تاریخ سند: 11 آذر 1357
متن سند:
گزارش نوبه ای اطلاعاتی شماره 12
مدت دوره ـ از 110001 /9 /1357 تا 112400 /9 /1357
مدارک مورد مراجعه ـ گزارشات فرمانداریهای نظامی 12 گانه و اطلاعیه های
واصله از منابع خبری
پس از بهره برداری منهدم شود.
1ـ وضعیت عمومی گروهها:
گروههای مختلف در طول مدت دوره گزارش در تهران و سایر شهرستانها مبادرت
به تظاهرات، اعتصابات و فعالیتهای خرابکارانه به شرح زیرین نموده اند:
الف ـ مناطقی با فعالیت
شدید
(1) استان تهران
ـ طلبه ای بنام رضوی در خیابان هاشمی مردم را باغتشاش تحریک مینمود.
همچنین چند نفر معمم در منزل واقع در همین خیابان بمنظور تشکیل جلسه مراجعه نموده و شابلون
تصویر خمینی توسط فرزندان صاحب منزل روی دیوارها نصب گردید.
ـ در بعدازظهر روز 11 /9 /1357 تظاهرات شدیدی در خیابانهای فردوسی و تخت جمشید
صورت گرفته و تظاهرکنندگان ضمن دادن شعارهای مضره چند مغازه را آتش زده اند.
1 در
تظاهرات روز جاری خیابان شکوفه که در ساعت 0945 انجام گرفت 2 نفر کشته شدند.
ـ در ساعت 0950 روز جاری عده ای حدود 5000 نفر با پلاکارتهائی که روی آنها شعارهای ضدملی نوشته شده بود در خیابانهای نیکنام و بروجردی حرکت نمودند.
در همین ساعت در خیابان حسینی تهران نو جمعیتی حدود 1000 نفر بدادن شعارهای ضدملی پرداختند.
در بیسیم نجف آباد نیز کلیه مغازه ها تعطیل و عده ای ضمن دادن شعارهای ضدملی بطرف میدان خراسان حرکت نمودند.
همچنین در خیابان پرواز ـ نظام آباد تظاهرات ضدملی انجام شد.
در ساعت 1010
روز جاری نیز حدود 5000 نفر در خیابان جیحون مبادرت به تظاهرات ضدملی
نمودند.
در [تظاهرات ] خیابان سوهانک مجیدیه، که صبح روز 11 /9 /1357
صورت گرفت، حدود 40 نفر با دادن شعارهای ضدملی بطرف خیابان معلم حرکت
نمودند و در ساعت 1000 روزجاری تعدادی از دانشجویان پلی تکنیک در خیابان
تخت جمشید اجتماع و وسیله مأموران متفرق گردیدند.
ـ در خیابان نظام آباد جوانان هر کوچه اقدام به شناسائی پرسنل نظامی ساکن در محل
نموده تا اقدامی برعلیه آنان انجام دهند.
ـ در روز جاری بانک ملی اعتصاب نموده و کارمندان آن کارکنان بانک سپه را نیز
تحریک باعتصاب کرده اند.
ـ در ساعت 111045 /9 /1357 عده ای از کارمندان رادیو تلویزیون در جلوی ساختمان اداره
واقع در خیابان جردن اجتماع نمودند که وسیله مأمورین متفرق شدند.
ـ در ساعت 1000 روز جاری در ایستگاه تلفن نارمک دو خشاب فشنگ از سربازان فرمانداری نظامی مفقود گردیده و سربازان در جستجوی آن هستند.
ـ در ساعت 111100 /9 /1357 یکدستگاه اتومبیل آریا که حامل 5 نفر سرنشین مسلح
بوده، در پیچ شمیران دیده شده است.
ـ در مسجدی واقع در خیابان مولوی اعلامیه مضره چاپ و توزیع میگردد.
ـ در تظاهرات بلوار شهرزاد 15 نفر دستگیر شدگان آزاد شدند ضمنا یکنفر درجه دار
فرماندار نظامی مجروح گردید.
