تاریخ سند: 29 مهر 1357
روز 19/7/57 در منزل قمی، کتابهائی از علی تهرانی به نام طرح کلی نظام اسلام
متن سند:
شماره: 3 /3 /549 تاریخ:29 /7 /1357
از: شهربانی استان خراسان
به: ریاست سازمان اطلاعات و امنیت خراسان
موضوع: خبر
خبر واصله حاکی است.
روز 19 /7 /57 در منزل قمی، کتابهائی از علی تهرانی به نام طرح کلی نظام اسلام1 به مراجعین فروخته و آنگاه شخصی به نام کامیاب سخنرانی و اظهار نموده است هژبر یزدانی2 و تیمسار نصیری3 را میخواهند در دادگاه محاکمه کنند. اینها همه نقشه میباشد، ولی ما برادران دینی همراه با رهبر خود امام خمینی برای آزادی زحمت خواهیم کشید، در عوض شوروی و آمریکا ما را به عنوان اخلالگر محکوم مینمایند. رهبر ما این آزادی را از فرودگاه به فرودگاه میکشانند، به تمام جهانیان ثابت میکند. ضمناً یک جلد تصویر نشریه مضره [به] عنوان از زندگی انقلابیون درس میگیریم، که به وسیله عوامل وابسته به دست آمده است، دو برگ آن جهت آگاهی به پیوست4 ایفاد میگردد.
ارزیابی خبر . به احتمال قوی صحت دارد.
در پرونده رضا کامیاب بایگانی شود.
توضیحات سند:
1. به نظر می رسد گزارشگر ساواک در نام نویسنده کتاب اشتباه کرده است و منظور کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» نوشته مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای است که در سال 1354ش به چاپ رسید.
2. هژبر یزدانی، فرزند رضاقلی در سال 1313 ﻫ ش در سنگسر از توابع سمنان به دنیا آمد. وی بهایی و از نزدیکان و معتمدان رژیم پهلوی بود. خاستگاه او ناحیه سنگسر و شغل اولیهاش چوپانی و شکار حیوانات بود؛ اما وابستگی او به فرقه ضالۀ بهائیت و آشنایی و همدستیاش با سران ساواک باعث شد که پلههای ترقی را برای کسب ثروت یکی پس از دیگری طی کند.
هژبر یزدانی در اقدامات عوامفریبانهای رژیم پهلوی در دستگیری برخی از سران رژیم در سال 1357، دستگیر شد، ولی توانست پیش از وقوع انقلاب از کشور فرار کند. وی یکی از سهامداران اصلی بانک صادرات بود و به همین دلیل این بانک همیشه مورد اتهام مردم و علما بود. در طول تظاهرات مردمی علیه شاه شعب این بانک بیش از دیگر مراکز مورد حمله قرار گرفت. وی در سال 1389 در خارج از کشور درگذشت.
رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، هژبر یزدانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1384.
3. نعمتالله نصیری، فرزند عمیدالممالک در مردادماه سال 1289 ﻫ ش به دنیا آمد، پس از طى تحصیلات مقدماتى و متوسطه و گذراندن تحصیلات نظامی در دانشکده افسرى در سال 1313 به درجه افسرى رسید. مدتى فرمانده گردان 2 هنگ 18 کرمان شد. در سال 1329 فرماندهى هنگ پیاده پهلوى و سپس فرماندهى گارد شاهنشاهى را به عهده گرفت. در کودتاى 28 مرداد 1332 نقش بسیار مهمى داشت. در سال 1337 به درجه سرلشکرى رسید. در سال 1339، ژنرال آجودانى و سپس رئیس شهربانى کل کشور شد. در مرداد 1341 به درجه سپهبدى رسید و در سال 1342، فرماندار نظامى تهران شد. او در سال 1343 به معاونت نخستوزیرى و ریاست ساواک کشور منصوب گردید. در 13 مهرماه سال 1350 و مقارن جشنهاى 2500 ساله شاهنشاهى، به درجه ارتشبدى رسید. در طول دوازده سال ریاست وى در ساواک، همکارى گستردهاى بین دستگاههاى جاسوسى آمریکا و اسرائیل با ساواک برقرار و مدرنترین دستگاههاى فنى جهت سرکوبى مبارزین به ایران منتقل شد. در سندى از لانه جاسوسى در مورد عملکرد نصیرى در دستگاه امنیتى شاه چنین آمده است: «نصیرى در زمینه مسائل امنیتى، فردى محافظهکار است و ترجیح مىدهد به جاى رسوخ در میان گروههاى مخالف و پىبردن به اهداف و روشهایشان، آنان را یک باره سرکوب و نابود کند.» او در طول زندگى، بیش از 40 مورد نشانهاى داخلى و خارجى گرفت.
با اوجگیرى انقلاب اسلامى، نصیرى که به دلیل دخالت مستقیم و غیرمستقیم در ارعاب و تعقیب و شکنجه و قتل آزادیخواهان مورد نفرت همه طبقات جامعه بود، در تیرماه 1357 از ریاست ساواک برکنار و به عنوان سفیر به پاکستان اعزام شد. رژیم پهلوى در عقبنشینى گام به گام خود در برابر انقلاب اسلامى، وى را به تهران فراخواند و در یک حرکت عوامفریبانه، در 16 آبان 1357 او را بازداشت و روانه زندان کرد. سرانجام نصیرى در 22 بهمن 1357 توسط مردم دستگیر و در 27 بهمن 1357 به حکم دادگاه انقلاب اسلامى، تیرباران شد.
(اسناد ساواک . پرونده انفرادى)
4. نشریه مورد اشاره به پیوست نبود.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 15 صفحه 369