صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : کاندیدای نخست وزیری

تاریخ سند: 4 دی 1342


موضوع : کاندیدای نخست وزیری


متن سند:

شماره : 823/ ن بین اعضای فراکسیون مترقی و حزب ایران نوین انتشار دارد پس از مراجعت اعلیحضرت همایون شاهنشاه از مسافرت اروپا آقای علم نخست وزیر استعفاء نموده و حسنعلی منصور دبیر کل حزب ایران نوین دولت جدید را تشکیل خواهد داد و حتی اظهار نظر می نمایند دکتر یگانه1 ـ دکتر محمدعلی مولوی2 و دکتر کشفیا به ترتیب وزارت دادگستری ـ دارائی و اقتصاد را عهده دار خواهند شد.
3 عینا جهۀ اقدام به اداره دوم ارسال می گردد.
شماره 4 /10 در پرونده حسنعلی منصور بایگانی شود.
100 ـ م ـ ن بخش 322 آقای کیمیائی 7 /10

توضیحات سند:

1ـ ناصر یگانه فرزند میرزا غفارخان (سالار الدوله) در سال 1302 یا 1300 در شهرستان قزوین متولد شد.
تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در قزوین و تهران سپری کرد و سپس از دانشگاه تهران لیسانس حقوق گرفت و برای ادامه تحصیلات به فرانسه رفت و از دانشگاه فرانسه، دکترای حقوق دریافت کرد.
ساواک در سابقه مشاغل و ارزیابی وی در سال 1341 چنین نوشته است : «در سال 1326 وارد خدمت شده، به ترتیب دادیار دادسرای تهران، مستشار دادگاه استان، عضو شعبه 1 دیوان کیفر، رئیس اداره حقوقی، دادیار دیوان کشور، مدیرکل امور قضائی بوده است.
میزان علاقمندی وی به مقام و قدرت و پول : زیاد، زن و قمار : عادی، متملق و ضعیف النفس و رفیق باز، تمایلات و افکار : سوسیالیستی است.
» ناصر یگانه که در سال 1342، بازرس اداره کل بازرسی وزارت کشور بود، به عنوان نماینده قزوین به مجلس شورای ملی راه یافت و رئیس کمیسیون بودجه شد و در سال 1343 به عنوان «وزیر مشاور» و معاون پارلمانی وارد کابینه حسنعلی منصور شد.
مشارالیه که عضو اصلی شورای مرکزی حزب ایران نوین بود، در فروردین ماه سال 1344 چنین معرفی شد : «دکتر یگانه معاون نخست وزیر و وزیر مشاور، با سوءاستفاده از موقعیت خود، با کمک انصاری رئیس دفتر خود از اکثر مراجعین زن وقت ملاقات گرفته و اغلب شب ها را در کلبه دربند و بعد در منزل خود با آنها می گذراند.
با بعضی از ماشین نویسان نخست وزیری و ادارات وابسته به نخست وزیری نیز ارتباط دارد.
» و در گزارش دیگری در سال 1344، چنین معرفی شد : «در وزارت دادگستری به خوشنامی معروف نیست، مردی متملق و ضعیف و از هر جهت قابل انعطاف و دارای افکار ناسیونالیستی است.
» شایان ذکر است وی در همین سال، نشان لیاقت!؟ دریافت کرد.
برخی نظرات ساواک در خصوص وی به این شرح است : 10 /7 /1346 ـ کمیته سری که در حزب ایران نوین، برنامه سیاسی حزب را طراحی و سپس به تصویب دفتر سیاسی حزب یا شورای مرکزی می رساند، عبارتند از : دکتر رشتی نماینده مجلس، دکتر یگانه وزیر مشاور، دکتر کلالی نماینده مجلس.
این کمیته با مقامات امریکایی ارتباط دارد.
1347 ـ دوست هویدا است، شخصی زیرک، کاردان، مردم دار است و دارای املاکی در قزوین می باشد.
1347 ـ نامبرده با اشخاص سرشناس ارتباط دارد و از جمله هویدا بعضی اوقات به خانه او می آید.
1347 ـ عضو مؤسس انجمن خواجه نصیر طوسی وابسته به شرق اعظم فرانسه است.
1347 ـ عضو لژ خیام وابسته به گراند لژ اسکاتلند است.