ـ در ساعات قبل از ظهر روز 11 /9 /1357 تظاهرات وسیعی در خیابانهای آرامگاه ـ
نواب ـ شاهرضا ـ چهارراه پهلوی ـ خیابان ری ـ خیابان های خوش و حافظ ـ میدان
فردوسی ـ چهارراه کالج ـ مولوی ـ قنات آباد ـ مقابل پزشکی قانونی ـ خیابان قزوین
فرح آباد ژاله ـ قصرالدشت ـ شاهپور ـ میدان شوش ـ ساختمان پلاسکوـ خیابان
فخرآباد ـ ویلا ـ پل امامزاده معصوم ـ مقابل بیمارستان جرجانی در تهران ـ
خیابان منوچهری و خیابان خاوران انجام گرفت.
ـ در چهارصد دستگاه کرج تظاهراتی با شرکت 80 نفر انجام و شعارهای ضدملی دادند.
ـ مقارن ساعت 111115 /9 /1357 گروهی ببانک مرکزی و ملی حمله کرده و قصد آتش زدن دو بانک را داشتند که با مداخله مأمورین متفرق و هر دو بانک تعطیل گردیدند.
ـ در ساعت 1115 روز جاری سرگرد فشندی افسر راهنمائی و رانندگی مورد
حمله تظاهرکنندگان خیابان شاهرضا قرار میگیرد که مأمورین فرمانداری نظامی
او را نجات میدهند.
ـ یک ستون فرمانداری نظامی که عازم کاخ گلستان بوده در چهار راه سرچشمه مورد حمله تظاهرکنندگان قرار میگیرد که منجر به کشته و زخمی شدن حدود 50 نفر میشود و تعداد 20
دستگاه آمبولانس در محل مشغول جمع آوری اجساد و مجروحین شدند.
2
ـ در ساعت 1215 روز 11 /9 /1357 تعدادی افراد مسلح در خیابان سعدی پائین تر از سینما ادئون وارد کوچه ای شده و بداخل یکی از منازل رفتند.
ـ یک ستون نظامی در خیابان کوروش مورد حمله قرار گرفت.
ـ در ساعت 111145 /9 /1357 تمام باجه های تلفنی خیابانهای منیریه، امیریه،
شاهپور ـ سی متری بوسیله تظاهرکنندگان خرد شد.
ـ در ساعت 1145 روز جاری تعداد کثیری از خرابکاران در خیابان پرچمهای
زرد و مشکی و قرمز بدست داشته و مشغول دادن شعارهای ضدملی بوده اند.
ـ یک جوان 22 ساله در خیابان شکوفه بر اثر تیراندازی مجروح و در منزل میباشد.
ـ در ساعت 111300 /9 /1357 منزلی در خیابان سپه غربی که ساکنین آن مسلح
بودند بوسیله مأمورین فرمانداری نظامی محاصره گردید.
ـ روز 12 /9 /1357 یکنفر بنام لاهیجی برای کارمندان وزارت دارائی که در حال
اعتصاب میباشند سخنرانی خواهد نمود.
ـ اتومبیل ب ام و بشماره 1888 تبریز در نارمک بسوی مأمورین تیراندازی و
متواری گردید و سپس در قلهک دستگیر شد.
ـ در ساعت 1600 روز 11 /9 /1357 عده ای در حدود 37 نفر در چهارراه وثوق
سلسبیل مبادرت به تظاهرات نموده که کلیه آنان دستگیر و به باغشاه اعزام شدند.
ـ در 111930 /9 /1357 حدود 100 نفر در خیابان سلیمانیه مبادرت به
تظاهرات نمودند که بوسیله مأمورین متفرق شدند 4 نفر باسامی محمدرضا
شاکری، صمد فلاحت نژاد، یوسف میناسرشت و کارمند ابوالفضل صید آبادی جمعی وزارت جنگ دستگیر و به کلانتری 11 تحویل شدند.
ـ در 1200 روز 11 /9 /1357 عده زیادی در انتهای خیابان نیروی هوائی و 20 متری
کوکاکولا شروع بتظاهرات نموده و بسمت میدان ژاله حرکت کردند.
ضمنا در
حیطه کلانتری 20 تظاهرات شروع گردید و مأمورین فرمانداری نظامی با انجام تیراندازی هوائی
آنها را متفرق نمودند.
ـ در 112100 /9 /1357 تعداد زیادی در خیابانهای پل چوبی و سبلان شروع به تظاهرات و دادن شعارهای مضره نمودند.
ـ در ساعت 2030 روز جاری در شرکت [شهرک] دولت آباد (منطقه شهرری)
حدود 1500 نفر سیاهپوش و چماق بدست تظاهرات نمودند.
