتها در اجرای اوامر ملوکانه به طرق مختلف اجتماع ایرانی را به خاتمه دوران و بساط خان خانی، تعمیم عدالت اجتماعی، کنار گذاشتن عوامل قدرتهای خارجی، رفع تبعیضات در زمینه های مختلف اجتماعی سپردن امور به افراد لایق بر مبنای تخصص و اولویت در کار تشویق و به همین علت رجاء و امیدواریهائی بین طبقات مختلف ایجاد و چون یکی از مظاهر این اقدامات شرکت عموم مردم در تعیین سرنوشت خود از راه احزاب قانونی و فعال بود لذا در ابتدا امر طبقات مختلف اجتماعی به عضویت در احزاب موجود راغب گردیدند با فعالیت حزب ایران نوین گروههای مختلف خوشنام به این حزب روی آورده و آن را ملجاء و پناهگاه امیال و خواسته های قانونی خود قرار داده و تا حدودی افراد لایق مصدر کار و منشاء اثر گردیدند ولی به همان علل که خاصیت وجودی جامعه ما می باشد بعد از مدتی این اقدام اثر وجودی خود را از دست داده و احزاب و بالاخص حزب ایران نوین محل و دکانی برای افراد گردید که می خواستند به اتکاء قدرتها خود را به مناصب و مشاغل عالی برسانند در نخستین انتخابات که بعد از اجرای منشور انقلاب سفید به مرحله عمل درآمد برخلاف نیات شاهنشاه آریامهر تعداد زیاد از افرادی به مجلس راه یافتند که متکی به یکی از قدرتها بودند معهذا چون ابتدای کار بود تعداد کثیری از اعضاء با مشاهده این وضع چنین استنتاج نمودند که هر اقدام در مراحل اولیه خود اشکالات و معاذیر و محضوراتی خواهد داشت و امید خود را به انتخابات آینده متوجه نمودند در انتخابات دوره 22 مجلس شورای ملی نیز این امید مبدل به یأس گردیده و گروههای زیادی از افراد صالح که تشخیص دادند شرط وکالت آنان داشتن سابقه و فعالیت در حزب یا مدارج و ضوابط دیگری نمی باشد فعالیتشان در احزاب متوقف گردید معهذا مابقی افراد که در حزب مانده بودند به انتخابات دوره /23 چشم دوخته و حالیه با فعالیتهای غیراصولی که در حزب ایران نوین در جریان است مسلما چنانچه وضع به همین کیفیت پیش برود و ملاک انتخاب و رسیدن به مشاغل بالاتر وابستگی به مقامات مملکتی و توصیه آنان به دبیرکل باشد بایستی پس از پایان انتخابات دوره /23 مجلس شورای ملی احزاب موجود و بالاخص حزب ایران نوین را عاری از افراد لایق و شایسته دانست.
به عنوان مثال فعل و انفعالات غیراصولی را که در چند روزه اخیر در حزب ایران نوین در جریان بوده و کادرهای فعال را مأیوس و ناامید نموده به شرح زیر از عرض می گذرد: 1ـ در یک ماه اخیر تعداد زیادی از اشخاص که وابسته به مقامات مملکتی می باشند به حزب وارد و آنکت حزبی و پرسشنامه انتخاباتی پر نموده و به آنان قول انتخاب شدن داده شده است در حقیقت منوچهر کلالی دبیرکل حزب از صبح تا شب اوقات خود را مصروف به این مورد نموده و در میان داوطلبان بیشتر قیافه های سفارش شده و شناخته شده از جانب مقامات مملکتی فراوان است.
2ـ خانم گوهر ایزدی از ورامین کاندید شده مشارالیها همسر ایزدی رئیس دفتر والاحضرت شاهدوخت اشرف پهلوی است و شخصا برای کار زنش با دبیرکل ملاقات نموده است.
3ـ تیمورتاش رئیس دفتر والاحضرت حمیدرضا خودش را کاندیدا نموده و با دبیرکل حزب ...
ندارد بنابراین یکی از علل عدم علاقه مردم به انتخابات ناشی از سوءظن حاد و مزمن نسبت به دولتها است.
