موضوع: شایعات حوزه علمیه قم
تاریخ سند: 7 فروردین 1340
موضوع: شایعات حوزه علمیه قم
متن سند:
شماره : 2 ـ 3 ـ 6 شیخ عباس واعظی یکی از روحانیون نزدیک بآیت اله بروجردی که بتهران آمده است اظهار داشته چون ظرف چند روز اخیر در قم شنیده شد که اعلیحضرت همایونی در ایام عید بزیارت حضرت معصومه سلام اله علیها خواهند رفت لذا بعضی از علماء حوزه علمیه درصدد برآمدند که مستدعیات علماء را باطلاع آیت اله بروجردی برسانند تا بعرض اعلیحضرت برساند ولی نامبرده از قبول اینکار احتمالی خودداری نموده و حتی اخیرا صریحا با طرافیانش توصیه کرده است که از این پس بعلت انتساب بوی و اینکه نظریات و اقداماتشان منسوب بوی وانمود خواهد گشت جدا از هر نوع مداخله در امور سیاسی خودداری نمایند و هیچکس از علت و سبب این تصمیم و دستور شدید آیت اله که تاکنون بیسابقه بوده است اطلاعی ندارند.بفرموده چون آیت اله بروجردی فوت نموده اند بایگانی شود 15 /1 /40
توضیحات سند:
1 ـ حضرت آیه اللّه حاج آقا حسین طباطبایی معروف به بروجردی در سال 1292 هجری قمری متولد شد و در سال 1380 بدرود حیات گفت.وی زعیم حوزه علمیه قم (بعد از آیه اللّه حائری) بانی مسجد اعظم قم و بزرگترین مرجع تقلید شیعیان بعد از شهریور 1320 هجری شمسی و ایام سلطنت محمدرضا شاه بود.
او پس از فراگیری مقدمات در بروجرد به اصفهان رفت و در آنجا به تعلیم فقه و فلسفه مشغول شد.
وی در نجف مدت 8 سال در محضر آخوند ملامحمد کاظم خراسانی به استفادت مشغول بود.
پس از این دوران به ایران بازگشت و در بروجرد به تدریس علوم عقلی و نقلی پرداخت و در سال 1323 هجری شمسی از سوی امام و سایر علما به قم دعوت شد.
آیه اللّه بروجردی پس از ملاحظه شکست مشروطیت و حوادثی چون اعدام شیخ فضل اللّه نوری، و نیز آزردگی ناشی از بی ثمر ماندن فعالیتهای سیاسی در مقابل رضاخان حتی الامکان از ورود در مسائل سیاسی پرهیز می کرد و نگران آن بود که مبادا این گونه اقدامات به زیان مسلمین تمام شود.
ایشان به همین جهت گاه مورد اعتراض واقع می شد پس از قیام علمای اصفهان و فاجعه مسجد گوهرشاد، حوزه علمیه قم با وجود شخصیتهایی همچون آیه اللّه العظمی بروجردی و آیه اللّه العظمی حائری، به صورت بزرگترین حوزه علمیه شیعه درآمد و موجب رونق سایر حوزه های علمی گردید.