تلفنگرام
تاریخ سند: 21 آبان 1357
تلفنگرام
متن سند:
از: قم تاریخ:21 /8 /1357به: کل سوم 312 شماره: 12309 /21ه
تلفنگرام
پیرو شماره 12294 /21ه ـ 19 /8 /57
در ملاقاتی که به مناسبت عید قربان با شیخ حسینعلی منتظری به عمل آمد ابتدا مطالبی را در حد مصاحبه معموله مندرج در کیهان عنوان و سپس درباره جریانات اخیر افزود که اگر اظهار نظریات طی بازجوئی مربوطه سه سال و نیم قبل مورد توجه قرار گیرد روشن خواهد شد که از همان زمان پیش‌بینی وضع امروز مملکت را می‌نموده، نامبرده در مورد خمینی اظهار می‌دارد تا آنجا که طی ملاقاتهای چند روز اخیر اشخاص مختلف آگاهی حاصل نموده اصولاً خمینی به هیچ یک از افرادی که به ملاقات او رفته‌اند آن طور که باید و شاید وارد بحث نشده است (اطلاعات مکتسبه دیگر حاکی از تائید این موضوع است) شخص یاد شده می‌افزاید این افراد هم در سطحی نبوده‌اند که بتوانند خمینی را مجاب کنند و اصولاً با وقوف کامل به خصوصیات خمینی روال فکری او طوریست که اگر مطلبی را عنوان و وظیفه شرعی خود تلقی نماید قاطعانه ایستادگی و از طرفی برخلاف آنچه گفته می‌شود خمینی در اصل ریاست طلب نبوده و چنانچه به نوشته‌های او قبل از رفتن به خارج توجه شود روشن خواهد شد که برای مقام عالی و قانون اساسی احترامی قائل بوده ولی ندانم کاری مسئولین امروز وضع چندین ساله اخیر مملکت موجب شده که خمینی پا را فراتر و چنین رویه‌ای را پیش گیرد. شخص مزبور در مورد وضع کنونی هم اظهار نظر می‌نماید اگر پس از کناره‌گیری آقای هویدا شخصی مانند دکتر امینی روی کار می‌آمد امکان توفیق بیشتری وجود داشت برای این که در مورد برقراری حکومت نظامی و کابینه نظامی می‌بینیم که مامورین حکومت نظامی عملاً در ساعات روز قادر به جلوگیری از تجمعات و تظاهرات نمی‌باشند و اقدامات آنان منحصر به ایجاد ممنوعیت عبور و مرور در ساعات شب می‌شود که آن هم اثرش ناراحتی آن است که برای مأمورین فراهم می‌شود در مورد آزادی زندانیان معتقد است که چنانچه به وضع پاره‌ای از زندانیان کنونی (نام چند نفر را به عنوان مثال یاد نموده که با پیک تقدیم) رسیدگی شود مشخص خواهد شد که با آن همه وعده‌ها حال هم به خاطر یک سخنرانی و یا داشتن اعلامیه محکومینی در زندان به سر می‌برند و یا در مورد این که اعلام شده چنانچه افرادی که در خارج فعالیت داشته‌اند می‌توانند به میهن مراجعت نمایند شنیده شده که دو نفر از افرادی که مراجعت نموده‌اند بازداشت شده‌اند. درباره اقدامات معموله نسبت به تحت تعقیب قرار دادن افرادی که متهم به سوء استفاده‌های کلان هستند می‌افزاید درست است که باید به چنین سوءاستفاده‌هائی رسیدگی نمود ولی مهمترین مسئله این است که مسئولین وقت مقام عالی را در جریان حقایق و وضع واقعی مردم قرار نداده‌اند و این بزرگترین گناه و لطمه‌ای است که به پرستیژ مقام عالی و مملکت در سطح جهانی وارد آمده و بین خبرنگاران خارجی مورد بحث و گفتگو قرار گرفته، برای مثال وقتی در یکی از مصاحبات (گویا با خبرنگار فرانسوی) حدود سه سال قبل از جانب مقام عالی از تعداد طرفداران خمینی بیش از سه هزار نفر یاد شده و یا وقتی اعلام می‌شود ایران به کشورهائی مانند انگلستان و فرانسه میلیاردها تومان وام می‌دهند و بعداً در مورد ایجاد شاهراه بین‌المللی در غرب کشور گفته می‌شود که برای این پروژه وام خارجی گرفته شده این قبیل مسائل در محافل مورد انتقاد از کادر دولت وقت می‌گیرد. این خود دلیل بارزی است که مسئولین امروز واقعیات را گزارش ننموده‌اند حال هم دیگر وقت آن رسیده مسئولین مملکتی بدون در نظر گرفتن موقعیت شغلی خود آنچه را که حقیقت دارد و لمس می‌کنند عنوان نمایند در این مورد برای مثال افزود آنچه مسلم است شخصی مانند مرحوم دکتر اقبال مرد سیاسی و مقتدر و رک‌گوئی شناخته شده بود ولی اطلاعی رسیده که حتی آن مرحوم هم به غلط مطلبی را درباره خمینی گزارش نموده بنابراین به طور کلی نتیجه ندانم کاری مسئولین موجب عدم آگاهی مقام عالی و بروز وضع کنونی شده و به فرض این که راه خمینی درست نبوده ولی عملاً کار به جائی کشیده شده که با وجود دوری از وطن در داخل این همه طرفدار پیدا کرده است در پایان این ملاقات با توجه به بازداشت چند نفر و کشف نارنجک‌های دست ساز و مواد منفجره و این که این قبیل مواد منفجره در جریان تظاهرات مورد استفاده عناصر مخرب قرار می‌گیرد. مجدداً به شخص مزبور توجه داده شده که در صورت تحریکاتی مامورین موظف به اجرای وظایف خود در ایجاد نظم و آرامش می‌باشند بنابراین مسئول هرگونه وقایع ناگوار خواهد بود، نامبرده افزود با وجود این که از نجف‌آباد و اصفهان دعوت‌هائی از وی به عمل آمده معهذا از قبول چنین دعوه‌هائی فعلاً خودداری نموده است چون می‌داند مردم آن منطقه از یک طرف در صدد استقبال از او و از طرف دیگر متوفع هستند که اقدام به ایراد سخنرانی‌هائی نماید.
توضیح: به طوری که ضمن مذاکرات معموله با این شخص و سایر افراد صاحب نظر به عمل آمده در صورتی که در نظر باشد از راه مذاکره نسبت به تعدیل رویه خمینی اقداماتی صورت گیرد اظهار نظر می‌شود خوبست با افرادی که مانند فلسفی واعظ و سید صادق روحانی و آیت‌الله شیرازی (ساکن مشهد) و آیت‌الله خوئی و سید محمد شیرازی و یا شیخ حسینعلی منتظری و شیخ مرتضی حائری ذاکرات و تبادل نظری صورت گیرد.
استحضاراً معروض – باصری نیا
ضمیمه پرونده خمینی شود.