1347 ـ دکتر باقر عاملی از دوستان وی و از او حمایت و زمینه ترقی وی را فراهم کرده است.
1347 ـ 000 /220 ریال به بانک عمران بدهکار است که نمی دهد.
مذهب ناصر یگانه که در سال 1348 رئیس هیئت رئیسه شورای مرکزی حزب ایران نوین و در ضمن عضو دفتر سیاسی حزب هم بود.
بهائی عنوان شد و سپس در دوره ششم مجلس سنا، به عنوان نماینده تهران به مجلس سنا رفت.
او که در سال 1355 رئیس کل دیوانعالی کشور شده بود، در سال 1353 در فرم تقاضای جواز سلاح کمری، چنین نوشت : «از امریکا فوق لیسانس گرفتم و از فرانسه دکترای حقوق» ناصر یگانه که در هیئت امنای مرکز آموزش دولتی و دانشکده علوم قضائی و خدمات اداری وزارت دادگستری نیز سابقه عضویت داشت، در تشکیلات فراماسونری فردی فعال بود و با حمایت باقر عاملی در لژهای : خیام، سقراط، انجمن رازی، تهران، کورش نیز عضو بود.
مشارالیه که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به خارج از کشور گریخته بود و دارای کارت سوشیال سکوریتی به شماره (7130 ـ 98 ـ 215) بود، در سیزدهم آبان ماه سال 1372، خودکشی کرد.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی 2ـ مولوی، محمدعلی پس از طی تحصیلات در اروپا و اخذ درجه دکترای حقوق و علوم اقتصادی از دانشگاه پاریس به ایران بازگشت.
و از سال 1321 ش به خدمت دولت درآمد و مشاغلی چون دبیر هنرسرای عالی، معاونت اداره صادرات، ریاست اداره دفتر و امور عمومی، مأمور خدمت در دفتر نمایندگی اقتصادی ایران در اروپا، مشاورت شورای عالی اقتصاد و استادی دانشگاه را عهده دار شد.
وی در 1337 ش به همراه عده ای دیگر مؤسسه علوم اقتصادی و اجتماعی را تأسیس و ریاست آن را در اختیار گرفت.
در کابینه حسنعلی منصور به معاونت وزارت بازرگانی رسید و مدتی ریاست هیأت مدیره شرکت معاملات خارجی وزارت اقتصاد را به سال 1342 ش در دست داشت و سپس به سمت وزیر مختار اقتصادی ایران در بازار مشترک اروپا منصوب شد.
او که از فعالان حزب رستاخیز بود، در 29 /10 /1355 ش اقدام به نوشتن نامه ای به شاه کرد مبنی بر اینکه تا تاریخ 2 /9 /1355 ش نماینده بازرگانی ایران در سازمان قرارداد عمومی تعرفه ها و تجارت «گات» بوده است و با عجز و ناله درخواست شغل مناسب را دارد.
مولوی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دولت موقت به ریاست مهندس مهدی بازرگان به سمت ریاست بانک مرکزی منصوب شد.
3ـ این گزارش، به شکل زیر نیز در سوابق حسنعلی منصور درج شده است : تاریخ : 7 /10 /42 شماره : 300 ـ 839/ ن موضوع : شایعات درباره کاندیدای نخست وزیری موضوع تغییر کابینه که در هفته گذشته شایع شده بود اکنون قدری کمتر شنیده می شود و لکن دوستان و محافل نزدیک به حسنعلی منصور می گویند انتصاب مشارالیه حتمی است و حتی خبرگزاری آلمان نیز خبر آن را مخابره نموده و چند نفر از وزراء کابینه او را آقایان : دکتر کشفیا، دکتر مولوی و دکتر یگانه می دانند.
عینا جهۀ اقدام به اداره دوم ارسال می گردد شماره 7 /10 در پرونده حسنعلی منصور بایگانی شود.
100 ـ م ـ ن بخش 322 7 /10 آقای کیمیائی 8 /10

منبع:

کتاب کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 80

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.