عاملین تظاهرات
عبارتند از: شیخ عامری، شیخ اطهری و شیخ دانش.
ـ در 2130 عده زیادی در خیابانهای مولوی، باغ فردوسی، مسجد حاج ابوالفضل
با چاقو شروع بتظاهرات نمودند.
همچنین در خیابان گیشا، تاج و پارک وی
[تظاهرات] انجام گرفت.
ـ عده زیادی بیمارستان شهربانی واقع در خیابان بهار را محاصره نمودند.
ـ عده زیادی در سمت چیذر، رستم آباد، نازی آباد، جوادیه و حدود 2500 نفر در
خیابان خوشبختی، دانشگاه تهران حدود 800 الی 1000 نفر در خیابان قلعه مرغی،
حدود 4000 نفر در خیابان حسن آباد، 3000 نفر در خیابان تهران نو و عده زیادی در
خیابان شیخان و خیابان قلهک (خیابان نوبهار) شروع بتظاهرات کردند.
ـ در 111815 /9 /1357 حدود 500 نفر در مسجد همت واقع در بازار تجریش
اجتماع و ضمن تظاهرات شعارهای مضره دادند.
ـ بموجب 7 فقره اعلامیه الصاق شده در خیابان شاهرضا از طرف کانون وکلاء ـ
دندانپزشکان حزب توده و روحانیون از مردم دعوت شد که در 120900 /9 /1357
در انتهای خیابان شاه اجتماع نمایند.
ـ در کلانتریهای شهرری 6، 9، 10 و 12 و 16 برق مناطق قطع گردیده و در حیطه تمام
کلانتری های یادشده تظاهرات ادامه دارد و در حوزه کلانتری بخش 6، شش نفر غیر نظامی دستگیر شدند.
ـ در تظاهرات ساعت 1830 خیابان های کارون و خوش غیرارتشی منوچهر فتح الهی 19 ساله و
تظاهرات 2230 میدان مقدم غیرارتشی اصغر بیات و در تظاهرات 112315 /9 /1357 حیطه
کلانتری 12 غیرارتشی محمد ابراهیم حسرتی مورد اصابت گلوله واقع و در
بیمارستان بستری شدند.
ـ در 2340 روز جاری اخلالگران یکدستگاه اتومبیل را وسط خیابان صفاری به آتش
کشیده و با آتش زدن چهار حلقه لاستیک راه عبور خودروهای نظامی را سد نمودند.
ـ در ساعت 111230 /9 /1357 حدود 400 نفر در خیابان امیرکبیر ـ کوچه زغالیها
تظاهرات نموده و در نتیجه تیراندازی حدود 10 نفر کشته شدند.
ـ برابر اطلاع واصله آیت الله قمی در نظر دارند بمنظور اعتراض بحادثه شب گذشته
تهران اعلامیه صادر و روز 14 /9 /1357 را تعطیل عمومی اعلام نماید.
ـ بعدازظهر روز جاری در حوالی کلانتری 13 اغتشاشات باوج خود رسید و تعداد 18
نفر باتهام داشتن اسلحه غیر مجاز و تیراندازی بسوی ستوان یک اکبر ارشدی افسر
فرماندار نظامی دستگیر شدند.
البته مشخص نیست که وی از طرف اخلالگران مورد
اصابت گلوله قرار گرفته است یا افراد خودی.
ضمنا سرباز وظیفه رسول دهکی جمعی
ژاندارمری زاهدان (با لباس سویل) که مجروح میباشد جزء دستگیر شدگان است.
ـ در ساعت 2150 دسته های 1000 نفری در اطراف پادگان جی تظاهرات بزرگی براه
انداخته و از طرف مأمورین حدود 1000 گلوله تیر شلیک گردید.
ـ در ضلع شرقی ستاد نیروی هوائی و فرح آباد ژاله تظاهرات که زنها و بچه ها نیز در آن
شرکت داشته انجام گردید.
همچنین در خیابانهای گرگان، خواجه نظام الملک، نظام آباد
در میدان فوزیه خیابان دماوند و شاهرضا تظاهراتی همراه با دادن شعارهای مضره صورت گرفت و مأمورین برای متفرق کردن مردم به تیراندازی هوائی [اقدام]نمودند و بطور کلی
در تمام سطح شهر تهران تظاهرات وجود داشته است.
