تاریخ سند: 7 مرداد 1357
صورتجلسه مذاکرات شوراى هماهنگى رده یکم استان مازندران
متن سند:
سند شماره (511)
صورتجلسه مذاکرات شوراى هماهنگى رده یکم استان مازندران
در ساعت 1100 ـ 7 /5 /37 جلسه شوراى هماهنگى رده یکم استان مازندران با شرکت هموندان زیر:
1ـ جناب آقاى هوشنگ سمیعى استاندار استان مازندران
2ـ على رخشا رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان مازندران
3ـ سرتیپ امیرعباس خطیبى رئیس شهربانى استان مازندران
4ـ سرتیپ ماشاءاله زرینفر فرمانده ناحیه ژاندارمرى مازندران
و با حضور آقاى نخجیرى دادستان استان و جانشین رئیس دادگسترى استان مازندران، آقاى میرفخرایى مدیرکل سازمان رادیو تلویزیون استان و آقاى مرعشى مدیرکل اوقاف استان در دفتر جناب آقاى استاندار استان مازندران تشکیل و مطالب زیر مورد بررسى و تبادلنظر قرار گرفت:
1ـ على رخشا:
در ماه مبارک رمضان طبق معمول اجتماعات مذهبى در کلیه نقاط کشور برگزار مىگردد مردم روزهدار در مساجد و تکایا و حتى منازل افراد مختلف اجتماعاتى تشکیل که این اجتماعات ظهرها و شبهاى ماه رمضان اکثرا در مساجد و تکایا مىباشد در سالهاى قبل در برخى از مجالس مورد بحث به طور پراکنده بعضا انتقاداتى علیه اوضاع مملکتى توسط روحانیون و وعاظ افراطى صورت مىگرفته که به دنبال گسترش بیشتر فضاى سیاسى کشور از اواسط سال 2536 شرایط خاص در رابطه با وضعیت روحانیون و افراطیون و متعصبین مذهبى به وجود آمده است.
اگرچه در اکثر مجالس منعقده در سراسر کشور طى ماه مبارک رمضان وعاظ و سخنرانان مذهبى به بحث پیرامون مسایل دینى مىپردازند اما باتوجه به شرایط معروض قابل پیشبینى است که در تعدادى از مجالس مورد بحث عناصر افراطى و روحانیون مخالف و متعصب فرصت مناسبى براى انجام تحریکات ضد ملى و تبلیغات آشوبطلبانه به دست آورند و کوشش کنند که با تحریک متعصبین مذهبى و مردم قشرى به بهرهبردارىهاى سوء در جهت نیات خود بپردازند آنها ضمناً خواهند کوشید تا روزهاى 19 و 20 و 21 ماه مبارک رمضان تلاشهاى خود را به اوج برسانند. [به فرموده دستورالعملى در این مورد به شهربانىهاى تابعه و سرکلانترى ارسال گردد 29 /5 /37]
با عرض مراتب بالا پیشبینى مىشود که در مجالس مورد بحث تحریکات و فعالیتهاى سوء به طور کلى در قابل اقدامات زیر صورت گیرد:
الف ـ تحریک افراد سادهلوح و سطحى علیه مقامات کشور و تجلیل از روحاله خمینى
ب ـ تحریک مردم و بخصوص متعصبین مذهبى در پوشش مسایل و موضوعات دینى علیه دولت و سازمانهاى انتظامى و امنیتى براى ایجاد شورش و بلوا و ایجاد رعب و وحشت در مردم و نیز حملات دستجمعى به سوى مأمورین انتظامى
پ ـ پخش اعلامیه، تراکت و نشریات مضره در میان مردم به منظور تحریک گروههاى اجتماعى به اقدامات اخلالگرانه.
ت ـ انجام عملیات خرابکارانه و تخریب در مؤسسات دولتى، حساس ملى و مؤسسات خصوصى براى ابراز موجودیت.
ث ـ برپا کردن تظاهرات اخلالگرانه خیابانى و حمل شعار و پلاکارد و پرچمهایى که روى آنها شعارهاى مضره و تحریکآمیز نوشته شده است به منظور ایجاد آشوب و اخلال در نظم عمومى.
