بولتن ویژه درباره : مصاحبه مطبوعاتی چندتن از فعالین جبهه به اصطلاح ملی ایران و اعلام موجودیت جدید جبهه مذکور
بولتن ویژه درباره : مصاحبه مطبوعاتی چندتن از فعالین جبهه به اصطلاح ملی ایران و اعلام موجودیت جدید جبهه مذکور
متن سند:
شماره : 6316 /312 1ـ مقدمه و سیر تحول فعالیت جبهه به اصطلاح ملی : در اوایل سال 2536 که فصل جدیدی از لحاظ سیاسی در کشور ایجاد گردید، سه تن از گردانندگان سابق این جبهه به اسامی شاپور بختیار، کریم سنجابی و داریوش فروهر مشترکا نامه سرگشاده ای به پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر تقدیم کردند و در این نامه از اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران انتقاد نمودند.نامبردگان متعاقبا نامه مذکور را تکثیر و در بین گروهی از افراد توزیع و با تشکیل جلساتی مقدمات فعالیت سه گروه از طرفداران جبهه مذکور (حزب ایران به رهبری شاپور بختیار، حزب ملت ایران به رهبری داریوش فروهر و جامعه سوسیالیست ها به رهبری رضا شایان) فراهم کردند و سرانجام در اواسط سال 2536 فعالیت مشترک این سه گروه را تحت عنوان «اتحاد نیروهای جبهه ملی ایران» اعلام نمودند و به دنبال آن برای ایجاد پایگاه های اجتماعی در بین طبقات مختلف مردم کوشش هایی را انجام دادند که کلاً این تلاش ها متوجه جلب حمایت گروه های افراطی مذهبی و روحانیون افراطی بود.
کریم سنجابی که در ابتدا با دو نفر دیگر (فروهر بختیار) همکاری می کرد، به علت مخالفت با ایجاد تشکیلات جدید برای جبهه مذکور از همکاری مشترک با آنها خودداری کرد و به گروه هوادار مهدی بازرگان (جمعیت به اصطلاح نهضت آزادی و حزب مردم ایران که در فعالیت های سه حزب دیگر وابسته به جبهه به اصطلاح ملی مشارکت نکردند) پیوست و به اتفاق آنها و تعدادی از افراد دیگر جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر را تشکیل داد لیکن به علت آن که بعدا مهدی بازرگان به عنوان رئیس جمعیت مذکور انتخاب شد، مجددا به گروه اتحاد نیروهای جبهه به اصطلاح ملی ایران (حزب ایران، حزب ملت ایران و جامعه سوسیالیست ها) ملحق گردید و همکاری های جدیدی را با آنها آغاز کرد و در نتیجه یک شورای مرکزی با عضویت تعدادی از فعالین سابق این جبهه (بدون مشارکت طرفداران جمعیت به اصطلاح نهضت آزادی و حزب مردم ایران) تشکیل گردید و مرحله جدیدی در فعالیت های جبهه مذکور آغاز شد.
2ـ جریان مصاحبه مطبوعاتی فعالین جبهه به اصطلاح ملی : به دنبال فعالیت های مرحله جدید جبهه مذکور در تاریخ 27 /5 /37 از طرف این تشکیلات (جبهه به اصطلاح ملی غیر از جمعیت نهضت آزادی و حزب مردم ایران) اعلام شد در تاریخ 1 /6 /37 یک جلسه مصاحبه مطبوعاتی با شرکت تعدادی از خبرنگاران خارجی و برخی از خبرنگاران ایرانی در منزل کریم سنجابی واقع در شمیران برگزار خواهد شد.
مصاحبه مطبوعاتی مورد بحث از ساعت 1930 روز 1 /6 /37 با شرکت حدود 30 نفر از خبرنگاران مطبوعات داخلی و نمایندگان خبرگزاریهای آسوشیتدپرس، فرانسه، یونایتدپرس و مجلات نیوزویک، تایم واشنگتن پست و چند خبرنگار آلمانی (که برای تهیه خبر از حوادث ایران اخیرا به ایران آمده اند) و با حضور کریم سنجابی، داریوش فروهر، کاظم حسیبی، شاپور بختیار و بهروز برومند و چند تن دیگر از فعالین جبهه به اصطلاح ملی در محل مورد بحث برگزار گردیده و تا ساعت 2200 روز مذکور ادامه یافته است.
