تاریخ سند: 28 آبان 1352
موضوع: جمعآوری و ضبط کتب مضره
متن سند:
از: 8/ ﻫ تاریخ:28 /8 /1352
به: 323 شماره: 8060 /8 ﻫ
موضوع: جمعآوری و ضبط کتب مضره
اخیراً محلی سوای کتابخانه عمومی مدرسه عالی امور اداری و بازرگانی کرمان به نام لانه دانشجو در محوطه نمازخانه مدرسه مزبور با توصیه دکتر مهدی صحرائیان استاد این مدرسه تأسیس و برخی از دانشجویان با اغتنام فرصت محرمانه کتب مضره و ناسالمی از جمله آثار جعفر کوشآبادی1، مهندس مهدی بازرگان، سیدمحمود طالقانی، دکتر علی شریعتی، جلال آلاحمد و صمد بهرنگی2 و برخی نویسندگان روسی و غیره را از کتابخانههای مختلف جمعآوری و در این محل نگهداری و با دادن این کتب به دانشجویان و مطالعه آنها سعی دارند موجبات گمراهی و انحراف آنان را فراهم مینمایند
نظریه یکشنبه: گزارش فوق به احتمال قوی صحت دارد. آشنا
نظریه سهشنبه: با بررسی و تحقیقاتی که وسیله سایر منابع مربوطه به عمل آمده وجود کتب مضره و تحریکآمیز در لانه دانشجو به سرپرستی دانشجویی به نام اردشیر فتحینژاد که قبلاً گزارشاتی در مورد وی تقدیم و فردی آنورمال به نظر میرسد مورد تأیید قرار گرفته و در نتیجه به منظور جلوگیری از آلودگی و انحراف دانشجویان و خنثی کردن هرگونه تحریکات و تبلیغات مسموم در تاریخ 28 /8 /52 به نحو مقتضی نسبت به جمعآوری و ضبط کتب مورد بحث به شرح صورت پیوست3 از طریق این ساواک اقدام و ترتیبی داده شد که توسط مسئولان مدرسه محل مذکور تعطیل و بقیه کتب که غیرمضره بوده به کتابخانه اصلی مدرسه حمل گردد. آسای
نظریه چهارشنبه: گزارش خبر و نظریه سهشنبه و جمعآوری و ضبط کتب مضره مورد اشاره که عموماً به موجب مهر مربوطه متعلق به کتابخانه انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده نفت آبادان و بعضاً دانشگاه پهلوی شیراز میباشند و مسئولان مدرسه از وجود چنین کتبی تا لحظه جمعآوری اظهار بیاطلاعی میکردهاند تأیید میگردد و پیگیری و اقدامات لازم در مورد دکتر صحرائیان و همچنین دانشجو فتحینژاد مسئول این محل که در حال حاضر در مسافرت شیراز میباشد معمول گردیده و بهره متعاقباً گزارش و به عرض میرساند تا این تاریخ با بررسیهای انجام شده در کتابخانه اصلی مدرسه عالی مذکور جز مورد بالا کتب و نشریات مضرهای مشاهده نگردیده و مراقبتهای مقتضی و لازم از این مؤسسه آموزشی کماکان مداومت و فعل انفعالات مربوطه به موقع به استحضار خواهد رسید. ضمناً توجه به مفادگزارش خبری تقدیمی شماره 7960 /8 ﻫ ـ 24 /8 /52 که بیارتباط با این موضوع نمیتواند باشد مفید و ضروری است. حاذق
نظریه 8/ ﻫ : خبر و نظریه چهارشنبه مورد تأیید است.
در ساعت 1200 روز 1 /9 سال 52 به بخش 312 واصل گردید
آقای وثوقی ـ 5 /9
161125 بایگانی شود
توضیحات سند:
1. جعفر کوشآبادی اشتهاردی، فرزند غلامحسین در سال 1320 ﻫ ش به دنیا آمد. پس از اخذ دیپلم، به دانشکده ادبیات رفت و همزمان در وزارت آبادانی و مسکن نیز مشغول کار شد. وی در سال 1345 هنگامی که دانشجو بود، منظومهای در رابطه با مواد نه گانۀ انقلاب سفید سرود. کوشآبادی که با انجمن فرهنگ ایران و شوروی ارتباط داشت در سال 1346 کاندید همکاری با ساواک شد و در سال 1348 منظومۀ کوچکخان را منتشر کرد که اشعاری نیز در رابطه با میرزا کوچکخان در آن بود. وی در سال 1349 چهار یا پنج شقایق را منتشر کرد که به همین دلیل به ساواک احضار گردید. ساواک مینویسد: «با نامبرده مصاحبهای به عمل آمد. قرار است مجدداً در خارج از ساواک با وی ملاقات نمایم. به علاوه علاقمند است کتاب پنج شقایق وی پس از حک و اصلاح منتشر شود تا کاملاً همکاری نماید. فعلاً اقدامی ندارد.»
