تاریخ سند: 5 مهر 1341
موضوع: اجتماع در منزل رشیدیان
متن سند:
شماره: 2697
طبق اطلاع واصله ساعت 1745 روز ماه جاری در حدود 250 نفر از
طبقات مختلف در منزل آقای رشیدیان اجتماع ابتدا آقای وزیری نماینده
کارمندان روزمزد سخنرانی و اظهار داشته (اتحادیه کارمندان غیررسمی مدت
12 سال است که مشغول فعالیت می باشد و به هیچ حزب و دسته سیاسی ارتباط
ندارد و زمان دکتر اقبال توانست لایحه کارمندان روزمزد را به مجلس شورا و
پس از تصویب به مجلس سنا بفرستد ولی آقای دکتر اقبال آن را بلاتکلیف
گذاشت در کشورهای مترقی جهان برای سگ حقوق مکفی قرار می دهند ولی در
ایران سرنوشت چهل هزار کارمند روزمزد معلوم نیست آقای دکتر امینی نیز قول
دادند این کار را بکنند ولی آقای گودرزی1 از این موضوع جلوگیری و اظهار
داشت خزانه دولت خالی است.
رسمی شدن کارمندان به خزانه دولت ضرری
نمی رساند بلکه در ماه دویست ملیون تومان هم به خزانه دولت استفاده می رسد.
از آقای علم2 انتظار داریم قدم مثبتی بردارند اگر ایشان توجهی نکنند ما
منظورمان را اگر به قیمت جان هم باشد عملی خواهیم کرد.
اعلیحضرت همایون
شاهنشاه فرمودند من وقتی می توانم خیالم راحت باشد که ملت من آسوده باشد
و در این مورد اوامری صادر فرموده اند و نامه ای نیز به پیشگاه همایونی تقدیم
شده و منتظر فرمان ملوکانه هستیم) پس از نامبرده آقای رشیدیان اظهار نموده
(همان طوری که
آقای وزیری درباره کارمندان غیررسمی اظهار نمودند نامه سرگشاده ای تقدیم
شخص اول مملکت شده ولی مثلی است که شاه می بخشد و شیخ علیخان
نمی بخشد ما باید کاری کنیم دست این شیخ علیخان را از این مملکت کوتاه کنیم.
جلسه ساعت 2030 خاتمه یافته است.
گیرندگان: ساواک
به پرونده آقای اسداله رشیدیان ضمیمه و بایگانی شود.
10 /7 /41
توضیحات سند:
1ـ منوچهر گودرزی فرزند
سلطان حسن، در سال 1304 ه
ش در همدان به دنیا آمد.
در
دانشگاه تهران، رشته علوم
سیاسی را گذراند و مدت یک
سال نیز در امریکا به تحصیل در
رشته علوم سیاسی اشتغال
داشت.
مشاغلی چون، معاونت
اداری و مالی سازمان برنامه و
بودجه و معاونت نخست وزیر و
دبیر کل شورای عالی اداری
کشور، وزیر مشاور و وزیر
تولیدات کشاورزی و مواد
مصرفی را عهده دار بوده است.
نامبرده دارای همسری
امریکایی بود که منشیگری
مستشار سیاسی و سفیر امریکا
در تهران را به عهده داشته است
و خود وی نیز با یکی از
مستشاران امریکایی که از
اعضای بلندپایه نمایندگی
سازمان سیا در تهران بوده،
ارتباط داشته است و گفته
می شود چون وی از عوامل
امریکا در ایران می باشد
علی رغم عدم کفایت و رفتار
خشونت آمیز با کارکنان تحت
مسئولیت خود و حیف و میل
بیت المال با حمایت آمریکائیها
همواره به دستگاه دولت و مردم
تحمیل شده است.
نامبرده
همچنین عضو هیأت مؤسس
حزب ایران نوین بوده است.
ر.ک : اسناد ساواک،
پرونده های انفرادی
2ـ امیر اسداللّه علم فرزند محمد
ابراهیم خان شوکت الملک در
سال 1298 ه ش در بیرجند
متولد شد.
