تاریخ سند: 17 مهر 1357
تظاهرات اخلالگرانه و کشته شدن دو نفر در شهر ساوه ـ استان مرکزی
متن سند:
1ـ از ساعت 1930 الی 2230 روز 18 /7 /57 (شاهنشاهی) حدود 2000 نفر از طبقات مختلف مردم در مسجد میدان ملی شهر ساوه ـ استان مرکزی اجتماع و واعظی بنام شیخ خلیل محقق به منبر رفته و در خلال سخنرانی خود ضمن عنوان مطالبی علیه دولت و رژیم جمعیت حاضر در مسجد را به مقابله با مأمورین انتظامی تحریک نموده است.
1
پس از خاتمه سخنرانی نامبرده حاضرین با دادن شعارهای میهنی از مسجد خارج و قریب 1500 نفر از آنها بطرف میدان ششم بهمن ساوه حرکت و در آنجا قصد پایین آوردن پیکره اعلیحضرت آریا مهر را داشتهاند که با مقابله مأمورین مستقر در محل مواجه گردیدهاند.
اخلالگران بعلت عدم توفیق در این عمل اقدام به آتش زدن کیوسک اداره راهنمایی و رانندگی و سینما شهرزاد و چند باب از مغازههای اطراف میدان مذکور نموده و به یکدستگاه اتومبیل آتشنشانی حمله برده و آن را از مسیر خود خارج ساختهاند که در نتیجه اتومبیل مذکور با تیر برق برخورد کرده و منجر به قطع برق قسمتی از شهر ساوه و مجروح شدن چند تن از تظاهر کنندگان گردیده و اتومبیل مزبور نیز توسط آشوبگران به آتش کشیده شده است.
در این موقع مأمورین انتظامی با استفاده از ماشین آب پاش و تیراندازی هوائی در صدد متفرق کردن متظاهرین برآمده و همزمان با آن نیز دو شعبه بانک صادرات و یک شعبه بانک ملی را آتش زده اند که سرانجام با تقویت نیروهای انتظامی از طریق هنگ ژاندارمری، اخلالگریهای فوق در ساعت 2400 روز مذکور خاتمه پذیرفته است.
در جریان این تظاهرات دو نفر از آشوبگران کشته و همچنین سه نفر از آنها و 11 نفر از مأمورین انتظامی مجروح شدهاند که به بیمارستان اعزام و تحت درمان قرار گرفتهاند.
2ـ متعاقب حادثه فوق، از ساعت 1100 روز 19 /7 /57 نیز تظاهراتی بطور پراکنده در برخی از خیابانهای ساوه شروع شده و تظاهرکنندگان مجدداً سینما شهرزاد را آتش زدهاند که مأمورین انتظامی برای متفرق کردن آنها اقدام نمودهاند.
3ـ جنازه دو نفر کشتهشدگان حادثه مذکور با نظر بازپرس منطقه به بستگان آنها تحویل و روز 19 /7 /57 در گورستان سید اسحاق ساوه دفن شده است:
ارزیابی خبر:
خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده:
مراتب به نخستوزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ در گزارش شهربانی ساوه آمده است که شیخ خلیل محقق فرزند قربان اهل گرگان و ساکن تهران بوده است.
و بخشی از سخنان او را چنین منعکس کرد: « کسی که از مأمورین کتک نخورده باشد مسلمان نیست و جمعیت را به مقابله مسلحانه در مقابل دولت و مأمورین تحریک ( و گفت) چنانچه کسی قادر به مقاومت نیست مالاً و قلماً در این کار شرکت نماید.
»
( 5- 238- 1- 75- 24 /7 /1357)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان مرکزی، کتاب 2 صفحه 238