کوشآبادی در سال 1350 در ارتباط با علی اشرف درویشیان دستگیر و چند روز بعد، پس از مصاحبه رادیو تلویزیونی، آزاد شد.
2. صمد بهرنگى، فرزند عزتالله در سال 1318 ﻫ ش در محله چرنداب تبریز به دنیا آمد. پدرش کارگر بود و به سختى چرخ زندگى را مىچرخاند. صمد در محله چرنداب درس خواند و دوره متوسطه را در دبیرستان تربیت گذراند. سپس وارد دانشسرا شد و اولین تلاشهاى سیاسى خود را با انتشار روزنامه دیوارى «خنده» آغاز کرد. پس از پایان دانشسرا به عنوان آموزگار راهى روستاهاى ممقان، گوگان و... شد و به کودکان روستایى درس داد. صمد بهرنگى نوشتن را از همین زمان و با ارسال مقالاتى به نشریه «بامشاد» شروع کرد و در کنار تدریس وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز شد و در رشته زبان انگلیسى فارغالتحصیل شد. وى کارمند اداره فرهنگ تبریز بود و در تاریخ 8 /1 /43 به اتهام تبلیغ مرام کمونیستی مورد حساسیت ساواک قرار گرفت. ولى به زودى تبرئه شد. صمد با کتاب «الدوز و کلاغها» در سال 1345 داستاننویسى را آغاز کرد. آخرین کار و مشهورترین داستان او «ماهى سیاه کوچولو» نام داشت که چند روز پس از مرگش پشت شیشههاى کتابفروشى جا گرفت. صمد بهرنگى در سال 1347 در رود ارس غرق شد. آثار به جاى مانده از صمد بهرنگى را مىتوان در موضوعات داستان، ترجمه و تحقیقات بومى و تربیتى دستهبندى کرد. کتاب ماهى سیاه کوچولو در سال 1348 جایزه بهترین داستان کودکان را در نمایشگاه بولونیاى ایتالیا به خود اختصاص داد و در همان سال برنده جایزهاى در چکسلواکى شد و در سال 1347 نیز از طرف شوراى کتاب کودک به عنوان کتاب سال معرفى شد.
طبق اسناد به جاى مانده در ساواک صمد بهرنگى در تاریخ 7 /6 /1347 به اتفاق دوستش که ستوان یکم دامپزشک بود و جهت معاینه دامهاى ژاندارمرى به خارلو اعزام شده بود، در پاسگاه کلاله براى شنا به داخل رود ارس مىروند که در نتیجه عدم آشنایى با فن شنا و قرار گرفتن در مسیر تند و عمیق آب، صمد بهرنگى غرق مىشود. ساواک مرگ وى را مشکوک دانسته و دستور بررسى داده است. جسد وی در تاریخ 17 /6 /47 پیدا و در تاریخ 19 /6 /47 نیز مجلس ترحیمى در مسجد شاهمردان چرنداب برای وی برگزار میشود. نحوه مرگ مشکوک صمد بهرنگى به دلیل سوابق اجتماعى و آثار قلمى وى موجب شد که در افواه عمومى ، احتمال قتل او به دست عوامل رژیم پهلوی، شایع شود.
3. لیست کتابهای جمعآوری شده به شرح زیر گزارش شده است:
لیست کتب مضره جمعآوری و ضبط شده
ردیف نام کتاب نویسنده مترجم تعداد جلد
1 کوچک خان جعفر کوشآبادی یک جلد
2 ساز دیگر جعفر کوشآبادی یک جلد
3 ذره بیانتها مهندس مهدی بازرگان
دو جلد
4 خدا در اجتماع مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
5 دل و دماغ مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
6 مذهب در اروپا مهندس مهدی بازرگان
دو جلد
7 خانه مردم مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
8 نیک نیازی مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
9 چهار مقاله مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
1 انگیزه و انگیزنده مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
011 مسئله وحی مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
12 عشق و پرستش مهندس مهدی بازرگان
دو جلد
13 کار در اسلام (و در ایران)
مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
14 مطهرات در اسلام مهندس مهدی بازرگان
سه جلد
15 بینهایت کوچکها مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
16 حکومت جهانی واحد مهندس مهدی بازرگان
یک جلد
17 باد و باران در قرآن مهندس مهدی بازرگان
سه جلد
18 سوءتفاهم آلبر کامو جلال آلاحمد
