موضوع: برگزاری جشن کریسمس در شرکت صنایع دریایی
تاریخ سند: 10 دی 1354
موضوع: برگزاری جشن کریسمس در شرکت صنایع دریایی
متن سند:
از: 16/ ﻫ تاریخ: 10 /10 /1354به: 312 شماره: 6739/ ﻫ 2
موضوع: برگزاری جشن کریسمس در شرکت صنایع دریایی
مورخه 3 /10 /54 که مصادف با شب کریسمس مسیحیان1 بود در محل شرکت صنایع دریایی از ساعت 20 الی 4 صبح مراسم جشنی برقرار بود و کلیه کارمندان آمریکایی شرکت مزبور در آن حضور داشتند و در آن شب مشروبات الکلی زیادی مصرف می‌شود تا اینکه روز بعد کارکنان ایرانی وقتی به شرکت مراجعه می‌کنند می‌بینند دو قاب عکس که یکی در اتاق رئیس حسابداری و دیگری در اتاق صندوقدار در حالی که فاقد تمثال مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بوده است روی میز افتاده و تکه‌های پاره شده تمثال همایونی روی کف اتاق‌ها ریخته شده که بلافاصله جمع‌آوری گردید، لیکن قاب‌های خالی هنوز در محل‌های مورد نظر(اتاق‌های اسکندریان و ملک) موجود می‌باشد. ضمناً رئیس شرکت آقای هاوزر و نماینده کارفرما آقای فرامرزی از موضوع خیلی ناراحت بوده‌اند و آقای فرامرزی اظهار داشت بهتر است کسی متوجه این موضوع نشود و من دو قطعه تمثال همایونی تهیه و مجدداً در قاب‌ها می‌گذارم چون معلوم نیست چه کسی این کار را انجام داده است فقط بنا به اظهار تعدادی از کارکنان ایرانی شرکت صنایع دریایی از جمله رئیس حسابداری یکی از چهار نفر آمریکایی به نام‌های وین وسکویچ مسئول محوطه، رهد دلماز سرپرست مونتاژکاری، لی فایار مسئول نجارها و بناها و باب اولیوا مهندس نقشه‌بردار مظنون به این عمل ناپسندیده می‌باشند و علاوه بر آن این چهار نفر سرپرست بقیه آمریکایی‌هایی که در شرکت کار می‌کنند می‌باشند.
نظریه شنبه- در صورتی که از افراد فوق‌الذکر سوال شود حتماً خواهند گفت کار چه کسی بوده است، چون افراد ایرانی در جشن آنان شرکت نداشته‌اند.
نظریه یکشنبه- با توجه به صدق گفتار شنبه مفاد خبر و نظریه وی صحیح به نظر می‌رسد. ضمناً در تحقیقاتی که به عمل آمد دو قطعه تمثال شاهنشاه آریامهر را از اتاق‌های حسابداری و صندوقداری در شب مورد نظر برداشته‌اند به طوری که قاب‌ها بدون اینکه شیشه‌اش شکسته باشد روی میز قرار گرفته و صبح روز بعد مسئولین مربوطه هیچ اثری از پاره شدن تمثال‌ها ندیده‌اند و چون این موضوع بعد از ساعت 20 اتفاق افتاده است و هیچ ایرانی در محل نبوده به طور قطع کار افراد خارجی بوده است و چنین استنباط می‌شود که شخص یا اشخاصی تمثال‌ها را به دقت برداشته و با خود برده است. ضمناً معلوم نیست به چه انگیزه‌ای این کار انجام گرفته است. عطار
نظریه چهارشنبه- ضمن تایید نظریه یکشنبه به عرض می‌رساند در تحقیقاتی که به عمل آمد هیچ یک از کارمندان و یا کارگران ایرانی در شب جشن کریسمس که از ساعت 20 شروع شده است حضور نداشته‌اند و کسی هم از خارج داخل شرکت نشده است و فقط کارکنان خارجی حضور داشته‌اند، ضمناً برابر اظهار آقای اسکندری رئیس حسابداری شرکت مزبور ساعت 18 روز 3 /10 /54 قبل از ترک اتاق خود تمثال مبارک شاهنشاه آریامهر در اتاق وی و اتاق صندوقدار بر روی دیوار نصب بوده است لذا با توجه به مراتب فوق به احتمال قوی برداشتن تمثال‌ها از قاب‌های آن توسط کارکنان خارجی که در شب مزبور در جشن حضور داشته‌اند صورت گرفته است همچنین اسماعیل فرامرزی نماینده کارفرمای شرکت مورد بحث اظهار می‌دارد با توجه به اینکه با چهار نفر آمریکایی که از آنها نام برده شده و روزانه در تماس می‌باشد فکر نمی‌کند برداشتن تمثال مبارک شاهنشاه آریامهر از جانب آنها باشد ولی امکان دارد احتمالاً این عمل توسط یک نفر انگلیسی به نام هوارد سیدنی کوبی سرپرست تعمیرات قسمت چوبی شرکت که رفتارش با کارکنان و کارگران رضایت‌بخش نبوده و قبلاً هم از اداره کاریابی و اشتغال به کار در مورد رفتارش به شرکت توجه داده شده بود و شرکت نیز در این مورد به نامبرده تذکرات لازم را داده است و از طرفی یاد شده در شب مزبور در جشن کریسمس حضور داشته و صبح روز بعد به میل خود استعفا داده و بوشهر را به قصد تهران ترک نموده است صورت گرفته باشد. علیهذا چون هیچ گونه اثری از تمثال‌ها و پاره شدن آنها به دست نیامده تحقیقات همه جانبه‌ای از طریق 16/ ﻫ و مسئولین شرکت مزبور ادامه دارد، بدیهی است هرگونه اطلاعات بعدی سریعاً به استحضار خواهد رسید. سپاه
نظریه 16/ ﻫ- تایید می‌شود به مسئول حفاظت شرکت ضمن تذکر شدید دستور داده شد در چنین شب‌هایی دقت بیشتری بنماید و از عواملی که دارد استفاده نماید که چنین پیش‌آمدهایی نشود.
دایره عملیات- آقای مرعشی- ساواک بوشهر باید عامل را شناسایی کند ومشخص شود به تمثال اهانت شده یا برداشته‌اند درباره تبعه انگلیسی به اداره کل هشتم منعکس شود. نتیجه اقدامات بعدی ساواک نیز خواسته شود. 14 /10