در ابتدای جلسه مصاحبه مطبوعاتی، کریم سنجابی متن نامه ای را که در سه صفحه و به امضای خود او بوده قرائت نموده و سپس تکثیر شده این نامه را در بین خبرنگاران توزیع کرده است.
در این نامه با ادعای این که حکومت ایران به یک نظام مستبد و دیکتاتور تبدیل شده و اصولی از قوانین اساسی نقض گردیده، عنوان شدن ایجاد فضای جدید سیاسی و آزادی نه تنها مصداق واقعی نداشته، بلکه وسیله ای بوده که حکومت ایران چهره خود را در پشت آن پنهان و صورتی جدید از خود به ملت ایران و جهانیان عرضه دارد.
در این نامه همچنین به حوادث اخیر کشور اشاره شده و ادعا گردیده بروز این حوادث توجیهی است در زمینه نبودن آزادی و پایمال شدن قوانین از طرف حکومت ایران.
در نامه مذکور همچنین تأمین استقلال ملی، تأمین دموکراسی و آزادیهای فردی و اجتماعی به عنوان هدف های جبهه به اصطلاح ملی اعلام و در خاتمه آن نوشته شده : «در واقع امروزه نقاط ارتباط و تفاهم بین دولت و ملت قطع شده است.
» دولت به راه خود که تحمیل زورگویی و آدم کشی و نقض قانون اساسی و دادن وعده ها و بازی با الفاظ است، ادامه می دهد و ملت به راه خویش یعنی امتناع، عدم پذیرش، مقاومت و ستیز و عصیان (عین نامه مزبور ضمیمه از عرض می گذرد) سپس خبرنگاران سؤالاتی پیرامون متن نامه و مسایل مربوط به نقطه نظرهای جبهه به اصطلاح ملی در زمینه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مطرح کرده اند که کریم سنجابی به سؤالات پاسخ داده است.
در ابتدا سؤال شده جبهه ملی مدعی نبودن آزادی در ایران است، اجتماع آنها در محل مورد بحث و مصاحبه با خبرنگاران خود نوعی آزادی است که نمی شود آن را کتمان کرد که کریم سنجابی پاسخ داده، آیا اجازه تشکیل یک چنین اجتماع کوچکی را از آزادی قلمداد می کنید؟ و اضافه نموده به نمایندگی از طرف جبهه ملی اعلام می نمایم اگر واقعا آزادی به صورتی که مورد قبول عامه ملت باشد بوجود آید، جبهه ملی در انتخابات آینده شرکت خواهد کرد والا چنانچه قرائن نشان دهد که این موضوع فقط جنبه فریب و ظاهرسازی دارد، انتخابات را تحریم خواهیم کرد.
کریم سنجابی در پاسخ این سؤال که تفاوت جبهه ملی قدیم و جدید در چیست؟ گفته این جبهه از گذشته وجود داشته، لیکن به علت اختناق موجود در کشور نتوانسته فعالیت خود را ادامه دهد و کوشش کنونی آنها این است تا یک تشکیلات وسیع سیاسی بوجود آورند و نیروهای تشکیل دهنده آن در شرایط فعلی معترضین به دولت خواهند بود و تلاش می شود بین جبهه ملی و دیگر گروه ها، وحدت نظر و هماهنگی ایجاد گردد.
البته همکاری با گروه هایی که عقاید سوسیالیستی یا چپی داشته باشند منتفی نیست، مگر آن که این گروه ها وابسته به بیگانه باشند و یا از سیاست های آنها پیروی و حمایت کنند.
کریم سنجابی در پاسخ سؤالی درباره نظر جبهه به اصطلاح ملی در مورد حکومت اسلامی اظهار داشته، بین جبهه ملی و روحانیون ارتباط و همکاری برقرار است و در صورتی که حکومتی منطبق بر دمکراسی و قوانین اساسی بوجود آید، خواست جبهه ملی در مورد حکومت اسلامی که مورد نظر روحانیت است، نیز تأمین خواهد شد.
