تلفنگرام
تاریخ سند: 8 شهریور 1357
تلفنگرام
متن سند:
بفرموده ضمن ملاقاتیکه ساعت 1600 روز جاری با سیدصادق روحانی بمنظور آگاهی از نظریات وی در مورد سخنرانی او در ساعت 2100 امشب انجام شد نامبرده ابتدا درباره هجوم عده ای در شب گذشته بمنزلش اظهار داشت اولین درخواستش از مردم حفظ نظم و آرامش بوده و بطوریکه همه میدانند با انبوه جمعیت عدم برخورد و اینکه حادثه ای بروز ننموده بیسابقه است.مورد دیگر اعتراض به دولت بوده برای اینکه مگر تاکنون متوجه نبوده اند که برخلاف قانون اقداماتی صورت میگرفته از جمله همین مبدأ تاریخ قانونی مملکت میباشد که اخیرا بحالت اولیه برگشت داده شده نامبرده در مورد سخنرانی امشب و نظریاتش اظهار داشت اولین مورد تشکر از مردم برای حفظ آرامش شب گذشته و تاکید مجدد برای حفظ نظم و آرامش میباشد و در مورد حکومت اسلامی جز آنچه مربوط به زمان پیغمبر (ص) و علی (ع) وظیفه علماء در حال حاضر میباشد مطلبی نخواهد گفت1 و افزود که بهیچوجه حاضر نیست صدمه ای بفردی برسد و متقابلا تقاضایش اینست که مامورین هم بی جهت مردم را مورد کتک کاری قرار ندهند مشارالیه در مورد اینکه چه لزومی دارد که امشب سخنرانی نماید آنهم در منزلش با محوطه کوچک اظهار داشت در شرایط کنونی معتقد است که این قبیل سخنرانیها حداقل تسکینی است که ضروری بنظر میرسد و حتی اگر سخنرانی شب گذشته او خوب ضبط شده باشد چه بسا همان سخنرانی را پخش نماید و فعلا جز امشب قصد سخنرانی دیگر ندارد و حتی روز جاری مراجعاتی بمن شد که با صدور اعلامیه مراسمی برای کشته شدگان مشهد در مسجد اعظم قم برگزار نمایم ولی زیر بار صدور اعلامیه نرفتم و تنها اظهار داشتم اگر مجلسی برگزار شود شرکت خواهم نمود بشرط اینکه واعظی انتخاب شود که از حد و قواره خارج نگردد.
روحانی راجع به مراجعین شب گذشته به منزلش اضافه نمود که در بین آنان افرادی به طعنه به آیات ثلاثه مطالبی عنوان که موجب ناراحتی او را فراهم چون خواه ناخواه دال بر بروز اختلاف بین روحانیون تلقی میشود و حتی روز جاری یکی از مراجعین بمنزلش سخنان انتقادآمیز راجع به شریف امامی مطرح که مانع ادامه اظهاراتش شدم ولی بطورکلی نتیجه عمل کارهای آقای شریف امامی اطمینان بخش نیست مگر دستور بستن قمارخانه ها جز یک دستور اداری بیش نیست و چه ضمانت اجرائی از نظر قانونی دارد.
مشارالیه در خاتمه ملاقات اظهار نمود حال که ارتباط من با مردم برقرار شده بدون هیچگونه اصراری در صورت موافقت نسبت به برقراری ارتباط تلفن منزلم اقدام شود چون همین قطع تلفن هم مسئله شده است.
نظریه : درست است که روحانی از جمله عناصر افراطی است ولی با برقراری ارتباط بطور مرتب با وی و تحبیب و توجه به پاره ای از خواسته های اصولی و منطقی او میتوان وی را تا حدودی معتدل ساخت و یا حداقل در صورت اقتضا با فاش ساختن چنین ارتباطی از وجهه او در میان متعصبین مذهبی کاست.
2ـ حال که عملا محدودیت قبلی در مورد جلوگیری از مراجعات بمنزل او برای شهربانی محل امکان پذیر نیست در صورت تصویب نسبت به برقراری ارتباط تلفنی و بهره برداریهای لازم از چنین ارتباطی (بخصوص از نظر ارتباط با افراد جبهه باصطلاح ملی) اقدام نمود ضمنا چنانچه بمصحلت باشد حال که از تبعید او عملا خودداری شده مانند سایر تبعیدیها مورد عفو واقع و از هم اکنون اشاعه یابد چون مورد عفو قرار گرفته از ایجاد محدودیتهای قبلی برای او خودداری میشود.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت قم ـ باصری نیا
توضیحات سند:
1ـ روزنامه کیهان بخشی از صحبتهای آقای روحانی را در میان مردمی که به خانه وی آمده بودند چنین نوشت: «حضرت آیت الله روحانی ضمن سخنان خود به قانون اساسی اشاره کردند و گفتند برای وضع قوانینی که به شعائر مذهبی ارتباط پیدا می کند، بایستی پنج مجتهد طراز اول در مجلس شورای ملی نظارت داشته باشند و چون این مجتهدین اکنون در مجلس نیستند قوانینی هم که تا به حال وضع شده بدون پایه و اساس است.امروز از فضای باز سیاسی و یا آزادی های گوناگون صحبت می شود.
وقتی امروز اعلام می کنند که می خواهند آزادی بدهند ثابت می شود که در گذشته آزادی وجود نداشته است.
» (ش 10553، ص 2) این منبع اضافه کرد : پس از سخنرانی، مردم در خیابان های شهر به راه افتادند.
می خواستند به حرم مطهر بروند ولی به علت بسته بودن درهای حرم از خیابان حرم به طرف خاک فرج و خیابان تهران و قسمت های دیگر شهر رفتند.
تظاهرکنندگان شعارهایی به طرفداری از حضرت آیت الله خمینی می دادند.
در مسیر حرکت مردم، زنان از بالای بام ها به روی آنان گلاب می پاشیدند.