2ـ بی اعتمادی به صحت و اصالت انتخابات: گروههای روشنفکر را تصور بر آن است که وکلا قبلاً از جانب دولت تعیین و انتخابات جز یک صحنه سازی برای حفظ ظاهر نیست اینان می پندارند شرکت یا عدم شرکت و فعالیت آنان تأثیری در سرنوشت انتخابات ندارد هر کس که مدنظر است از صندوق بیرون خواهد آمد، نحوه انتخابات اخیر انجمن های شهرستان و استان و سهمیه بندی احزاب در تقسیم حوزه ها که در اطاقهای دربسته توسط دبیران کل احزاب ایران نوین و مردم صورت گرفته بدون توجه به زمینه های انتخاباتی بوده این فکر قوت و متأسفانه احزاب مذکور بدیهی ترین اصول انتخاباتی را نادیده انگاشته و در بسیاری از حوزه هائی که...
نمایندگان مجلس شورای ملی ...
از حزب ایران نوین بوده اند در انتخابات انجمن شهرستان و استان کاندیداهای حزب مردم از قبل تعیین گردیده و بالعکس، این توهم در افکار بسیاری از نامزدها بوجود آمد که فعالیت و اقدام سایر کاندیداها اگر چه زمینه کافی هم داشته باشند بدون اثر خواهد بود و نتیجتا انتخابات باید بی...
انجام یافت.
3ـ بیگانگی و نداشتن ارتباط معنوی و اجتماعی کاندیداهای انتخاباتی با مردم حوزه خود: در اکثر موارد نامزدهای انتخاباتی نسبت به حوزه انتخابی خود کاملاً بیگانه و ناآشنا هستند (البته به طور قطع محلی و اهل یک ناحیه بودن دلیل داشتن ارتباط معنوی و قلبی نمی باشد) بسیاری از کاندیداها به علت اطمینان به موفقیت خود به اتکاء و پشتیبانی مقامات حکومتی حتی زحمت زمینه سازی و ایجاد پیوند معنوی با مردم را به خویش نمی دهند به همین علت در حال حاضر وضع به نحوی است که بسیاری از مردم با وکلای خود ناآشنا و بیگانه بوده و برخلاف گذشته حتی نام آنها را نمی دانند مگر افرادی که از برکت انتقاد و شوخی روزنامه های فکاهی به مردم شناسانده شده اند.
پرسش از طبقات مختلف اجتماع (دانشجویان کارمندان اداری، کارگران و مردم کوچه و بازار) دلیل این مدعا است و بدتر از همه تحصیل عده ای افراد ناموجه و غیرمحلی به حوزه های انتخاباتی است که اکثر این اشخاص از دوستان و اقوام مقامات متنفذ دولتی می باشند.
4ـ عدم حسن شهرت کاندیداها و منتخبین : عده زیادی از منتخبین فاقد حسن شهرت کافی بین مردم بوده و بالاخص سوء شهرت پاره ای از آنان موجبات کاهش اعتبار پارلمان و بی علاقگی مردم به انتخابات شده است.
5 ـ انتخاباتی حزبی : تمرکز انتخابات در دو حزب و عدم امکان فعالیتهای انفرادی یکی از علل عدم استقبال مردم از جریان انتخابات بوده و تجربه تلخ مردم از فعالیتهای سیاسی در گذشته موجبات تشدید این عدم علاقه را فراهم و چون افراد با شخصیت و خوشنام کمتر علاقه ای به عضویت در احزاب از خود نشان می دهند و انتخابات جنبه حزبی دارد این عامل نیز موجب گردیده تا با بودن افراد مذکور در منطقه، احزاب از وجود اشخاصی که از نظر اجتماعی در سطح پائین تری قرار دارند استفاده نمایند.
6ـ عدم تحرک نمایندگان پارلمان : متأسفانه باید اعتراف نمود اکثریت منتخبین کوچکترین علاقه ای به رفع نیازمندیهای حوزه انتخابیه خود نداشته و کمتر به منطقه خود عزیمت و اصولاً از نظر مردم ناشناخته می باشد و در صورتی که هر کس آنها جهت تأمین خواستهای خود به مرکز بیایند به ندرت با روی گشاده وکلای خود مواجه می گردند، در مجلس نیز وضع بهتر از آن نبوده و به ندرت مشاهده شده نماینده ای در پارلمان با علاقه موضوع مربوط به حوزه خود را تعقیب نموده باشد در حالی که در ادوار گذشته پاره ای از وکلای منفرد و یا وابسته به احزاب با ماندن شب در پارلمان و ایراد نطقهای منطقی افکار عمومی را به پارلمان جلب و این خود موجب افزایش اعتبار مجلس و شأن وکلاء و علاقمندی مردم به جریان های انتخاباتی می گردید.