کریم سنجابی با تأکید بر این که کوشش های جبهه ملی برای رسیدن به هدف های خود، مبارزه ای قانونی خواهد بود، در پاسخ مربوط به نظر جبهه ملی در مورد حادثه سینما رکس آبادان ضمن محکوم کردن این جنایت و این که هیچ ایرانی یا مسلمانی به انجام چنین کاری تن در نخواهد داد، اضافه کرده جبهه مذکور هنوز اطلاع صحیحی از این حادثه ندارد.
کریم سنجابی حوادث اخلالگرانه ای را که در اصفهان، شیراز و برخی نقاط دیگر رخ داده یک تظاهرات مسالمت آمیز از طرف مسلمانان توصیف کرده و گفته است، نسبت دادن عنوان کمونیست یا تروریست به آنها فقط نتیجه تبلیغات دولتی است.
کریم سنجابی همچنین در برابر این سؤال که باتوجه به همکاری جبهه ملی با روحانیون برخی از قوانین اسلامی قابل انطباق با شرایط امروزی نیست، گفته که روحانیت ایران خرافاتی و کهنه پرست نیست و استناد کرده که آیت الله سیدکاظم شریعتمداری و روح اله خمینی اعلام کرده اند مخالف اصلاحات نیستند.
کریم سنجابی در توجیه شکستن شیشه های بانک ها و رستوران ها و مراکز دیگر، با عنوان این که قرائنی در دست است که عمال دولتی به چنین اعمالی مبادرت می کنند، افزوده وقتی ملتی در حال عصیان است و در برابر عمل غیرانسانی مقامات و پلیس قرار می گیرد، ممکن است به این گونه اعمال دست بزنند، اما نباید آن را به حساب یک خرابکاری حساب شده و سنجیده گذاشت.
وی تأکید نموده مبارزه جبهه ملی قانونی و اصولی است و مخالف خرابکاری.
کریم سنجابی در پاسخ سؤال یکی از خبرنگاران فرانسوی درباره این که، آیا امکان دارد حکومت شاه با یک کودتای نظامی واژگون گردد؟ گفته است در داخل ارتش امکان چنین کاری نیست و در جواب سؤال دیگری در همین زمینه که چه امکاناتی می تواند ارتش را وادار به کودتا نماید، اظهار داشته عواملی خارج از ارتش.
سنجابی در پاسخ سؤالی راجع به امکان بازگشت حکومت به اجرای قانون اساسی، اظهار نموده با کمال تأسف باید این حقیقت را اذعان بکنم که از آنچه تاکنون گذشته است و اقداماتی که اعلیحضرت پادشاه از نقض قوانین اساسی و عدم رعایت مشروطیت کرده است، امیدی به بازگشت ایشان به مشروطیت و قانون اساسی نیست و اما این که از من می پرسید آیا امکانی هست، باید بگویم مگر غیرممکن، ممکن شود.
در جریان مصاحبه مذکور داریوش فروهر نیز بعضا جواب هایی به صورت حاشیه ای به خبرنگاران سؤال کننده می داده است.
در مصاحبه مذکور نوزدهمین شماره نشریه خبرنامه ارگان اتحاد نیروهای جبهه مذکور و همچنین جزوه ای در سه صفحه که هدف های سه گانه جبهه مورد بحث (استقلال کشور، تأمین آزادی های فردی و اجتماعی و سیاست مستقل ملی) تفسیر و توجیه شده در بین خبرنگاران توزیع گردیده است.
در اصل دوم هدف های جبهه مذکور که تصریح و تأکید دیگری برتوجه این جبهه به روحانیت و مذهب است نوشته شده : «...
به همین دلیل، جبهه ملی نظام سلطنت استبدادی کنونی را با اساس مشروطیت ایران ناسازگار می داند و برای استقرار حاکمیت ملی و احترام به قواعد مقدس اسلام که مذهب رسمی ایران است، اعاده نظام قانونی کشور را لازم می شمارد.
ملاحظه فرمودند با سلام مقدم 2 /6 /37 اصل در 121117 بایگانی است در پرونده شخص شاپور بختیار بکلاسه 28693 بایگانی شود.
روحانی 14 /6 /56