ج ـ خرابکارى در دکلهاى تقویت تلویزیون و سایر تأسیسات ارتباطى کشور.
ج ـ بهرهبردارىهاى تبلیغاتى به نفع مقاصد گروهى و سازمانهاى ضد حکومتى ایران.
باتوجه به مراتب بالا ضرورت مقابله با حوادث احتمالى و تحریکات ضد ملى بیش از پیش احساس که سازمانهاى مختلف استان موظف به انجام اقداماتى از جهت خنثىسازى تحریکات و حوادث مذکور مىباشند به منظور مقابله و خنثىسازى حوادث مورد بحث انجام اقدامات و بررسى موارد زیر ضرورى تشخیص داده مىشود:
الف ـ تماس و ارتباط با روحانیون منطقه و یادآورى عواقب اقدامات اخلالگرانه به نحو مقتضى و توجیه آنان در زمینه جلوگیرى از بروز حوادث نامطلوب.
ب ـ بررسى راههاى جلوگیرى از اغتشاش و اخلالگرى
پ ـ بررسى نحوه مقابله با عناصر اخلالگر
ت ـ بررسى طرق پراکنده کردن باتوجه به امکانات موجود در منطقه
ث ـ بررسى راههاى حفاظت از مناطق، تأسیسات و دستگاههاى حساس و مهم در منطقه
ج ـ بررسى نحوه انعکاس برنامههاى مذهبى به وسیله رسانههاى گروهى در سطح منطقه
چ ـ تفکیک نقش هر سازمان که مسئولیت دارند.
ضمنا از جناب آقاى استاندار و فرمانداران درخواست مىشود باتوجه به وضعیت منطقه مأموریت خود در مجالس و مراسم مذهبى پس از حصول اطمینان از این که واعظ مربوطه مطالبى برخلاف مصالح مملکت و مقدسات ملى نخواهد گفت که در محظور قرار گیرند شرکت نمایند و یا این که از دیگر مقامات مؤثر محلى براى حضور در چنین مجالسى درخواست نمایند زیرا شرکت مقامات مسئول منطقه در مجالس مىتواند داراى اثرات مفیدى باشد و به علاوه از معتمدین و محترمین محلى بخواهند که افراد ناراحت در طبقات مختلف را مانند (روحانى، پیشهور، کاسب و دانشجو و دانشآموز) توصیه نمایند که موجبات بلوا و اغتشاش را فراهم نکنند و حتى با آنها مقابله کنند.
سازمانهاى امنیتى و انتظامى محل:
ساواک، ژاندارمرى و شهربانى استان برابر روش جارى اقدامات مقتضى را برابر طرحهاى مربوطه انجام و ضمن دادن آموزشهاى کافى به مأمورین تابعه پیشبینىهاى لازم معمول خواهند داشت و با هماهنگىهایى که در این خصوص به عمل خواهند آورد اقدام مىنمایند.
اداره اوقاف استان:
اداره اوقاف استان با واحدهاى تابعه خود چون تعدادى روحانى به عنوان کارمند و نماینده مذهبى در اختیار دارد و به ویژگى وظایف خود با روحانیون و متولیان اماکن مذهبى در ارتباط مىباشد مىتواند علاوه براین که به عنوان مشاور مذهبى با سازمانها و مقامات مسئول محلى همکارى داشته باشد موارد زیر را در این زمینه بخصوص انجام دهد:
(1) به کلیه وعاظ و روحانیونى که در اختیار دارد موکدا توصیه نماید که در مجالس و مراسم شرکت و محور سخنرانىهاى خود را برپایه تشریح اقدامات انجام شده و اصلاحات اساسى در کشور و هم جهت بودن اصلاحات مذکور با شریعت مقدس اسلام قرار داده و نیز نشان دهند که رهبرى ایران در جهت اجراى احکام اساسى دین مقدس اسلام و رفاه مردم مسلمان تلاش دارد.
