صورت‌جلسه شماره 7
تاریخ سند: 5 دی 1332
صورت‌جلسه شماره 7
متن سند:
تاریخ: 5 /10 /1332صورت‌جلسه شماره 7
کمیته در ساعت 19 پنجم دی ماه در منزل سرتیپ بختیار تشکیل و صورت‌جلسه قبل قرائت و تصویب گردید.
1 . راجع به وکیلی که در جلسه قبل مطرح شده بود، چون نظر بخصوصی وجود نداشت، قرار شد تیمسار بختیار اطلاعات بیشتر و بیوگرافی از نامبرده تهیه و به کمیته بدهند که صلاحیت او مورد شور قرار گیرد.
2 . راجع به آقای مشکوتی به شرح ماده 1 این صورت‌جلسه قرار شد سرهنگ علوی‌کیا بیوگرافی از ایشان بدهند.
3 . راجع به آقای قیایی، سرهنگ علوی‌کیا اطلاعاتی به شرح زیر دادند:
نامبرده لیسانس دانشسرایعالی است. شروع خدمتش در وزارت فرهنگ بوده. در زمان قوام‌السلطنه وارد حزب دموکرات ایران شده و دستگاه تبلیغاتی او را می‌گردانده. این شخص بسیار خوش‌بیان و خطیب است. در همان زمان قوام‌السلطنه وارد وزارت کشور شده و تاکنون دو مرتبه فرماندار سمنان بوده. با مخالفین دولت دکتر مصدق همکاری می‌کرده و با سپهبد زاهدی1 هنوز همکاری نزدیک دارد. حس رفاقتی بسیار خوب، ولی در عین حال خیلی جاه‌طلب است. مجموعاً آدم درستی است و دارای زندگانی ساده[ای] می‌باشد. شخص پرکار و باهوشی است. پیشنهاد شد که سرتیپ کیا به طور غیرمنتظره به اتفاق علوی‌کیا با نامبرده ملاقات نماید و بعداً نظریه خود را به کمیته گزارش دهد.
4 . قرار شد راجع به سلطان حسین سنندجی به شرح ماده 1 این صورت‌جلسه سرهنگ منصورپور بیوگرافی تهیه نماید.
5 . صورت‌جلسه کمیته فرعی فرهنگ که پیوست این صورت‌جلسه می‌باشد، قرائت و قرار شد سرهنگ علوی‌کیا بیوگرافی اشخاص پیشنهاد شده را از آن کمیته بخواهد تا بتوان اظهارنظر درخصوص صلاحیت آنها نمود.
6 . آقای افشار صادقی رابط کمیته رضاییه، عباسقلی خسروی افشار2 (معروف به نصرالدوله) (برادرزن سرلشکر مظهری)3 را که سابقاً افسر مالی ارتش بوده است (سروان) و فعلاً در رضائیه رهبر جمعیت میهن‌پرستان می‌باشد برای عضویت کمیته رضائیه پیشنهاد نموده‌اند.
7 . طبق گزارش رسیده از رابط کمیته رشت، آقایان حسینعلی سالار مشکوات مقیم رشت (قاسم‌آباد) و سلیمان پاشاخان ساسانی مقیم بندرپهلوی و سرهنگ بازنشسته هوشیار (سابقاً جودی) مقیم رشت را به نام کاندیدای کمیته رشت معرفی نموده است و کمیته مرکزی نسبت به دو نفر اول (سالار مشکوات و ساسانی) نظر موافق داده و در مورد نفر سوم فعلاً سکوت کرده است که به همین ترتیب توسط سرتیپ کیا به رابط کمیته در رشت ابلاغ گردیده است (نام رابط کمیته رشت پیوست می‌باشد)
8 . سرهنگ علوی‌کیا، آقای علی‌اکبر روشنفکر را (مدیرعامل شرکت لوان تور) به نام کاندیدا معرفی نمودند.
9 . جلسه در ساعت 30 /21 ختم و جلسه آتیه به روز شنبه ساعت 20 (12 /10/ 32) در منزل سرهنگ منصورپور موکول گردید. دستور جلسه اظهارنظر درخصوص اشخاص پیشنهادشده خواهد بود.
