درباره: خان‌بابا تهرانی و سایرین
درباره: خان‌بابا تهرانی و سایرین
متن سند:
مونیخ تاریخ: ۲۵ مه ۱۹۶۴شماره: ۶۳/۹۷v -۶۲/۷۳JS
درباره: خان‌بابا تهرانی و سایرین
رأی شعبه ۵ دادگاه شهرستان مونیخ ا- درباره خاتمه تعقیب خان‌بابا تهرانی و نراقی - درباره این که مخارج تعقیب فوق الذکر با دولت باویر است.
دلایل:
۱-دادستان مونیخ ۱ در تاریخ ۲۰ مارس ۱۹۶۳ بر علیه مهدی خان‌بابا تهرانی و خسرو نراقی اتباع ایران به علت عملیات خلاف با ماده ۱۲۸ قانون جزائی و مخالفت دائمی با تصویب مورخه ۱۷ اوت ۱۹۶۵ ماده ۴۲ و ۴۷ قوانین دادسرای فدرال شکایت نموده است. متن شکایت این است که در نتیجه تحقیقات معلوم شده است که نامبردگان در سال ۱۹۶۲ در مونیخ برای حزب جبهه ملی که در حقیقت همان حزب توده ایران می‌باشد مشغول فعالیت بوده و روزنامه مردم را که ارگان حزب توده می‌باشد و در آن نیز با Theseهای کمونیستی از وضعیت کشور فدرال ایراد گرفته و از وضعیت کشورهای کمونیستی تعریف و ستایش کرده است مابین محصیلن ایرانی و سایر افراد پخش و مقاصد اخلالگری کمونیست‌ها را که خطری برای دولت است تشویق نموده است. گفته می‌شود که خان‌بابا تهرانی در ماه مه ۱۹۶۲ یک بسته روزنامه مردم نزد خود و برای پخش مابین مردم آماده داشته است و نراقی از همان بسته که در دست تهرانی بوده است در کافه اروپا در مونیخ نسخه‌هائی از روزنامه مردم را مابین محصلین ایرانی پخش نموده است. نسخه از کتاب «خسرو روزبه در دادگاه نظامی» در همان موقع از خان‌بابا تهرانی به قهرمانی داده شده است. در اوت ۱۹۶۲ تهرانی و نراقی با نجفی در اتومبیل نجفی روزنامه‌های مردم را حمل کرده‌اند. هنگام بازجوئی که در تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۶۲ در منزل تهرانی از طرف پلیس به عمل آمده بود ۳۷۰ عدد آدرس‌های چاپ شده که همیشه برای ارسال روزنامه مردم بکار برده می‌شود پیدا کردند و همچنین یادداشتی که با دستخط نوشته شده بود مبنی بر تعداد نسخه‌های مردم که باید به هر آدرسی فرستاده شود و همچنین چند نسخه از روزنامه مردم و «دنیا»۱ و سایر نسخه‌های کمونیستی مشاهده گردید. نزد نراقی نیز تعداد ۳۰۰ نسخه روزنامه مردم شماره‌های ۴۷ و ۴۸ نوامبر ۱۹۶۲ که‌اماده برای ارسال با پست بود پیدا شد. پس از تحقیقات مقدماتی دادستان درخواست نمود که نامبردگان را دیگر تعقیب نمایند.
- نتیجه تحقیقات مقدماتی این است که به هیچ وجه تصور نمی‌رود که اگر نامبردگان محاکمه شوند محکمه آنها را محکوم کند. شهودی را که دادستان مونیخ در شکایت خود نام برده است همگی به استثنای قهرمانی اظهارات اولیه خود را تا آنجائی که دلالت بر تقصیر نراقی و تهرانی می‌کرد تکذیب کردند. بطوری که افشار و ذوالقدر و علوی اظهار می‌دارند که قهرمانی و رزم آرا که حالا به ایران برگشته است آنها را وادار نموده بودند که هنگام بازپرسی پلیس از ایشان تهرانی و نراقی را مقصر و کمونیست قلمداد نمایند. و همچنین اضافه نمودند که هیچ کدام آنها شخصاً ندیدند و نفهمیدند که تهرانی و نراقی مرتکب عملیات کمونیستی شده باشند.