(2) متولیان و روحانیون و وعاظ مرتبط با اوقاف را به نحو مقتضى و منطقى توجیه نمایند با استفاده از موقعیت خود حداکثر کوشش را براى جلوگیرى از بروز حوادث نامطلوب و تحریکات سوء در منطقه به عمل آورند.
(3) رؤسا و مسئولین اوقاف ضمناً اطلاعاتى را که در زمینه فعالیتهاى ناهنجار مذهبى کسب مىنمایند سریعا به مبادى مسئول منعکس و سازمانهاى مسئول را در این زمینه یارى دهند.
(4) رؤسا و مسئولین اوقاف در مناطق مختلف موظف به شرکت در مراسم و مجالس رسمى مذهبى شوند و بخصوص در مراسم ماه مبارک رمضان این وظیفه را به نحو اکمل انجام دهند.
سازمانها و وسایل ارتباط جمعى:
رادیو تلویزیون و جراید در ارائه وجهه مذهبى دستگاه حکومت به مردم و زایل کردن اثر تبلیغات سوئى که از جانب محافل مغرض براى ضد مذهبى نشان دادن حکومت به عمل آمده نقش انکارناپذیرى دارند علاوه بران مىتوانند با استفاده از فرصت در ماه مبارک رمضان نیز این نقش را بهتر و ثمربخشتر ایفاء نمایند به این منظور سازمانها و وسایل ارتباط جمعى باید نقش وسیعتر و فراگیرتر از گذشته به عهده گیرند و نقش آنها به طور کلى مىتواند چنین باشد:
(1) پخش برنامه و گفتارهاى مذهبى و منظم از رادیو و تلویزیون
(2) تهیه رپرتاژهایى از مراسم مذهبى مردم که طى آن آیین مذهبى را با آرامش و خالصانه انجام شده و پخش آن به مناسبت در مواقع مقتضى روز یا شب از رادیو تلویزیون
(3) تهیه و پخش فیلمهایى از مراسم مذهبى که در آن مقامات مؤثر و مسئول محلى شرکت کردهاند.
(4) خوددارى از پخش و انعکاس مطالب خلاف و رویدادهاى تحریککننده که مآلاً موجبى براى تسرى و توسعه آن به نقاط دیگر کشور نگردد.
(5) تهیه و پخش برنامههاى ویژه مذهبى متناسب با ماه مبارک رمضان از قبیل مصاحبه، پرسش و پاسخ از جانب مردم و روحانیون (با انتخاب درست) فیلم و نمایشنامه و امثال آن.
(6) انتشار اخبار مفید و مقالات مذهبى آگاهکننده در جراید توأم با تفسیر متناسب با مصالح ملى و مملکتى.
(7) دعوت از افراد خوشنام و خوشسابقه محلى که به امور مذهبى آگاهى دارند براى سخنرانى و مصاحبه در برنامه تلویزیونى و رادیویى.
2ـ آقاى میرفخرائى:
از لحاظ پخش برنامههاى رادیو تلویزیونى باتوجه به ساعت شرعى اذان ظهر و سحر و افطار شهرستان سارى با مشهد و تهران با بوجود آمدن حدود یک ساعت وقت آزاد امکان پخش برنامههاى مذهبى از رادیو سارى در این فاصله زمانى امکانپذیر مىباشد که با مرکز مکاتبه خواهد شد تا با اخذ نوارهاى مذهبى مفید نسبت به پخش آنها اقدام گردد چنانچه روحانیون و سخنرانان خوشنام و شناخته شدهاى باشند و یا از طریق اداره اوقاف معرفى گردند این امکان وجود دارد که از آنان نوارهاى مذهبى ضبط و پخش گردد.
3ـ على رخشا:
الف ـ اگر نوارهاى مذهبى از روحانیون هم نباشد چه بسا معتمدین محلى و افراد غیر روحانى مطلع به امور مذهبى و خوشنام در منطقه وجود دارند که مىتوان از وجود آنان در این مورد استفاده نمود و اداره کل اوقاف قطعا اینگونه شخصیتها را بشناسند و معرفى خواهد نمود.
