موضوع: اختلافات شورای مرکزی جبهه ملی و نقش حزب توده
تاریخ سند: 19 بهمن 1342
موضوع: اختلافات شورای مرکزی جبهه ملی و نقش حزب توده
متن سند:
شماره: 2732 /311 تاریخ:19 /11 /1342موضوع: اختلافات شورای مرکزی جبهه ملی و نقش حزب توده
در اواخر دی ماه 42 جلسه شورای مرکزی جبهه ملی تشکیل می‌گردد. اللهیار صالح شروع به سخنرانی نموده و اظهار می‌نماید چون در شرایط فعلی سیاست خارجی طرفداری از شاه را می‌نماید، علیهذا شرایط ایجاب می‌کند که جبهه ملی سکوت نماید تا بتوانیم سیاست خارجی را با خود همراه نموده و سپس مبارزه را شروع نماییم.
در این موقع شاهپور بختیار برعلیه اللهیار صالح مطالبی اظهار می‌نماید و شروع به حملات به اللهیار صالح نموده و می‌گوید شما لیاقت رهبری را ندارید زیرا مسائل جبهه ملی را که در جلسات خانوادگی خود مطرح می‌کنید و نظریات و طرح های برادرت (جهانشاه صالح) را می‌خواهی به جبهه ملی تحمیل کنید. بهتر است شما کنار بروید و راه را برای مبارزین جبهه ملی باز نمایید.
سپس دکتر آذر به پشتیبانی از تز اللهیار صالح برخاسته و شروع به حمله به بختیار من غیرمستقیم می‌نماید، می‌گوید افراد نفهم و بی درکی که حتی در انتخاب رئیس شورا اوراق سفید می‌دهند و این عمل، بی درکی و نفهمی آنها را می‌رساند، از کجا می‌توانند در مسائل سیاسی صاحب نظر باشند.
در همین موقع بختیار بدون گرفتن اجازه شروع به صحبت نموده و با کلمات رکیکی به دکتر آذر حمله می‌کند و می‌گوید در این جلسه یا من یا دکتر آذر و چون آذر بیرون نمی‌رود، بختیار جلسه را ترک می‌کند.
بعد از آن حجازی به طرفداری از تز اللهیار صالح شروع به سخنرانی می‌کند و اظهار می‌کند چون بختیار اخلالگر بود و از بین ما بیرون رفت، بهتر است در حالیه شروع به گرفتن رأی از تز صالح بنمائیم. در این موقع فروهر برخاسته و شروع به سخنرانی نموده و به حجازی حمله کرده و از شاهپور بختیار حمایت می‌کند و جلسه را ترک می‌کند و بعد از وی دکتر صدیقی هم با حمله به حجازی و صالح جلسه را ترک می‌نماید.
یکی دیگر از رهبران حزب مردم ایران هم به طرفداری از بختیار جلسه را ترک می‌کند، در نتیجه جلسه از اکثریت می‌افتد و جلسه بعد به 20 /11 /42 موکول می‌شود.
فعلاً طرفداران صالح می‌کوشند تا همه اعضاء شورا را در جلسه 20 بهمن حاضر کنند و آماده پشتیبانی از نظریات صالح بنمایند. از طرف دیگر بختیار و فروهر و حزب مردم ایران و نهضت آزادی به هم نزدیک شده و طرحی تهیه نموده‌اند که در این جلسه مطرح سازند.
طرح شاهپور بختیار و فروهر .
تمام اعضاء شورای مرکزی استعفاء دهند. پنج نفر از زعمای شورا به اتفاق (سه نفر از سه حزب 1. پان‌ایرانیست. 2. حزب مردم ایران. 3. نهضت آزادی و یک نفر از دانشگاه،[یک نفر]از بازاریان کمیته موقت تشکیل دهند و رهبری جبهه ملی را در دست گیرند تا کنگره تشکیل شود و تکلیف شورا را روشن نماید؛ ولی اگر طرح صالح که نود درصد امکان دارد تصویب شود، تصویب گردید، در این موقع شاهپور بختیار. داریوش فروهر. نخشب از جبهه ملی انشعاب نموده با کمک به نهضت آزادی و دانشگاه و بازاریان و روحانیون که با نهضت آزادی ارتباط دارند، جبهه‌ای تحت عنوان (جبهه واحد ضد استعمار و استبداد) تشکیل دهند.
اما نقش حزب توده.
حزب توده که در جبهه ملی نفوذ دارد، کوشش می‌کند انشعابی ایجاد نشود و با تز شاهپور بختیار در جبهه ملی که شدت مبارزه را خواستار است، موافق می‌باشد و فعالیت می‌کند که در وهله1اول بدون انشعاب، طرح شاهپور بختیار و داریوش فروهر که خواستار استعفاء شورای مرکزی و انتخاب ده نفر به عنوان کمیته موقت برای رهبری است، تصویب گردد. چنانچه طرح شاهپور بختیار و داریوش فروهر مبنی بر استعفاء شورای مرکزی و تشکیل کمیته موقت تصویب نگردد و تز اللهیار صالح مبنی بر آرامش و سکوت تصویب شود، حزب توده برای تشکیل جبهه واحد ضد استعمار و استبداد فعالیت می‌نماید. اصل در ک 1050. به پرونده اللهیار صالح ضمیمه و بایگانی فرمائید. 8 /1 /43