موضوع : شایعات
تاریخ سند: 9 فروردین 1343
موضوع : شایعات
متن سند:
شماره : 5 /326 بعضی از مطلعین بامور سیاسی اظهار میدارند چون آقای حسنعلی منصور بر اثر فشار دیپلماسی امریکا بنخست وزیری منصوب گردیده و اعلیحضرت همایون شاهنشاه نسبت بایشان خوش بین نیستند لذا بر اثر توصیه معظم له احزاب مردم و ملیون1 فعالیت های سیاسی خود را تجدید نموده تا در مقابل دولت و حزب ایران نوین2بتوانند اقداماتی نموده و در صورت لزوم کارشکنی هائی بنمایند.اداره سوم 9 /1 /42 در پرونده حزب ایران نوین و آقای حسنعلی منصور بهره برداری و بایگانی شود.
10 /1 /43
توضیحات سند:
1ـ حزب ملّیون در سال 1336 به رهبری دکتر منوچهر اقبال نخست وزیر وقت تشکیل شد محمود طلوعی در کتاب خود در این خصوص می گوید : در سال 1336 که اولین سال حکومت اقبال است دو حزب تازه در ایران پا به عرصه وجود نهاد.هر دو حزب با اشاره شاه تشکیل شد و هر دو مجری اوامر شاهانه بودند منتهی برای حفظ ظاهر دموکراسی در ایران یکی نقش حزب مخالف و دیگری نقش حزب طرفدار دولت را بازی می کرد.
حزب به اصطلاح مخالف دولت به رهبری امیراسداله علم که ظاهرا برنامه ای مترقی داشت و اصلاحات ارضی و سهیم کردن کارگران در سود کارخانه ها را در برنامه خود گنجانده بود حزب «مردم» نام گرفت و حزب دولتی که خود دکتر اقبال در رأس آن قرار گرفته بود به حزب ملیون معروف شد.
(طلوعی همان منبع ص 423).
2ـ تاریخچه پیدایش حزب ایران نوین را باید در حقیقت از سال 1340 که کانون ترقی تاسیس شد دانست و بیشتر اعضای هیات مرکزی حزب از این کانون بود که سران آن حسنعلی منصور، امیر عباس هویدا و جمشید آموزگار بودند.
در شهریور 1342 منصور اعلام کرد که کانون ترقی، ایران نوین را به منظور پر کردن خلاء سیاسی احزاب «مردم» و «ملیون» تشکیل می دهد.
که در پی آن در این سال حزب ایران نوین رسما فعالیت خود را به مثابه حزب اکثریت آغاز کرد.
منصور، هویدا، عطاءاللّه خسروانی و منوچهر کلالی به ترتیب دبیران کل حزب از تاریخ تشکیل تا ادغام این حزب در سال 1353 به حزب رستاخیز بودند.
و دیگر اعضای آن پس از ادغام در حزب رستاخیز در این حزب به حیات سیاسی خود ادامه دادند که البته عده ای از این امر نا خرسند بودند.