موضوع : اظهارات آیت اله گلپایگانی
تاریخ سند: 27 خرداد 1348
موضوع : اظهارات آیت اله گلپایگانی
متن سند:
از : 21 به : 316 شماره : 1556 /21 صبح روز 25 /3 /48 یکی از وعاظ قم در منزل آیت اله گلپایگانی با وی ملاقات نمود وی پس از مقدمه ای از گلپایگانی سئوال کرد شما چرا مثل سایر مراجع نسبت به ظلم و ستم حکومت عراق نسبت به ایرانیان مقیم آن کشور اعتراض نکردید وی پاسخ داد من مکرر از دولت خواهش کردم که از ایجاد سینما در قم جلوگیری کند و دختران را به خدمت سپاهیگری اعزام ننمایند لکن به این تقاضای من توجه نکردند به همین منظور من هم مطلبی در مورد حکومت عراق ننوشتم و از طرفی فکر کردم چنانچه در این باره اقدام کنم شاید برای آقای حکیم و سایر علمای آنجا بد باشد و حکومت عراق با کمال بی شرمی نسبت به ایشان اهانت کنند.آقای گلپایگانی سپس ضمن بحث درباره دارالتبلیغ اسلامی قم و ابراز ناراحتی از آن اظهار داشت در مراسم گشایش کتابخانه دارالتبلیغ صدربلاغی واعظ در سخنان خود خلاف و دروغ فراوان بیان کرده و یادآور شده که حوزه علمیه قم قبل از تأسیس دارالتبلیغ معروفیت نداشت گلپایگانی افزود به نظر من همین دارالتبلیغ حوزه قم را خراب کرد تاکنون این مؤسسه کدام نویسنده و گوینده را به اسلام تحویل داده است به آقای بلاغی هر کس پول زیاد بپردازد به میل او حرف می زند و همین بلاغی در زمان آقای بروجردی در آلمان بود وی در خاتمه اعلام نمود اگر برای اسلام بد نبود بعد از درس مطالب زیادی درباره دارالتبلیغ بیان می کردم لکن صلاح اسلام نیست ضمنا از اینکه آقای حائری آقازاده مرحوم حاج عبدالکریم در مراسم گشایش کتابخانه دارالتبلیغ شرکت نموده بود اظهار ناراحتی شدید می نمود.
آقای گلپایگانی در این موقع جهت تدریس از منزل خارج شد و سیدمهدی فرزند وی در دنباله بحثهای پدرش راجع به رفتار حکومت عراق با زوار ایرانی و ایرانیان مقیم آن کشور اظهار داشت پدرم عقیده داشت تلگرافهای علماء ایران به آقای حکیم موجب گرفتاری ایشان خواهد شد و فعلاً منتظر ورود برادرم سید جواد هستیم ضمنا یکی از بستگان نزدیک خودمان که اخیرا از عراق مراجعت نموده وضع عراق را بسیار بد شرح می داد و می گفت دولت عراق آیت اله حکیم را از کاظمین به نجف اشرف روانه کرده و از نجف نیز وی را مجبور کرده اند به کوفه برود و طلاب و روحانیون زیادی با پای برهنه به جانب کوفه حرکت نموده اند لکن مأمورین عراقی به طلاب و روحانیون حمله کرده و بیش از حد طلاب را مضروب کرده اند و عده ای از مأمورین عراقی به منظور اعتراض به اعمال وحشیانه حکومت عراق استعفاء داده اند ضمنا برای دستگیری آقازاده حکیم جایزه تعیین کرده1 و آقای شیرازی2 را نیز دستگیر و معلوم نیست با وی چه کرده اند زنده است یا او را نابود ساخته اند واعظ مزبور گفت پس چرا پدر شما علیه اعمال وحشیانه حکومت عراق اقدامی نکرد سیدمهدی پاسخ داد سایر آقایان با پدرم مشورت نکردند و پدرم نمی خواست تابع دیگران شود و اشخاص هم که به او مراجعه کردند تا علیه رفتار حکومت عراق اقدام نماید عموما دولتی بودند سیدمهدی سپس روزنامه فرمان را به واعظ مورد بحث نشان داد و گفت ملاحظه کنید چه اندازه به پدرم اهانت کرده اند اما هزاران نفر از مقدسین بازار تهران طی نامه هایی که به عنوان پدرم نوشته اند اعلام نموده اند که ما فهمیدیم شما دولتی نیستید و بلکه دولت عراق هم خواهد فهمید که تمام علماء دولتی نیستند وی افزود چنانچه ما بعدا مطلبی نوشتیم ترتیب اثر خواهند داد واعظ مزبور گفت آیا دولت عراق می داند شما از علماء هستید و مطلبی درباره اوضاع عراق ننوشته اید و خبر دارند که پدر شما شخصیت زعامت دارد سیدمهدی گفت ممکن است این مطلب را به دولت عراق نگویند ما از مقاله روزنامه فرمان خیلی استفاده کردیم و قطعا این روزنامه به عراق نیز ارسال می شود و در آنجا پس از مطالعه می فهمند که همه علماء مخالف نیستند.
نظریه منبع ـ نظری ندارد.
نظریه رهبر عملیات ـ مفاد گزارش صحیح است و همان طوری که قبلاً نیز به عرض رسیده آیت اله گلپایگانی و فرزندش از مطالب مندرج در روزنامه فرمان و نیز از مراسم گشایش کتابخانه دارالتبلیغ که در آن آقای صدربلاغی از شخصیت آقای شریعتمداری تعریف و تمجید فراوان نموده در ناراحتی شدید به سر می برد و سعی دارد در فرصتهای مناسب خود را تبرئه و اقدامات آقای شریعتمداری را در بین مردم بی ارزش جلوه دهد.
مرشد نظریه امنیت داخلی : مفاد گزارش صحیح است مطالب مندرجه در فرمان گلپایگانی را زیر و رو کرده و تبلیغات شریعتمداری روی دارالتبلیغ نیز گلپایگانی را از جهت ترمیم وضع کتابخانه فیضیه به جنب و جوش انداخته است.
روحانی رئیس ساواک ـ نظر امنیت داخلی مورد تأیید است.
مهران آقای شکوری ـ بهره برداری شود 3 /4 6 نسخه تکثیر شده است بهره برداری شد 3 /6 /48
توضیحات سند:
1ـ برای اجرای برنامه های میشل عفلق در مورد تضعیف مرجعیت شیعه، خصوصا تضعیف آیت الله حکیم در عراق، رژیم بعث عراق با نسبت اتهام جاسوسی به حجت الاسلام سیدمهدی حکیم فرزند آیت الله حکیم نقشه خود را عملی کرد.در پی دستگیری حجت الاسلام سیدمهدی حکیم و همزمان با برگرداندن آیت الله حکیم به بغداد، تظاهراتی ساختگی از سوی حزب بعث علیه او ترتیب یافت.
ر .
ک : هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، غلامرضا کرباسچی، جلد اول، صفحه 367.
ضمنا برای توضیح بیشتر به پاورقی اسناد 1184 /21ـ31 /2 /48 و1352 /316 ـ 11 /3 /48 رجوع کنید.
2ـ مقصود مرحوم آیت الله حاج سید حسن شیرازی است.