ـ در 2145 روز 11 /9 /1357 تظاهرکنندگان با برافروختن آتش در وسط خیابان گرگان و گفتن اللّه اکبر بسمت مأمورین سنگ پرتاب نمودند.
همچنین حدود 10000 نفر در خیابان
گلستانی آتش افروخته و شروع بتظاهرات نمودند.
در خیابان ناصرخسرو، پامنار، بوذرجمهری و سیروس نیز
تظاهرکنندگان با برافروختن آتش تظاهرات نمودند.
ـ در میدان ارک عده ای ایستگاه سابق رادیو ایران را محاصره و تظاهرات انجام
میدهند در میدان نیاوران و اختیاریه اخلالگران شروع بتظاهرات نمودند و مأمورین
جهت متفرق نمودن آنان مبادرت به تیراندازی هوائی کردند.
ـ در امیرآباد شمالی مردم در بالای پشت بامها اللّه اکبر گفته و به کد 66 اصاعه [اسائه]
ادب نمودند.
ـ در ساعت 111345 /9 /1357 اتومبیل بی ام و بشماره 26176 آبادان درحال
حرکت از جاده قدیم شمیران بسمت جنوب بسوی مأموران کلانتری 5 تیراندازی و
متواری شده است.
ـ در ساعت 1515 روز جاری یکدستگاه جیب شهربانی مقابل سینما مولن روژ
واژگون و بآتش کشیده شد.
کلیه شیشه های کیوسک تلفن این محل نیز شکسته شد
ضمنا شعارهای ضدامنیتی روی کیوسک تلفن و دیوارهای نزدیک نوشته شده بود.
ـ در ساعت 111000 /9 /1357 افرادی بدرب منازل مردم واقع در فرح آباد ژاله بلوار
رضا پهلوی مراجعه و از هر خانه مبلغ 50 ریال برای خرید پرچم سیاه دریافت میکردند.
ـ در ساعت 1700 روز جاری یکدستگاه اتومبیل پیکان متعلق باستوار 1 سعید
گل مغانی جمعی گروه 22 توپخانه در جلوی منزلش واقع در خیابان پهلوی بآتش کشیده شد.
ـ در 1930 روز جاری حدود 40 تا 50 نفر در مسجد تهرانیها در بلوار شهرزاد قلهک تظاهرات
نموده و با سنگ شیشه اتومبیل کلانتری 2 را شکسته و در نتیجه مأمورین تیراندازی نموده و 40 نفر را دستگیر کردند.
ـ در ساعت 111730 /9 /1357 اعلامیه مضره ای وسیله خرابکاران در سطح شهر تهران توزیع گردید که بموجب آن ساعت 1800 روز 11 /9 /1357 جهاد شروع خواهد شد.
اعلامیه توزیع
شده در کارخانه خاور حاکی است که از طرف خمینی در روز 12 /9 /1357 روز
جهاد اعلام شده است.
و اطلاع واصله حاکی است اشیائی مانند بمب دستی یا نارنجک
بین تظاهرکنندگان پخش گردید و تعداد آنها بیشمار است و با آنها دستور داده شد سعی
کنند پرسنل نظامی را بمجلس کشانیده و هنگامیکه بطور دسته جمعی گرد هم آمدند از
بمب های دستی استفاده و بطرف آنها پرتاب نمایند.
برابر اطلاع واصله [ناخوانا] روز جاری قصد دارند کامیونی بدست آورند بطور عادی
حرکت و هرکجا[ناخوانا] مأموران نظامی جمع هستند زده و آنها را نابود نمایند.
ـ در ساعت 2330 روز 11 /9 /1357 هنگام خروج تانکهای گروهان تانک همدان از
درب غربی باغشاه مشاهده گردید که سرباز وظیفه رضائی جمعی گردان تانک همدان
بحال اغماء بوده و سرنیزه و فانسخه وی آغشته بخون میباشد که بلافاصله به
بیمارستان اعزام ولی قبل از رسیدن به بیمارستان فوت مینماید.
علت مرگ وی
مشخص نیست که خودکشی است یا وسیله دیگر.
3
(2) همدان
ـ در شب 10 /9 /1357 در منزل استوار شیران جمعی شهربانی همدان یک عدد بمب
دستی منفجر و در نتیجه پسر درجه دار مزبور فوت نموده است.
