عنصر افراطی قابل‌توجه میلانی است که با اجرای طرح ساواک، روابطش با قمی تیره و بارها برعلیه یکدیگر تبلیغ و بدگویی کرده
تاریخ سند: 12 فروردین 1346
عنصر افراطی قابل‌توجه میلانی است که با اجرای طرح ساواک، روابطش با قمی تیره و بارها برعلیه یکدیگر تبلیغ و بدگویی کرده
متن سند:
از: مشهد تاریخ:12 /1 /1346به: مرکز شماره: 116
عطف 14029 /316 ـ 12 /1 /46 1
عنصر افراطی قابل‌توجه میلانی است که با اجرای طرح ساواک، روابطش با قمی تیره و بارها برعلیه یکدیگر تبلیغ و بدگویی کرده و قمی وی را سازش‌کار و ترسو در مجامع و محافل معرفی نموده بود و طلاب طرفدار قمی چندبار درصدد هتک حرمت میلانی برآمده و می‌خواسته‌اند پسر او را کتک بزنند. به‌طوری‌که طی شماره 111 ـ 11 2 جاری به عرض رسید، وی از تبعید قمی قلباً خوشحال است و به اینجانب اظهار نمود که از نظر حفظ ظاهر به مراجعه‌کنندگان گفته‌ام درباره آزادی قمی اقداماتی کرده‌ام ولی هیچ‌گونه اقدامی تا این ساعت از وی مشاهده نشده.3 به نظر ساواک نامبرده مسبب بی‌نظمی و سروصدا نخواهد بود زیرا شخصاً به وی گفتم هرگونه عمل خلافی با شدیدترین عکس‌العمل ساواک روبرو خواهد شد4 و سایر معممین و مدرسین درجه 2 از قبیل بختیاری، دامغانی، هاشمی‌نژاد تلفناً و حضوراً با اینجانب تماس و عمل قمی را تقبیح کردند.5 خانواده قمی از قبیل زن، دختر و پسر و برادرزاده‌اش از کردار و گفتار قمی ناراحت هستند. سیدصادق پسر قمی روز جاری با اینجانب ملاقات و ضمن اظهار تأسف از عمل پدرش اظهار نمود پس از اینکه ساواک قمی را محدود نمود که از منزل خارج نشود، به پدرم گفتم مگر چکار کرده‌ای؟ در جواب گفت امروز صبحت‌هایی کرده‌ام ولی حالا دیگر گذشته، دیگر فایدهای ندارد. گفتار سیدصادق روی نوار غیرمحسوس ضبط و موجود است و عدم رضایت خانواده قمی را از طرز فکر و عمل قمی ثابت می‌کند. بقیه طلاب طرفدار قمی تا این تاریخ هیچ‌گونه اظهار وجودی ننموده و به‌کلی مرعوب هستند. تمام پیش‌نمازها سر ساعت در نماز حاضرشده و خواهند شد. ولی با نهایت تأسف باید به عرض برساند تیمسار استاندار که حسن نظری نسبت به ساواک ندارند و اعمال ساواک را همیشه تخطئه و لکه‌دار می‌کنند، به چند نفر از اطرافیان خود من‌جمله سرلشکر ارفع، سرتیپ دادمهر و اکبر توتونچیان را که رابط بین ایشان و قمی بوده، گفته است قمی اظهار برخلافی نکرده و به آن‌ها مأموریت داده که به ایشان گزارش بدهند که قمی بی‌تقصیر است. توتونچیان نیز با منبع این ساواک آقای اقلیمی تماس گرفته و از وی دلجویی و از قول استاندار به او گفته است که تیمسار استاندار با عمل ساواک مخالف بوده و اقداماتی نیز با مرکز به نفع قمی نموده است و از او خواسته است که درصدد تهیه مدارکی به نفع قمی باشد و به وی تسلیم که به استاندار بدهد. ضمناً به‌طوری‌که رئیس شهربانی تلفناً به اینجانب اطلاع داد، توتونچیان به یک‌نفر از افسران شهربانی گفته است قمی بی‌تقصیر بوده و بی‌جهت او را تبعید کرده‌اند. اظهارات اقلیمی درباره فعالیت تیمسار استاندار و توتونچیان غیرمحسوس روی نوار ضبط گردیده که فعلاً موجود است. در پایان به استحضار می‌رساند گفتار قمی در جلسه درس که طی شماره 104 گزارش گردید، وسیله چندین نفر از منابع تأیید و حتی از اظهارات او بستگانش نیز اظهار عدم رضایت می‌نمایند. کلیه گزارشات منابع روی فرم نمونه خبری با پیک تقدیم خواهد شد. اقلیمی در ملاقات روز جاری به اینجانب اظهار نمود قمی در چند روز قبل اعلامیهای تنظیم که در آن اعلامیه، تهیه‌کنندگان لایحۀ حمایت خانواده را مهدورالدم اعلام نموده و این اعلامیه را به سیدمحمود مجتهدی که از نزدیکان قمی است، داده که چاپ نماید. از سیدمحمود مجتهدی به علت عدم لو رفتن منبع دراین‌باره تحقیق نشد. فعلاً هیچ‌گونه عکس‌العملی مشاهده نشده و ساواک خراسان مراقب دائمی خواهد بود.
