کدام دسته از اعترافات معتبر است؟
متن سند:
کدام دسته از اعترافات معتبر است؟
با توصیفی که گذشت میتوان گفت واژه «اعترافات» در موضوع مهدی هاشمی مشترک لفظی است بین دو نوعِ معتبر و غیرمعتبر آن. شاید در صد اعترافات غیر معتبر که به تعبیر آقای منتظری با انگیزههای خیالی بیان شده درصد بالایی نباشد ولی وجود آن را انکار نمیتوان کرد و لااقل در مجموعه اعترافات به مواردی بر میخوریم که اطمینان به صحت آن وجود ندارد و نمیتوان به آن استناد نمود. بر این اساس برای حصول اطمینان از صحت اعترافات باید به اطلاعات جانبی و شواهد و قرائن موضوع مورد تحقیق توجه کرد و به کمک آنها اعترافات را محک زد. شیوهای که دقیقاً مورد توجه این قلم در گزینش اعترافات مورد استفاده در این کتاب، قرار گرفته است.
قرائن و شواهد مؤید اعترافات را به دو دسته میتوان تقسیم نمود. یکی شواهد و قرائن مربوط به درون زندان و دیگری شواهد و قرائن مربوط به محیط بیرون از زندان،
قرائن مربوط به درون زندان میتواند بر حسب موضوع و متهم متعدد و متنوع باشد که ما در اینجا به ذکر دو نمونه از آن میپردازیم:
1- مجموعه اطلاعاتی که در اختیار بازجو از مجاری اطلاعاتی قرار گرفته و چه بسا خرج کردن بخشی از این اطلاعات متهم را وادار به اعتراف مینماید. همسویی اعتراف متهم با این دسته از اطلاعات موجود تا حدودی میتواند به عنوان قرینهای بر صحت اعترافات ایفای نقش نماید.
۲- همسویی اعترافات با اظهارات و اعترافات دیگر متهمین این کیس؛ با توجه به این که متهم پس از بازداشت و در طول دوران بازجویی به نحوی در قرنطینه قرار دارد و ارتباطات او با دیگر متهمین مربوطه و با بیرون از زندان جز در موارد خاص قطع است که به صورت طبیعی امکان تبانی برای بیان مطالب همسو وجود ندارد. در چنین شرائطی به همان میزان که وجود تعارض در گفتههای متهمین یک کیس در موضوع واحد نشان از عدم صداقت متهم یا متهمین در بیان مطالب دارد؛ اظهارات همسو و هم جهت دو و یا چند متهم نیز میتواند قرینهای بر صحت اظهارات و اعترافات باشد. و این از جمله قرائنی است که در این کیس مورد توجه قرار گرفته است. اعترافات زیادی از دوستان و همفکران مهدی هاشمی در موضوعات مختلف وجود دارد که به دلیل همسویی آنها با اعترافات مهدی هاشمی میتواند مؤید و مکمل آنها باشد که نمونههایی از آنها در فصلهای گذشته کتاب مورد استناد قرار گرفت.
اما قرائن بیرون از محیط زندان که عمدتاً به عرصه فعالیت متهم قبل از دستگیری بر میگردد و میتواند مؤید اعترافات باشد در این کیس متکثر و متنوع است و پرداختن به آن تفصیل بیشتری را اقتضا میکند و ما در حد ضرورت به ذکر مسایلی در این باب میپردازیم.
منبع:
کتاب
بنبست -جلد چهارم / مهدی هاشمی رویکرد سیاسی به حوزه علمیه قم صفحه 209