ـ از صبح روز 11 /9 /1357 تظاهرات وسیعی در همدان برپا و کلیه کسبه دکاکین خود
را تعطیل نمودند و یکدستگاه
خودرو ژاندارمری با چوب و سنگ مورد حمله تظاهرکنندگان قرار میگیرد که راننده آن مجروح و
بخودرو خساراتی وارد میآید.
4
(3) مهاباد
ـ صبح روز 11 /9 /1357 تظاهراتی در مهاباد انجام و مجددا ساختمانهای اداره بهداری و بهزیستی، خانه پیش آهنگی، اداره بیمه، بانک کشاورزی و چند دستگاه اتومبیل بآتش
کشیده شد.
(3) استان گیلان
ـ بر اثر تیراندازی مأموران یکنفر از تظاهرکنندگان کشته و تعدادی مجروح شدند.
ـ مهندس مکی رئیس نیروگاه لوشان گفته است کلیه مهندسین و تکنسین ها در اطاق
فرمان اجتماع کرده به تبعیت از کارکنان سایر نیروگاههای کشور اعتصاب و بار برق را
پائین آورده اند.
(4) کرمانشاه
ـ در 111000 /9 /1357 عده ای در کرمانشاه دست بتظاهرات زده و در خیابان با
گشودن نرده های اطراف خیابان مبادرت بخرابکاری نموده و با دخالت مأمورین و
تیراندازی هوائی تظاهرکنندگان متفرق و پسربچه 11 ساله ای از ناحیه سر مجروح و
در بیمارستان فوت نمود.
ب ـ مناطق با فعالیت متوسط
(1) رضائیه
ـ صبح روز 11 /9 /1357 عده ای از تظاهرکنندگان بعنوان همدردی با واقعه شب
گذشته تهران در خیابانهای رضائیه براه افتاده و با سنگ و چوب و چماق تعداد زیادی
از شیشه های مغازه ها را شکسته و یکدستگاه خودرو پلیس را خورد [خرد]
نمودند.
5
(2) لاهیجان
ـ در 111700 /9 /1357 حدود 60 تا 70 نفر از جوانان لاهیجان در مسیر خیابان حافظ جنوبی با شکستن شیشه های بانکهای ملی و ایرانشهر و دبیرستان مهرگان و آتش زدن بقایای فروشگاه شرکت تعاونی که در روز 21 /8 /1357 طعمه حریق شده بود دست به تظاهر زدند
و در نتیجه دخالت پلیس 10 نفر دستگیر و یکی از دانش آموزان تظاهرکننده که با سنگ به مأمورین حمله مینموده در اثر تیراندازی از ناحیه دست مجروح میشود.
(3) زاهدان
ـ غیر نظامی علی اکبر جاوید دوست، کارمند قبلی رادیو تلویزیون که پس از استعفا به
خارج مسافرت و با مخالفین دولت ایران در خارج تماس و همکاری نموده است اخیرا بمنظور ادامه فعالیت خود بایران مراجعت و با در دست داشتن تعدادی پوستر و فیلم برعلیه دولت بمنطقه بلوچستان رفته و ضمن تماس با دانشجویان مخالف و یکنفر پرسنل وظیفه
ژاندارمری و یکنفر ارتشی قرار است به سایر مناطق استان نیز مسافرت نمایند.
(4) جهرم
ـ در روز 11 /9 /1357 کلیه کسبه جهرم مغازه های خود را تعطیل و یکدستگاه کامیون
فرمانداری نظامی بآتش کشیده شد.
6
2ـ عملیات گروههای مخالف در مدت دوره
الف ـ استعداد، گسترش و ترکیب
استعداد گروههای مخالف که اغلب آنها را افراد عادی و جوانان (شامل تعدادی
دانش آموز) تشکیل میدادند از 40، 50 تا 5000 بودند.
ب ـ تاکتیک ها، جنگ افزارها و تجهیزات جدید
ـ گروههای مخالف به تاکتیک های جدید دیگری دست یافته و آن اقدام به
شناسائی پرسنل نظامی در بعضی محل ها نموده تا اقداماتی برعلیه آنان انجام
دهند.