7ـ عدم توجه به فعالیتها و سوابق حزبی کاندیداها : اکثرا در تعیین وکلاء شخصیت فردی و میزان سابقه فعالیت در حزب ملاک قضاوت نیست بلکه منسوب بودن، رفاقت با قدرتها موجب انتخاب نمایندگان بوده و چه بسا اشخاصی که تعیین می گردند در احزاب فعالیت نداشته و پس از موفقیت ظاهرا به عضویت حزب پذیرفته می شوند.
8ـ نقش احزاب اقلیت صرف نظر از اینکه حزب اکثریت به صورتی که فوقا اشعار گردید نمایندگان خود را انتخاب و نتیجتا از نظر روانی وکلاء خود را مدیون دولت و شخصیتهای صاحب نفوذ می دانند نمایندگان عضو حزب مردم یعنی حزب مخالف با اعمال نفوذ و قدرت مقامات دولتی تعیین و ظاهرا عضویت حزب مردم را دارند به علت همین دین نسبت به خواستهای حوزه انتخابیه خود بی علاقه و در این زمینه از مسئولین امر که وابسته به دولت می باشند کمتر انتقاد و از نظر علائق فاصله زیادی بین موکل و وکیل موجود می باشد.
9ـ وضع عمومی احزاب و دستجات سیاسی : به جز تعداد بسیار قلیلی از اعضاء احزاب و دستجات سیاسی که صرفا بر مبنای عقاید خود عضویت این دستجات را پذیرفته اند اکثریت اعضاء را کسانی تشکیل می دهد که به اجبار رؤسا و مقامات اداری ظاهرا آنکت حزب پر کرده و به ندرت در حزب رفت و آمد دارند این احزاب از نظر اعضاء و تعداد رأی دهنده نسبت به کل جمعیت منطقه در اقلیت محض بوده (به عنوان مثال حزب ایران نوین در شهرستان 130482 نفری تربت جام چهارصد نفر و در شهرستان 34928 نفری خواف یکصد نفر عضو دارد که چنانچه توجه شود حداقل 31 یا 41 افراد شهرستانهای مذکور حائز شرایط رأی دادن می باشند ضعف احزاب در قبال اخذ آراء اکثریت مردم به هنگام انتخابات به نحو بارزی مشهود می گردد) معهذا همین اقلیت اکثرا به علت دخالت مقامات مرکزی و مأمورین دولتی از صندوق های رأی بیرون آمده اند.
نظریه و پیشنهاد باید اذعان نمود مسئله آزادی و میزان علاقمندی مردم به انتخابات یک امر نسبی است و حالیه در آزادترین کشورها به نحوی از انحا از طرف دولت ها و دستجات و نیروهای محاکمه در امر انتخابات اعمال نفوذ به عمل می آید در پاره ای از کشورها این دخالت مستقیم و در دیگر ممالک به طور غیر مستقیم یعنی با دخالت قدرتهای بزرگ اقتصادی، اجتماعی و صاحبان صنایع بزرگ، بانکداران، ارباب، کلیسا گروهها و احزاب و اقلیتهای نژادی و مذهبی انجام می گیرد.
در کشورهائی مانند انگلستان، سویس، فرانسه، سوئد و دانمارک که سیستم حکومتی آنها متکی به دو یا چند حزب است دخالت ارگانهای مختلف حکومتی و قدرتهای داخلی ضعیف تر و اعتقاد مردم به اصالت انتخابات بیشتر و میزان علاقمندی توده مردم بالاتر است بهر کیفیت چون در حال حاضر سیستم پارلمانی کشور ما متکی بر چند حزبی است اصلح است نهالی را که بدست شاهنشاه آریامهر نشانده شده و در همه زمینه ها بارور گردیده و اینکه انتخابات نزدیک است موارد زیر به منظور جلب توده مردم در فعالیتهای انتخاباتی و تعیین نمایندگان پیشنهاد می گردد : الف ـ بالا بردن پرستیژ و حیثیت پارلمان و وکلاء برای اینکه مردم نسبت به انتخابات و فعالیت آن علاقمند گردند اصلح است ابتداء شرایط یک انتخابات سالم تا حدودی که در شرایط فعلی تشنج ایجاد ننماید یعنی آزادی نسبی اجتماعات، احزاب و مطبوعات ایجاد و از نظر وکلاء نیز علاوه بر امتیازات مادی، اعتبار معنوی و سیاسی بیشتر نسبت به دو دوره اخیر جهت آنان در نظر گرفت و در فعالیتهای سیاسی سهم بیشتری به قوه مقننه داد و نمایندگان متنفذ، با شخصیت باسواد و دارای شخصیت محلی و علاقمند به امور اجتماعی انتخاب و در دو دوره اخیر دیده نشد نماینده ای با لوایح دولت به طور مستدل و منطقی مخالفت نماید و چند مورد انتقادی که از جانب اعضاء حزب مردم به عمل آمد به نحوی با دست نامساعد دولت و اکثریت مواجه که در روحیه سایرین نیز اثر نامطلوب داشت.
