جنوب ـ شمال ـ جنوب
متن سند:
جنوب ـ شمال ـ جنوب
وقتى روى رودخانههاى مرزى پلها زده مىشود و سدها تأسیس مىگردد وقتى از خطوط انتقال نیروى برق و لوله گاز مىگذرد این نشانه انکارناپذیر آنست که بین کشورهاى همسایه مناسبات دوستانه پدید آمده است.
توسعه مناسبات اتحاد شوروى با همسایگان جنوبى ما افغانستان و ایران اثر نیکوئى در توسعه این دو کشور در حال رشد مىبخشد.
همسایگان جنوبى ما روزبروز بیشتر به اساس سیاستى که اتحاد شوروى دنبال مىکند و مبنى براصول تساوى و عدم دخالت در امور داخلى یکدیگر و نفع متقابل مىباشد پى مىبرند.
در آغاز سال گذشته موافقت نامههاى مهمى در زمینه همکارى اقتصادى با ایران در مسکو به امضاء رسید. اساس موافقت نامههاى مذکور عبارت از ساختمان کارخانه ذوب آهن و کارخانه ماشین سازى و ایجاد لوله سرتاسرى گاز به طول تقریباً 12 کیلومتر با کمک اتحاد شوروى مىباشد. توسط لوله مذکور سالیانه 1 میلیارد متر مکعب گاز به کشور ما صادر خواهد شد.
زمامداران ایران و مطبوعات این کشور در خصوص این موافقت نامه چنین مىگویند:
شاهنشاه محمدرضا پهلوى طى نطقى براى دانشجویان دانشگاه اظهار داشتند صنعت ذوبآهن که در آینده نزدیک در ایران بوجود خواهد آمد اساس و پایه رشتههاى جدیدى در اقتصاد ملى خواهد بود.
روزنامهها خاطرنشان ساختند که ایران سالیانه 5 /1 میلیارد تومان مصنوعات فلزى ماشین آلات و ابزار وارد مىکند. در دو کارخانهاى که با کمک اتحاد شورى ساخته مىشود دهها هزار ایرانى به کار گماشته خواهند شد. و هر سال 7 میلیون دلار ارز صرفهجوئى خواهد شد.
برحسب تصادف نیست که ساختمان کارخانه بزرگ ذوب آهن در اصفهان با ایجاد یک مرکز آموزشى آغاز شد. در این مرکز هزاران ایرانى حرفهها و مشاغل جدید خود را خواهند آموخت. طولى نکشید که روزنامه «کیهان انترناشیونال» اطلاع داد که زمین شناسان ایرانى و شوروى در ناحیه بافت معادن آهن کشف نمودند. این معادن مىتواند طى دهها سال متوالى سالیانه 12 هزار تن آهن مورد نیاز کارخانه را تأمین کند.
لوله گاز سرتاسرى ایران را مىتوان نمونه و سرمشق همکارى دانست.
ایرانیان با استفاده از این لوله گاز خود را که فعلاً مشعل وار مىسوزد و هدر مىرود نه تنها صادر خواهند کرد بلکه سالیانه 8 میلیون تن گاز در شهرهائى که در مسیر لوله قرار دارد اصفهان ـ کاشان ـ قم ـ تهران ـ قزوین و سایر نقاط مسکونى به مصرف خواهند رسانید. در سال 197 لوله گاز سرچشمه اصلى انرژى ایران خواهد شد.
کارخانجات شوروى گاز ایران را بابت بهاى ماشین آلات تحویلى و کارخانهها و راهها و واحدهاى مولد برق که ساخته مىشود دریافت خواهند نمود.
حجم مبادلات بازرگانى ایران و شوروى که مبنى بر نفع متقابل است سال به سال افزایش مىیابد. موافقت نامه ترانزیت که از چند سال قبل به موقع اجرا گذارده شده است راه کالاهاى ایران را به اروپا پنجهزار کیلومتر کوتاه کرده است. طى سال گذشته در حدود 4 هزار تن کالاى ایران از طرق ترانزیتى در هر دو جهت گذشت. به طورى که روزنامه «بورس» متذکر مىگردد سیل کالا پنج برابر آنچه در سال 1963 بود شده است.
در ماه مارس امسال موافقت نامه طویلالمدت بازرگانى که حجم تجارت فیمابین را دو برابر و نیم افزایش مىدهد بین کشورهاى ما در تهران به امضاء رسید.
بنادر بحر خزر ترمیم و توسعه مىیابد. طرح خط آهن که تهران را به پهلوى و رشت و قزوین وصل خواهد نمود و ازدیاد حمل و نقل کالا احداث آن را ضرورى نموده است در دست تهیه مىباشد در جهت شمال به جنوب تحویل ماشین آلات کالاهاى صنعتى و مصرفى روبه توسعه است. ایران گذشته از امتعه متعارفى خود که پنبه ـ چرم خام ـ میوه خشک باشد شروع به صدور کفش ـ کشباف و انواع پوشاک نموده است.
روزنامه «بامشاد» مىنویسد اتحاد جماهیر شوروى مهمترین طرف بازرگانى ایران شده است. روزنامه «پیغام امروز» اظهار مىدارد موافقت نامه بازرگانى ایران و شوروى باید سرمشق سیاست تجارتى براى کشورهاى دیگر باشد.
توسعه مناسبات اقتصادى با اتحاد شوروى و کشورهاى سوسیالیستى اروپا در برابر ایران کشور 25 میلیون نفرى با تاریخ دوهزار و پانصد ساله افقهاى تازهاى را باز مىنماید.
منبع:
کتاب
چپ در ایران - روابط ایران و شوروی صفحه 265