116 ـ 12 /1 /46 بهرامی
به پرونده سیدمحمود مجتهدی ضمیمه و ارائه شود ـ 21 /1 /46
توضیحات سند:
1. شماره عطفی مزبور تلگرافی است که از مرکز به ساواک مشهد مخابره شده است و در آن دستور داده شده است که «ضمن تعیین عکس‌العمل تبعید قمی در منطقه، اعلام نمایند آیا از طرف روحانیون و عناصر افراطی فعالیتی به نفع وی مشاهده می‌گردد یا خیر.»2. شماره مزبور تلگرافی است که در تاریخ 11 /1 /46 از ساواک خراسان به مرکز مخابره شده است و در آن ضمن اشاره به تماس تلفنی با سیدمحمدعلی میلانی در ارتباط با دستگیری و تبعید آیتالله قمی، اعلام می‌شود که «وسیله سیدمحمدعلی به [آیتالله] میلانی ابلاغ شد هرگونه فعالیت خلاف مصالح با شدت هرچه بیشتر خفه خواهد شد و چنانچه آقای میلانی به آبروی خود علاقمند است، بایستی مراجعه‌کنندگان را به آرامش و سکوت و رعایت نظم وادار نماید در غیر این صورت سرنوشتی نظیر [آیتالله] قمی خواهد داشت...»
3. این نوشته بهرامی خلاف واقع است. به طوری که در چند صفحه بعد در نامه شماره 1569 /9ﻫ ، تاریخ 15 /1 /1346 آمده است، آیتالله میلانی نامهای برای آیتالله خویی به نجف نوشته و از ایشان درخواست اقدام برای خلاصی آقای قمی نموده است. مرحوم میلانی نامههای دیگری هم برای کسان دیگر نوشته بود.
4. در اصل: بد
لازم به ذکر است اظهارنظر بهرامی، رئیس ساواک خراسان، درباره خوشحالی آیتالله میلانی از دستگیری آیتالله قمی، ناشی از دیدگاههای مادی و کینه‌توزانه بهرامی است و به‌طوری‌که در چند صفحه بعد در سند شماره 1569 /9ﻫ آمده است، آیتالله میلانی بلافاصله دو نامه به نجف برای آیتاللهالعظمی خویی و نیز داماد آقای قمی، آقای ملایری، درباره دستگیری آیتالله قمی مخابره می‌کند که احتمالاً آقای ملایری نیز به مراجع دیگر از جمله امام خمینی اطلاع بدهد. امام خمینی نیز طی تلگرافی در تاریخ 2 /2 /46 از آیتالله میلانی درخواست نموده بود خبر سلامتی آقای قمی را به ایشان بدهد که تلگراف و پاسخ آیتالله میلانی در صفحات پیشِ رو منعکس شده است.
این نوع فعالیتهای مرحوم آیتالله میلانی تازگی نداشت و ایشان در دفعات پیشین نیز هربار که آیتالله قمی محصور یا دستگیر شدند، برای رفع از مزاحمت ایشان اقداماتی کرده بود که سوابق آن را در مجلدات پیشین می‌توانید ملاحظه کنید.
5. خودشیفتگی و کینه‌توزی بهرامی، رئیس ساواک خراسان، نسبت به علمای شیعه در متن مکاتبات وی به‌وضوح دیده می‌شود. در نامه شماره 185 تاریخ 12 /1 /46 که چند صفحه قبل گذشت، ملاحظه فرمودید که وی به شهربانی دستور داده است پنج نفر از نزدیکان آیتالله قمی شامل سیدمحمود قمی، آیتالله شیخ کاظم دامغانی، شهید حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد، شیخ ابوالقاسم تلافی و حجت‌الاسلام سیدمحمود مجتهدی را به ساواک احضار نمایند؛ اما اینجا مدعی است که این آقایان «تلفناً و حضوراً» با وی تماس و رفتار آیتالله قمی را تقبیح کرده‌اند.