چنانچه استحضار دارند در چند ساله اخیر تلویحا به نمایندگان تأکید گردید تا از مراجعه به وزارتخانه ها و دستگاههای اجرائی خودداری و این عمل صرفنظر از نارضایتی نمایندگان موجب گردیده تا وکلاء نتوانند در جهت رفاه اهالی و نیازمندیهای منطقه اقدامی نمایند.
ب ـ رفع بی اعتقادی مردم : یکی از علل عدم علاقه مردم به انتخابات بی اعتقادی به اعمال دولت ها است برای اینکه این مورد برطرف شود اصلح است دولتها با صمیمیت و با تبلیغات صحیح این شکاف را پر نموده و به مردم تفهیم نمایند دولت خدمتگزار واقعی آنها است.
پ ـ برنامه هدایت ملی بسیار بجا خواهد بود یک برنامه صحیح و وسیع تربیتی از دبستان تا سطح اجتماعی را عملی و به مردم دقیقا اهمیت و ارزش پارلمان و تأثیر همکاری و شرکت در کارهای سیاسی و اجتماعی تفهیم و بهتر است این مورد از طرق مختلف مطبوعاتی، تلویزیون سخنرانی اجرا و در کتب کلاسیک سیر دموکراسی ایران نگارش و این دموکراسی همگام با زمان و با توجه به سن و عادات ملی باشد.
ت ـ بالا بردن سطح معنوی وکلاء یکی از راههای افزایش اعتبار پارلمان توجه به موقعیت و ارزش معنوی منتخبین می باشد مناسب خواهد بود در این زمینه از وجود اشخاص صاحب نفوذ و دارای شخصیت ممتاز منطقه ای و برخوردار از معلومات کلاسیک و دارای حسن شهرت و علاقمند به امور سیاسی و اجتماعی استفاده شود.
ث ـ دخالت بیشتر مردم در امور انتخابات : شک نیست در موقعیت کنونی با در نظر گرفتن وضع جغرافیائی، سیاسی و اجتماعی ایران نمی توان انتخابات را به معنای آزاد کلمه در ایران اجراء نمود اما می توان بدون ایجاد ناراحتی تا حد معقولی مردم را در انتخابات و تعیین وکلاء شرکت داد به نحوی که هم منظور عملی گردد و هم مردم راضی باشند برای انجام این مورد یکی از راههای مفید آن است که به کاندیداهای حزبی و غیرحزبی که به اتکاء دولت انتخاب خود را حتمی دانسته و هیچ گونه اقدامی در جهت رضایت و نظر مردم به عمل نمی آورند تفهیم شود کاندیداهای غیرموجه مورد تائید نموده و می بایستی نظر و توجه اهالی حوزه انتخابیه خود را جلب و تا حدودی از آراء مردم برخوردار باشند به عبارت دیگر متکی به مردم باشند نه به قدرتها و دولتها به همان کیفیت که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای...
.
عملی می گردد یعنی نامزدهای انتخاباتی میان مردم کوچه و بازار رفته و با ایراد سخنرانی و نطقهای تبلیغاتی توجه مردم را به سوی خود جلب می نمایند.
ج ـ نقش کاندیداهای فردی : برای اینکه نامزدهای حزبی به فعالیتهای انتخاباتی بیشتری جهت جلب توجه و آراء اهالی کشانیده شوند و مبارزات انتخاباتی قیافه و ژست جدی تری داشته و طبیعی تر باشد به جا خواهد بود به کاندیداهای موجه و مورد اعتماد منفرد نیز میدان داد و در حقیقت این افراد منفرد و غیرحزبی که برخی از آنان نیز احتمالاً انتخاب خواهند شد عامل تحریک کننده ای برای جلب نظر اهالی و به حرکت درآوردن چرخهای انتخاباتی خواهند بود البته بایستی کلیه این اقدامات در محیط کاملاً آرام و بدون جنجال و اعمال خلاف رویه و خشن انجام در صورت موفقیت کاندیداهای غیرحزبی اقدامات لازم از جانب احزاب در جهت عضویت در حزب معمول شود.