______________________
1. فضل‌الله زاهدی فرزند بصیر دیوان همدانی در سال 1271 ش در همدان تولد یافت. در کودکی خواندن و نوشتن را فراگرفت. چندی نیز در مدارس جدید به تحصیل اشتغال ورزید و سپس وارد مدرسه صاحب منصبی قزاقخانه شد و دوره آنجا را در رسته سواره‌نظام پایان داد و در 1293 ش به آتریاد قزاق همدان معرفی شد و زیر دست افسران روسی به فرا گرفتن فنون عملی جنگی پرداخت. پس از یک سال خدمت، به درجه سروانی رسید. در رکاب رضاخان سوادکوهی در جنگ با احسان‌الله خان و میرزا کوچک خان شرکت نمود و پس از شش سال، با آنکه هنوز جوان بود، سرهنگ شد. در سال‌های جنگ اول جهانی، به صفوف قشون قزاق‌ها پیوست. مدتی افسر تیپ همدان بود و در جریان نهضت جنگل، عامل سرکوب و در کودتای سوم اسفند 1299ش همراه رضاخان بود و پس ازکودتا، درجه سرتیپی گرفت. در سال 1302 ریاست قشون فارس و در قضیه شیخ خزعل، مأمور حل موضوع و نیز مدتی استاندار خوزستان بود. سال 1308 فرمانده ژاندارمری و مأمور خاموش کردن شورش عشایر فارس شد. پس از جنگ جهانی دوم، با هدایت انگلیسی‌ها به حزب ملیون نزدیک شد. بعد از شهریور 1320ش، ناگهان اعلام شد که انگلیسی‌ها سپهبد زاهدی را دزدیده‌اند و او سه سال در فلسطین ماند و سپس به ایران بازگشت و مدتی بیکار بود تا آنکه در مسافرت محمدرضا پهلوی به کشورهای اروپائی، سپهبد رزم‌آرا رئیس ستاد ارتش شد. دکتر اقبال، وزیر کشور وقت، برای آنکه در مقابل رزم‌آرا شخص نیرومندی تراشیده باشد، او را به سمت ریاست شهربانی منصوب کرد. از ابتدای نخست‌وزیری دکتر مصدق، زاهدی به او نزدیک بود و در کابینه اول مصدق، به وزارت کشور رسید؛ ولی بعدها، عشق به مقام باعث شد که در آن زمان خود را کاندیدای نخست‌وزیری کرد و هسته مرکزی مخالفت با دولت را تشکیل داد و سپس با وقایع 28 مرداد، بر روی کار آمد. در مورد نقش اساسی و رسالت زاهدی، سه مشخصه را مطرح کرده‌اند. 1. امضاء قرارداد نفتی با کنسرسیوم 2 . قتل عام و سرکوب مخالفین سلطنت 3. باز کردن دست آمریکا در ایران.
چنانچه بعضی از مورخین معتقدند که سازمان سیا، زاهدی را به عنوان جانشین شاه در نظر گرفته بود و در طرح آمریکا قبل از روی کار آمدن امینی، زاهدی مطرح بود. در جریان کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332 مجری برنامه کودتا به نخست‌وزیری رسید. در 17 فروردین 1334 از سوی شاه برکنار و به سوئیس تبعید شد. در اردیبهشت 1337 به ایران بازگشت. سپس از سوی شاه به عنوان نماینده دایمی ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل، مجدداً عازم ژنو شد که تا پایان عمر در آنجا ماند و در سال 1348ش درگذشت.
بنا بر نقل حسین فردوست، در زمان رضاخان پست مهمی نداشت و بیشتر به شکار ثروت و عیاشی می‌پرداخت؛ تا اینکه به دستور انگلیسی‌ها، رل آمریکایی بازی کرد و علیه مصدق کودتا کرد. مدتی پس از کودتا مجبور به استعفا شد و در اروپا سفیرالسفراء گردید. فرزندش اردشیر را انگلیسی‌ها، به آمریکایی‌‌ها معرفی کردند و عامل آمریکایی شد.
2. عباسقلی خسروی افشار، افسر بازنشسته ارتش بود که پس از کودتای 28 مرداد در سال 1332ش، نشریه میهن‌پرستان، وابسته به جمعیت میهن پرستان رضائیه را که تا سال 1335ش منتشر می‌شد، تأسیس نمود و مدتی نیز شهردار این شهر بود.
3. سرلشکر مظهری از عوامل کودتای 28 مرداد 1332 بود که در این موقع به معاونت ستاد ارتش منصوب شد.