ب ـ لازمست مأمورین انتظامى از متولیان مساجد و مسئولین و بانیان مجالس تعهد کتبى اخذ نمایند که سخنرانان و وعاظ از عنوان نمودن مطالب و گفتارهاى اهانتآمیز و تحریککننده و ضد ملى خوددارى نمایند زیرا اینگونه تعهدها بسیار مفید خواهد بود همچنین از امام جماعت خواسته شود طلبه یا آخوندهاى متفرقه ناشناس را که قصد سخنرانى دارند به مساجد و تکایا راه ندهند چنانچه چنین اجازهاى بدهند در آن صورت شخصاً بایستى نظارت مستمر داشته باشند و مسئول هرگونه رویداد احتمالى نیز خواهند بود به طور کلى باید در سطح استان دستور داده شود کسى را که ناشناس مىباشد نگذارند به منبر برود ضمناً برنامههاى تبلیغاتى و مذهبى مفید که در شنوندگان و بینندگان تأثیر مطلوبى خواهد داشت از رادیو تلویزیون پخش گردد.
پ ـ تقاضا مىشود به مجرد مشاهده کوچکترین سوء جریاناتى شوراى هماهنگى استان و یا شهرستان با حضور مقامات مربوطه تشکیل جلسه دهد و با بررسى وضعیت تصمیمات مناسب اتخاذ گردد.
ت ـ بین سازمانهاى انتظامى و امنیتى تماس دائمى برقرار و اخبار و اطلاعات واصله سریعا مبادله گردد.
4ـ جناب آقاى استاندار:
اخذ تعهد از متولیان و مسئولان تکایا و مساجد و این که افراد ناشناس را دعوت نکنند و نیز اگر هرگونه بىنظمى را پیشبینى کردند فورا اطلاع دهند و همچنین انتخاب سخنرانان را به اطلاع امامان جماعت محلى انجام دهند و این کار قطعا در سطح استان صورت خواهد گرفت تا حد زیادى براى حفظ آرامش عادى و جلوگیرى از تشنجات احتمالى مفید است لذا به همه مسئولان در مراجع مربوطه دستور لازم داده شود و فرمانداران نیز مکلف خواهند شد. [اقدام شده است]
5ـ سرتیپ خطیبى:
چون از فردا هشتم امرداد ماه محاکمه 24 نفر دانشجویان و عناصر اخلالگر در دادگاه عالى جنائى استان شروع مىگردد اصلح است از طریق دادگسترى استان پیشبینىهاى لازم از نظر تأمین و حفاظت به عمل آید و تعداد مأمورینى که جهت حفظ انتظامات و مراقبت مورد احتیاج است برآورد و اعلام گردد.
6ـ نظریه شورا:
الف ـ از لحاظ اقدامات مراقبتى و حفاظتى در ماه مبارک رمضان باتوجه به مطالب عنوان شده بالا و وظایفى که به عهده سازمانهاى مسئول محول شده است هر سازمان موظف به انجام امر و وظایف مربوطه مىباشد.
ب ـ در مورد محاکمه 24 نفر دانشجویان و عناصر اخلالگر در دادگاه عالى جنائى استان مازندران دادگسترى استان تعداد مأمورینى را که جهت حفظ انتظامات و مراقبت مورد نیاز مىباشد برآورد و به شهربانى استان اعلام و از طریق شهربانى نسبت به تأمین مأمورین مورد تقاضاى دادگسترى اقدام و در صورت نیاز و کمبود مأمور یک دسته مأمور از ناحیه ژاندارمرى مازندران برحسب تقاضاى کتبى شهربانى استان زیر امر شهربانى قرار گیرد.
چون مطلب قابل طرح دیگرى نبود جلسه در ساعت 1200 ـ 7 /5 /2537 خاتمه پذیرفت.
1ـ هوشنگ سمیعى استاندار استان مازندران و رئیس شورا 0507
2ـ على رخشا رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان مازندران
3ـ سرتیپ امیرعباس خطیبى رئیس شهربانى استان مازندران
4ـ سرتیپ ماشاءاله زرینفر فرمانده ناحیه ژاندارمرى مازندران
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار استان مازندران(ساری)، جلد 1 صفحه 387