چ ـ اعلام برنامه انتخاباتی از طرف کاندیداها: مدتی قبل از انتخابات بایستی با یک فعالیت اصولی و اساسی تبلیغاتی به وسیله رادیو تلویزیون، جراید و مجالس سخنرانی به همان کیفیت که در سایر کشورها معمول است کاندیداها نظرات و برنامه های آتی خود را در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی با سادگی برای مردم توجیه و در ارائه برنامه های سیاسی علاوه بر برنامه های کلی حزبی در سطح مملکتی موضوعات محلی را از قبیل ساختن راهها، بیمارستان، مدرسه و مسائلی نظیر آب، برق و غیره که مبتلا به مردم می باشد برای اهالی توجیه و مسئله این اقدامات از جهت روانی اثر مطلوبی در منطقه و جلب نظرات مردم حوزه انتخابیه خواهد داشت.
بهتر است استفاده از وسائل تبلیغاتی برای احزاب قانونی به طور یکسان مجاز و بعضا هم کاندیداهای منفرد نیز از این وسائل استفاده نمایند.
ح ـ تحرک مجلس و توجه به شخصیت وکلاء در ادوار گذشته پارلمان از تحرک کافی برخوردار نبوده و وکلاء نیز علاقمندی چندانی به رفع نیازمندیهای حوزه انتخابیه خود نداشته و به جا خواهد بود به نمایندگان مجلس میدان بیشتری داده و انتقادات اصولی آنان موجب رنجش دستگاههای اجرائی و دولت نگردیده و در تعیین اعضای کمیسیونهای مجلس از وجود اشخاص خبره، واجد صلاحیت و آشنا به موضوع استفاده و کمیسیون عرایض مجلس شورای ملی به معنای کامل وظایف خود را ایفاء و مجلس جنبه معنویت خود را حفظ نماید.
خ ـ آزادی مطبوعات در انتقاد از احزاب و وکلاء تا حد معمولی که ایجاد ناراحتی ننماید به جراید اجازه داده شود تا از اقدامات خلاف رویه احزاب و وکلاء و نیز عدم تحرک آنان انتقاد و ترتیبی داده شود تا در صورت اجرای این مورد، موجب ناراحتی و عکس العمل نامعقول مقامات مسئول نشود.
د ـ بررسی نحوه فعالیت وکلاء در ادوار قبلی در انتخاباتی که مقرر است انجام گیرد میزان فعالیت و علاقمندی وکلاء در دوره قبلی مورد توجه واقع و از انتخاب نمایندگان غیرموجه و بی علاقه خودداری و در این زمینه کمتر مداخله ای معمول و لازمه تعیین نامزدها از جانب احزاب نیز صرفا تحرک و شخصیت و علاقمندی به فعالیتهای حزبی باشد نه وابستگی و منسوب بودن به مقامات.
ذ ـ بوجود نیاوردن موانع جهت احزاب اقلیت در دوره کنونی اکثر وکلای احزاب اقلیت با نظر دولت تعیین و بدین جهت آنان خود را مدیون دولت دانسته و کمتر به حزب و مقامات آن توجه و از دستورات آن تبعیت می نمایند و این مورد موجب شده تا رکودی در سطح بالای این احزاب ایجاد و کادرهای فعال و علاقمند را نسبت به اقدامات حزبی بی توجه نماید.
ر ـ توجه احزاب و دولت به عقاید واقعی نمایندگان مجلس اصلح است کلیه پیشنهادات و طرحهائی که قبلاً در فراکسیونهای احزاب مورد تصویب و به مجلس تقدیم می گردد با نظر واقعی اعضاء فراکسیون باشد به عنوان مثال در یکی از جلسات فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین موضوع افزایش جرائم رانندگی مطرح و مورد علاقه و بررسی وی رأی گذاشته می شود که مورد مخالفت اکثریت واقع ولی رئیس فراکسیون اعلام می نماید موضوع تصویب که این مسئله موجبات ناراحتی اکثریت را فراهم و با اشاعه موضوع در خارج چنین استنتاج گردید کلیه این طرح ها و مسائل جنبه فرمایشی دارد.

منبع:

کتاب حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک - جلد 4 صفحه 58












صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.