موضوع: شیخ حسین لنکرانی
تاریخ سند: 18 تیر 1349
موضوع: شیخ حسین لنکرانی
متن سند:
از: 20 ه 3 به: 316 شماره: 15913 /20 ه 3 در ساعت 1000 روز 13 /4 /49 چند نفر در منزل لنکرانی حضور داشتند یکی از این افراد که در حدود شصت سال و لهجه ترکی داشت اظهار نمود وضع لبنان و اردن مشکوک است.لنکرانی جواب داد وضع لبنان از نظر قانون و اردن از لحاظ حکومت خوب نیست ملتهای این دو کشور عربی خوب هستند اما از این دو بدتر حتی از اسرائیل هم برای اسلام مضرتر کشور سعودی است زیرا استعمارگران در یک موقع منویات یهود را که می خواستند خاک مدینه و مکه را به دریای قلزم بریزند به دست مصطفی کمال و سعودی انجام دادند مصطفی کمال1 از راه تجدد و ایجاد زبان لاتین موجب قطع رابطه نسل جدید به نسل های پیش گردید و سعودی از لحاظ ایجاد مذهب وهابی موجب از بین بردن آثار رسالت و تخریب بقاع متبرکه گردید و اگر قیام مسلمین نبود قبر حضرت رسول را نیز خراب می کردند.
مشارالیه سپس به کاشانی اظهار داشت وضع عراق خیلی رضایتبخش است شما هر روز بنام حسین با من تلفنی صحبت کنید رادیو بغداد را بگیرید مطالب آنرا ضبط کنید و برای من بیاورید بخصوص مطالب امشب و فردا شب را.
نظریه شنبه: شنبه نظری ندارد.
نظریه یکشنبه: اقدام مستقیم در این مورد باعث شناسائی منبع خواهد شد.
آسای ـ نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
نگهبان ـ بخش 3 پهلوان 18 /4 /49 ـ محترما به استحضار می رساند: اداره کل سوم.
نظریه را در تمام نسخ ذکر و صادر کنید.
توضیحات سند:
1ـ مصطفی کمال پاشا معروف به آتاتورک در 1881 میلادی متولد شد.وی بنیانگذار جمهوری ترکیه بود.
پس از پایان جنگ اول جهانی در رأس افسران جوان ناسیونالیست طی یک کودتا امپراتوری عثمانی را منحل کرد و جمهوری ترکیه را بنیان نهاد.
آتاتورک اولین رئیس جمهور ترکیه از 1923 تا 1938 بود.
سیاست کلی داخلی و خارجی حکومت او عبارت بود از جدایی دین از سیاست، تأسیس دولت لائیک در ترکیه، ایجاد نظام حقوقی و قضایی اروپایی در ترکیه، اتخاذ سیاست بی طرفی در مناسبات بین المللی ترکیه به منظور حفظ استقلال این کشور، پایه ریزی صنایع جدید در ترکیه مطابق الگوهای غربی، ترویج فرهنگ اروپایی، و اتکاء بر ناسیونالیسم ترک.
آتاتورک در چارچوب سیاست اسلام زدایی ـ که انگلیسی ها به وی دیکته کرده بودند ـ ابتدا خلافت را ملغی کرد و سپس وزارت شریعت و امور خیریه و دادگاههای مذهبی را منحل کرد و کلیه تحرکات مذهبی را تحت کنترل دولت درآورد.
او تعطیلات هفتگی را از بعد از ظهر شنبه تا پایان روز یکشنبه اعلام کرد، و مانند کشورهای اروپایی، یکشنبه به جای جمعه روز استراحت تعیین شد.
به دستور آتاتورک زیارتگاه ها و اماکن مقدس ترکیه بسته شدند و مورد تمسخر قرار گرفتند.
وی این مقررات را در کشور به صورت قانون درآورد.
همچنین استفاده از چادر و روبنده زنان و عمامه های سنتی ترکان عثمانی (فینه) را ممنوع کرد.
او در 1926 تقویم میلادی را جانشین تقویم اسلامی کرد و در 1928 دین اسلام را به عنوان یک دین رسمی به کنار نهاد و حکومت ترکیه را رسما حکومتی سکولار (secular) یا غیر مذهبی تعیین کرد.
سپس الفبای لاتین را جایگزین الفبای ترکی ساخت و در 1929 تدریس زبان عربی و فارسی را در مدارس ترکیه ممنوع، و دولت را موظف به ستردن زبان از لغات و اصطلاحات فارسی و عربی کرد.
در 1923 آتاتورک دستور داد تا مؤذنین اذان را به جای زبان عربی، به زبان ترکی بخوانند و از آن پس به جای کلمه اللّه کلمه ترکی تانری را به کار برند.
البته این اقدام آتاتورک با اعتراض عمومی و فراگیر علمای اسلام در ترکیه مواجه شد و موجب عقب نشینی رژیم لائیک وی گردید.
با این حال اقدامات وی در جهت تبدیل نظام اجتماعی ترکیه به نظام لائیک متوقف نشد.
آتاتورک در 1935 انتخاب نامهای خانوادگی عربی را ممنوع ساخت و استفاده از نامهای ترکی را اجباری کرد.
از این رو مردم ترکیه مجبور به تغییر نام یا ترجمه نام عرب خود به ترکی شدند.
همچنین لازم بود که افراد تحصیلکرده، دانشمندان، و اهل ادب ترکیه با الفبای جدید آشنا شوند، از طرف دیگر وزارت فرهنگ ترکیه نیز سعی بلیغ در برگرداندن کتابهای ادبی قدیم به زبان لاتین کرد و ناگزیر کتابهای متعددی را در باب لغت و رسالات تدوین کرد.
آتاتورک نام شهر اسلامبول ـ پایتخت وقت ترکیه ـ را در راستای سیاستهای لائیکی خود به استانبول تبدیل کرد و شهر آنکارا را به عنوان پایتخت برگزید.
حکومت آتاتورک مبتنی بر یک نظام تک حزبی و دیکتاتوری بود.
او از ابتدای حکومت خود به اجرای برنامه های وسیعی برای اروپایی کردن کشور همت گماشت و در راستای تحقق این هدف قانون مدنی سوئیس، قانون جزایی ایتالیا و قانون بازرگانی آلمان را در ترکیه رواج داد.
جمهوری ترکیه در مدت کوتاهی به دیکتاتوری کامل مبدل شد.
کلیه امور مملکت با صدور فرمان از سوی آتاتورک انجام می گرفت و در برابر خواست او مجلس و پارلمان اجازه هیچ گونه اعتراض و مخالفتی نداشتند، با این حال آتاتورک سعی می کرد خود را در سیاست خارجی، صلح جو نشان دهد.
و به همین سبب قراردادها و پیمانهای دوستی متعددی را با کشورهای جهان به امضا رسانید.
آتاتورک چهار بار به ریاست جمهوری ترکیه انتخاب شد و سرانجام در 1938 میلادی در اسلامبول در گذشت.
پس از وی عصمت اینونو، که در دوران حکومت وی نخست وزیر ترکیه بود، به ریاست جمهوری این کشور رسید.