یک جلد
19 غربزدگی
جلال آلاحمد
یک جلد
20 سرگذشت کندوها جلال آلاحمد
دو جلد
21 شوهر من جلال سیمین دانشور همسر جلال آلاحمد
یک جلد
22 قرآن و تکامل دکتر یداله سحابی یک جلد
23 مجموعه مقالهها صمد بهرنگی
یک جلد
24 یک هلو و هزار هلو صمد بهرنگی
دو جلد
25 اولدوز عروسک سخنگو صمد بهرنگی
دو جلد
26 کور اوغلو و کچل حمزه صمد بهرنگی
دو جلد
27 افسانهی محبت صمد بهرنگی
یک جلد
28 اولدوز وکلاغها صمد بهرنگی
یک جلد
29 کلاغ سیاهه صمد بهرنگی
یک جلد
30 تلخون صمد بهرنگی
یک جلد
31 24 ساعت خواب و بیداری صمد بهرنگی
یک جلد
32 ماهی سیاه کوچولو صمد بهرنگی
یک جلد
33 صمد جاودانه شد علی اشرف درویشیان دو جلد
34 اسلامشناسی (درسهای یک و دو) دکتر علی شریعتی
سه جلد
35 اسلامشناسی (درسهای سه و 4) دکتر علی شریعتی
یک جلد
36 اسلامشناسی (درسهای 5 و 6) دکتر علی شریعتی
سه جلد
37 اسلامشناسی (درس 7) دکتر علی شریعتی
دو جلد
38 اسلامشناسی (درسهای 8 و 9) دکتر علی شریعتی
دو جلد
39 اسلامشناسی (درس 10) دکتر علی شریعتی
یک جلد
40 اسلامشناسی (درس 11) دکتر علی شریعتی
یک جلد
41 حجربن عدی دکتر علی شریعتی
یک جلد
42 حسین ـ وارث آدم دکتر علی شریعتی
دو جلد
43 امت و امامت دکتر علی شریعتی
یک جلد
44 فرهنگ و ایدئولوژی دکتر علی شریعتی
یک جلد
45 نیایش دکتر الکسیس کارل دکتر علی شریعتی
یک جلد
46 یک بار دیگر ابوذر از انتشارات حسینیه ارشاد تهران
دو جلد
47 هنر و ادبیات امروز از انتشارات سهند یک جلد
48 اسلام آئین زندگی علی حجتی کرمانی
یک جلد
49 فاجعه تمدن و رسالت اسلام علی حجتی کرمانی
یک جلد
50 اقتصاد در مکتب اسلام سیدموسی صدر و علی حجتی کرمانی
یک جلد
51 دو مذهب سیدهادی خسروشاهی دو جلد
52 نامه و اسناد سیاسی جمالالدین اسدآبادی سیدهادی خسروشاهی یک جلد
53 مبارزات ضداستعماری جمالالدین اسدآبادی سیدهادی خسروشاهی و پرویز لوشانی دو جلد
54 اسلام و مالکیت سیدمحمود طالقانی
یک جلد
55 جهاد و شهادت سیدمحمود طالقانی
یک جلد
56 راه سومین کمونیزم و سرمایهداری سیدعبدالکریم هاشمینژاد یک جلد
57 مزدوران اسلام در لباس مذهب سیدضیاءالدین روحانی یک جلد
58 مسائل عصر ما سیدعبدالکریم هاشمینژاد یک جلد
59 هگل و فلسفه جدید حمید ـ حمید یک جلد
60 یک ویت کنگ یک میلیون دلار ژان لارتگی غلامرضا نجاتی یک جلد
61 دعا عامل پیشرفت یا رکود مصطفوی یک جلد
62 میرویم کمی هیزم جمع کنیم ناصر زرافشان 4 جلد
63 مسائل آفریقای امروز بودخین یک جلد
64 واشنگتن در تلآویو سلیمان ابوزید یک جلد
65 زمان برتراند راسل یک جلد
66 کودک اندلسی انتشارات انجمن اسلامی در قم
یک جلد
67 استعمار جدید حسن صدر یک جلد
68 در رهگذر باد و آبی، خاکستری و سیاه
حمید مصدق یک جلد
69 اورفه سیاه ژان پل سارتر دکتر مصطفی رحیمی یک جلد
70 داستانی از انسانها و خرچنگها ژوزوئه دوکاسترو منیر جزنی یک جلد
71 غروب آفتاب در اندلس عبدالجواد غریب یک جلد
72 بانو و سگ طوس آنتوان چخوف
نوشین یک جلد
73 مرانید که نوحه گرند جرج جرداق جلالالدین فارسی یک جلد
74 سحر عاطفه گرگین یک جلد
75 هرزهگیاه ماجراجو داریوش عبادالهی یک جلد
76 فلسطین مال کیست
ادوار عطیه و هانری کتان منوچهر هزارخانی یک جلد
77 یک بار دیگر ابوذر رضا دانشور یک جلد
78 مصیبتی زیر آفتاب رضا براهنی یک جلد
79 سهند ب ـ چای اوغلو یک جلد
80 هدف ادبیات ماکسیم گورکی شفیعیها یک جلد
81 خورده بورژواها ماکسیم گورکی یک جلد
82 ابراهیم بتشکن مصطفی زمانی
یک جلد
83 نقشههای استعماری و نغمههای شوم مصطفی زمانی
یک جلد
84 جهاد اسلامی با نبرد مقدس محمدعلی جاودان دو جلد
85 دنیا بازیچه یهود سیدمحمد شیرازی دو جلد
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان کرمان، کتاب 3 صفحه 76