در سال 1321 از
دانشکده کشاورزی کرج
فارغ التحصیل گردید.
او از اوان
جوانی وارد سیاست شد.
ازدواج مصلحتی او با ملکتاج
قوام دختر قوام الملک
شیرازی یکی از متحدین
انگلیس در جنوب ایران، به
دستور رضاشاه صورت گرفت و
راه پیشرفت او را هموارتر
ساخت.
طی سالهای 1313 ـ
1320 در ارتباط فعال با
سرویس اطلاعاتی بریتانیا نقش
حساسی در عملیات جاسوسی،
به ویژه در تهران و شرق و
جنوب ایران ایفا نمود و در رأس
شبکه عوامل اینتلیجنت
سرویس قرار گرفت.
در سال
1323 اسداللّه علم حکم مقام
پیشخدمتی مخصوص شاه را از
محمدرضا پهلوی دریافت کرد و
در سال 1326 فرماندار کل
بلوچستان شد که تا سال 1328
به طول انجامید.
در دی ماه
1328 در کابینه ساعد وزیر
کشور شد.
در ترمیم این کابینه،
به وزارت کشاورزی منصوب
گردید.
او در کابینه منصور بار
دیگر وزیر کشاورزی شد و
سپس در کابینه رزم آراء به
پست وزارت کار رسید.
با قتل
رزم آراء و نخست وزیری
مصدق، علم از سوی شاه
سرپرست اداره املاک و
مستغلات پهلوی شد و از
هرگونه تلاش جهت سقوط
دولت مصدق باز نایستاد و در
کودتای 28 مرداد 1332 نقشی
مؤثر ایفا کرد.
پس از کودتا و
قدرت یابی مجدد شاه، علم در
زمره یکی از معدود مشاوران
شاه درآمد.
با تشکیل کابینه
حسین علاء در فروردین 1334
وزیر کشور شد که تا نیمه
فروردین 1336 ادامه یافت.
در این سال رژیم پهلوی برای
نشان دادن خود به عنوان
حکومتی دموکراتیک تشکیل
دو حزب را تدارک دید که علم
در رأس حزب مردم قرار
گرفت.
در اوایل دهه 1340 شاه
بنیاد موقوفات خاندان پهلوی را
تأسیس کرد و او را به عنوان
سرپرست انتصاب نمود که تا
مرداد سال 1341 به طول
انجامید.
در 30 تیر 1341 به
سمت نخست وزیری منصوب
شد.
رفراندوم فرمایشی
«انقلاب سفید» در دوران
زمامداری او انجام گرفت که با
مخالفت همه جانبه مردم و علماء
روبرو گردید.
البته پیش از آن
امام خمینی (سلام اللّه علیه) به
اشکال گوناگون علم و
سیاستهای او از جمله مصوبه
هیأت دولت در مورد انجمنهای
ایالتی و ولایتی را مورد حمله
قرار داده بودند.
گسترش
اعتراضات راهی جز عقب نشینی
برای او باقی نگذاشت و مصوبه
فوق الذکر در 8 آذر 1341 ملغی
اعلام شد.
اما روند حوادث
منجر به قیام پانزده خرداد
1342 گردید که علم در سرکوب
آن نقش ویژه و تعیین کننده ای
داشت.
دیری نپایید که وی از
سمت خود استعفا داد و به
ریاست دانشگاه پهلوی در
شیراز منصوب شد.
مدتی در
پست وزارت دربار به
محمدرضا خدمت کرد، ولی به
علت بیماری در نیمه مرداد
1356 استعفا داد.
سرانجام علم،
یکی از قدرتمندترین مهره های
رژیم شاه در تاریخ 25
فروردین 1357 بر اثر سرطان
خون در یکی از بیمارستانهای
آمریکا از پا درآمد.
ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت
پهلوی، ج 1 و 2
بازیگران عصر پهلوی، ج1، ص
643
ناصر نجمی، از سیدضیاء تا
بازرگان، ج 1 و 2
منبع:
کتاب
رشیدیانها به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 366