پیرنیا که نیز به عنوان شاهد از او بازپرسی شده بود گفت که نمی‌داند آیا نراقی و تهرانی در یک حزب و یا دستگاه کمونیستی مشغول کار می‌باشند یا خیر و نمی‌داند ایا پخش روزنامه مردم و دنیا و کتاب «خسرو روزبه در مقابل دادگاه نظامی» توسط آنها به عمل آمد یا خیر. پیرنیا اظهارات قبلی خود را تکذیب و گفته است که چون به زبان آلمانی آشنایی کامل ندارد و مترجمی هم حضور نداشت پلیس آلمان حرفهای او را درست استنباط نکرده است. فقط قهرمانی حرفهای خود را تکذیب نکرد و گفت که نامبردگان در سال ۱۹۶۲ در یک ماشین شخصی روزنامه‌های مردم را به کافه اروپا برده و در آنجا مابین محصلین ایرانی تقسیم کردند. ولی چون مقصرین اظهارات قهرمانی را تکذیب و هیچکدام از سایر شهود آنها را تایید نمی‌نمایند به حقیقت اظهارت او شک برده می‌شود. بسیاری از نکات اظهارات قهرمانی بر خلاف اظهارات سایر شهود به نام نجفی و معظمی و ثریا و پیرنیا می‌باشد . تا آنجائی که این شهود قهرمانی را می‌شناسند از اخلاق و شخص او تکذیب نموده و می‌گویند که قهرمانی و رزم آرا برای سازمان امنیت فعالیت می‌نمایند. سخنهای قهرمانی متناقض بوده است مثلا در تاریخ ۱۴ دسامبر ۱۹۶۲ به پلیس گفته است که هنگامی که تهرانی کتاب «خسرو روزبه در مقابل دادگاه نظامی» به او داده بود چندین نسخه دیگر از این کتاب که برای انتشار کمونیسم در دنیا چاپ شده است نزد او بود. هنگامی که قاضی از او در این مورد سؤالاتی نمود اظهار داشت که با چشم خود ندید که در جیب دو نفر متهم چنین کتاب‌هائی بوده است و فقط تصور نمود که آنها نسخه دیگر از این کتاب‌ها را دارند. همچنین درباره پخش روزنامه مردم اظهارات قهرمانی متناقض بوده است. بار اول که از او سؤال شده بود گفت که تهرانی موقعی که به کافه اروپا وارد شد یک دسته روزنامه مردم زیر بغل داشت و فقط نراقی از این دسته تعدادی نسخه برداشته و در کافه پخش کرد. جلوی قاضی قهرمانی در ابتدا گفت که خان‌بابا تهرانی و نراقی در حالی که هر کدام یک دسته روزنامه مردم زیر بغل داشته‌اند وارد کافه شدند و هر دو نفر روزنامه‌ها را مابین ایرانیانی که در کافه حضور داشتند پخش نمودند. پس از این که به او تذکر داده شده بود که این اظهار او با اظهار اولیه وفق نمی‌دهد گفت که فقط تهرانی روزنامه‌ها را در یک کیف دستی زیر بغل گرفته بود و سپس هر دوی آنها روزنامه‌ها را پخش نمودند. چون با این وضع امکان دارد که قهرمانی نظریات خاصی نسبت به متهمین دارد برای اظهارات او نمی‌توان اهمیت قائل شد و به هیچ وجه براساس این اظهارات او به تنهائی متهمین محکوم نخواهند شد.
موضوع پیدا کردن مقدار زیادی نسخه‌های روزنامه مردم و آدرس‌های اشخاص و تمبرهای مورد لزوم در منزل نراقی و آدرس‌های زیاد و تمرکز در منزل تهرانی برای محکوم کردن نامبردگان کافی نمی‌باشد زیرا گذشته از این که شماره‌های ۴۷ و ۴۸ روزنامه مردم مورخه ۶ و ۲۲ نوامبر ۱۹۶۱ که در منزل نراقی پیدا شده بود فقط با وضعیت داخلی ایران سروکار دارد به هیچ وجه نمی‌توان اظهارات تهرانی را که می‌گوید: آدرس‌ها را فقط برای این منظور جمع کرده است که بتواند برای جمعیت محصلین ایرانی که مدتی ریاست آن را داشته است اطلاعاتی بفرستد و اظهارات نراقی را مبنی بر این که روزنامه‌ها و آدرس‌ها و تمبرها بدون این که او درخواست نماید برایش فرستاده شده بود برای این که او آنها را با پست پخش نماید ولی او به هیچ وجه چنین عملی نکرده است دروغ قلمداد کرد زیرا مدرکی در دست نیست که بتوان ثابت نمود که گفته آنها صحیح نمی‌باشد . ولی دلیلی موجود است که صحت اظهارات تهرانی را می‌رساند و آن این است که روی لیست آدرس‌ها نوشته شده بود که برای هر آدرس چند نسخه فرستاده شود در صورتی که اشخاص متفرقه فقط یک نسخه از روزنامه مردم دریافت نمودند بنابراین ممکن است که آدرس‌های مورد بحث برای پخش روزنامه مردم نبوده و برای‌امر دیگری به کار برده شده است. در مورد نراقی از این که آخر نوامبر ۱۹۶۱ هنوز ۱۴۲ نسخه از شماره ۴۷ مورخ ۶ نوامبر ۱۹۶۲ پیدا شده است در صورتی که شماره‌های جدید این روزنامه در تاریخ ۲۲ نوامبر ۱۹۶۲ منتشر شده بود می‌توان فهمید که اظهارات نراقی را نمی‌توان دروغ پنداشت.
بنا به دلایل فوق الذکر از تعقیب متهمین بنا به درخواست دادستان صرف نظر کردند (ماده ۶۰۴ بند ۲ قوانین پلیس (III (STOP تصمیم درباره مخارج تعقیب مربوط به ماده ۴۶۷ STOP (قانون پلیس) می‌باشد . پرداختن مخارج به متهمین لازم نمی‌باشد . سوءظن بر علیه آنها هنوز وجود ندارد نتیجه محاکمه مقدماتی می‌رساند که ق مدارکی که در دست است نمی‌توان متهمین را در محکمه اصلی محکوم نمود.
توضیحات سند:
_____١- مجله دنیا نشریه تئوریک چپ که توسط دکتر تقی ارانی به صورت ماهانه منتشر می‌شد. این مجله با اسلوب مخصوص مبانی جدیدی را مطرح و از نظر اصول مادی مروج ماتریالیسم بود. اولین شماره مجله در بهمن ۱۳۱۲ شمسی انتشار یافت. این نشریه نقش قابل توجهی در جذب جوانان به مارکسیسم داشت. ارانی در سال ۱۳۱۷ دستگیر و مجله تعطیل شد. پس از شهریور ۱۳۲۰ مجله دنیا ارگان تئوریک حزب توده ی ایران شد. با غیر قانونی اعلام شدن حزب در سال ۱۳۲۷ تعطیل و از سال ۱۳۴۰ در اروپای شرقی نشر یافت.
خاطرات محمد علی جمال‌زاده تهران، مسعودی، رضوی ۱۳۷۳