رئیس امنیه قائن در پیشرفت نهضت بانوان آنجا اقدامی نکرده
تاریخ سند: 13 دی 1316
رئیس امنیه قائن در پیشرفت نهضت بانوان آنجا اقدامی نکرده
متن سند:
13161013شماره ۹۲۷۱
(ستاد ارتش)
مورخه– ماه ۱۳۱
شماره قبل
ضمیمه_
تاریخ 13 /10 /16
پرونده-جزوه دان
فوری محرمانه مسقیم
کفیل معاونت اداره امنیه
نظر به اینکه رئیس امنیه قائن در پیشرفت نهضت بانوان آنجا اقدامی نکرده و موقعی که استاندار شرق علت قصور در این موضوع را از او مؤاخذه نموده اظهار داشته، «به زور نمی‌شود رفع حجاب کرد.» 1حسب الامر مطاع اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مقرر است، فوراً افسر منظور را به مرکز احضار و تحت تعقیب قرار دهند و نتیجه را برای عرض گزارش به پیشگاه مبارک اطلاع دهید.
کفیل
توضیحات سند:
ا- وضعیت کشف حجاب در قائن نیز مانند شهرهای دیگر استان خراسان و سایر استانهای کشور پیشرفتی نداشته و این امر موجب خشم حکومت می‌شود، به طوری که بر مسئول امنیه آن منطقه فشار آورده، نهایتاً او را برکنار و مجازات می‌کنند علاوه بر آن چند نفر از سرشناسان آنجا را به کاشمر تبعید می‌کنند تا به قول خودشان درس عبرتی برای سایرین گردد. به قستمهایی از اسناد منتشره در این مورد توجه فرماییدنامه حکومت قائنات به اداره امنیه قائن... تاریخ ۱۳۱۶/۷/۲۰ ، محرمانه.....
«... نظر به اینکه تاکنون هنوز اقدام مؤثری در موضوع وضعیت لباس متحدالشکل نسوان حوزه قاین به عمل نیامده و نتایج مطلوب هم که انتظار می‌رفت، حاصل نشده است، کما اینکه در پس کوچه‌های شهر و گوشه کنارهایی که از محل عبور و مرور عامه نسبتأ دورتر است اغلب زنها باز در نتیجه عدم توجهی که اخیرۀ راجع به این موضوع به عمل آمده است همان رویه سابق را اتخاذ نموده با چارقد و روسری حرکت می‌کنند... اولا: شوهرانشان برای توبیخ و ملامت و سپردن التزام به اداره حکومتی یا شهربانی بیرجنداعزام گردیده تا شاید پیمودن این مقدار مسافتی که از قاین تا بیرجند ۱۱۷ کیلومتر است باعث گردد بر این که متنبه شوند... و مستوجب این گردد که دارای کشف حجاب آبرومندی گردیده، از سبک و روش آخوندمنشی که مردمان قاین دارند برکنار شوند...»
نامه حکومت خراسان به امنیه قاینات، تاریخ ۱۳۱۶/۸/۴ ، محرمانه
«.. طبق اطلاع واصله عمل رفع حجاب در قاین به طوری که باید، پیشرفت ننموده، بیشتر اوقات بانوان در کوچه‌ها با چارقد عبور و مرور می‌نمایند و متأسفانه امنیۀ محل هم که ناظر این جریان است جدیت بسزایی در پیشرفت امر بروز نداده...»
نامه ایالت خراسان به ریاست وزراء، تاریخ ۱۳۹۶/۱۰/۱۸ ، محرمانه
«طبق گزارش کفیل فرماندار قاینات، حاج محمد علی امین تاجر و حاج سید باقر تقوی ملاک و حاج ملاعلى جبرئیلی و حاج غلامحسین اقبالی مخل در امر نهضت بانوان هستند، بنابراین تلگرافاً به امنیه قاینات دستور تبعید آنها از قاین به کاشمر صادر شد و به شهربانی کاشمر نوشته شد که پس از ورود آنها به کاشمر مشارالیهم را تحت نظر قرار داده و التزام بگیرند که از کاشمر خارج نشوند.»
افراد فوق الذکر سپس نامه‌ای نوشته و خود را بیگناه و اتهام خود را ناشی از غرض ورزی دانسته‌اند؛ در حالی که به نظر ما این تبعید فقط به علت ترساندن بقیه مردم قاین و تهدید آنها برای اجرای کشف حجاب بوده است؛ چنانکه از پیشنهاد حکومت قائن این مطلب استنباط می‌شود و قسمتهایی از آن از نظرتان گذشت. به هر ترتیب پس از چند مکاتبه، شهربانی مشهد به اداره کل شهربانی نامه‌ای نوشته و اعلام می‌کند: «چون افراد مذکور ملتزم شده‌اند در پیشرفت نهضت بانوان و کلیه اقدامات پیشقدم باشند به محل زندگی خود معاودت نمایند.» ولی از نتیجه حاصله اطلاعی در دست نیست. (ر.ک : خشونت و فرهنگ، سازمان اسناد ملی ایران، از صفحات ۱۴۶ تا ۱۵۵).