همچنین حمله به ستونهای نظامی که در خیابانها عازم به محلهائی مأموریت
خود میباشند از جمله تاکتیک دیگر گروهها مزبور است تیراندازی بسوی
مأموران از داخل اتومبیلهای در حال حرکت و متواری شدن که اینک توسط
مخالفین اجراء میشود تاکتیک دیگری است که خرابکاران در چند سال قبل از آن استفاده مینمودند.
3ـ سایر عناصر اطلاعاتی
الف ـ هویت گروههای مخالف
گروه یا گروههای جدیدی شناسایی نگردیده است.
ب ـ سازمان، استعداد و شایستگی عملیاتی مورد جدیدی گزارش نگردیده است.
پ ـ تلفات
(1) کشته 17 نفر (شامل دو نفر ارتشی و یک نفر سرباز)
در تهران ـ یکنفر در زنجان
یکنفر در مهاباد 1 نفر در
بوشهر یکنفر در رضائیه 1 نفر.
(2) مجروح ـ 59 نفر در تهران ـ 14 نفر در مهاباد 6 نفر در بوشهر 5 نفر در خرم آباد
که 3 نفر آنها مأمور و 2 نفر دیگر آشوبگر بوده اند 1 نفر در لاهیجان.
(3) دستگیر شدگان ـ 140 نفر در تهران
ت ـ روحیه
ـ گروههای مخالف با فرارسیدن ماه محرم و مصادف با ایام سوگواری حضرت
خامس آل عبا از احساسات مذهبی مردم بنفع خود بهره برداری نموده و با توجه به
پشتیبانی مردم از برنامه های پیشنهادی آنها از روحیه خوبی برخوردارند.
ث ـ فعالیت های ممانعتی جدید موارد جدیدی گزارش نگردیده است.
ج ـ تأسیسات اداری و پشتیبانی مورد جدیدی گزارش نشده است.
چ ـ جو و زمین
جو و زمین اثر قابل توجهی در وضع گروههای مخالف نداشته است.
4ـ ضد اطلاعات
الف ـ اقدامات اطلاعاتی
مورد جدیدی مشاهده نشده است.
ب ـ خرابکاری
آتش زدن اتومبیلها از جمله خودروهای ارتشی و پلیس و ژاندارمری و ساختمانهای دولتی و مغازه ها و فروشگاهها ادامه داشته است.
پ ـ تبلیغات و براندازی
انتشار اعلامیه ها و دادن شعارهای مذهبی وسیله گروههای مخالفین در این ایام همراه با دادن شعارهائی که اهانت به کد 66 میباشد اقدامات دیگر گروههای مخالف در طول مدت دوره بوده است.
ت ـ شایعات
ـ در تهران شایع شده است که روز 11 /9 /1357 روز عزای عمومی بوده و به کد 66 اعلام گردید که پیش بینی های لازم را برای خروج از کشور بنماید و دکتر سنجابی بعنوان نخست وزیر امور مملکت را بدست بگیرد.
ـ در تهران شایع گردید هرکس یک نفر نظامی را بکشد از طرف خرابکاران جایزه
دریافت میدارد.
از جمله شایعه دیگر در تهران اینست که کلیه سربازان آبادان و اهواز
فرار کرده اند.
ـ در تهران شایع است که بکارمندان شرکت نفت از 7 تا 15 هزار تومان اضافه حقوق
پرداخت گردیده که بطور ضمنی مورد تائید قرار گرفته و انتشار آن بر روی دیگر
طبقات حقوق بگیر اثر گذارده است.
ـ در اهواز شایع شده است که بعضی از کارکنان شرکت های حفاری وابسته به شرکت
ملی نفت و اهواز که برای حفر چاههای نفت مواد منفجره در اختیار دارند در ماه محرم
از مواد مذکور جهت عملیات خرابکارانه در شهر استفاده خواهند نمود.
5ـ امکانات
الف ـ گروههای مخالف
ـ حمله به ستونهای نظامی و بمأمورین که هدف آن بدست آوردن اسلحه و نشان دادن
قدرت خود بمأمورین انتظامی بوده است.
ـ عملیات خرابکاری، آتش سوزی، تظاهرات و اعتصاب در بعضی سازمانها.
ـ دست یابی باسلحه، بمب و مواد منفجره
ـ پخش اعلامیه مضره و دعوت مردم جهت شرکت در تظاهرات برعلیه دولت و اعلام جهاد.
ـ مراجعه به منازل مردم و اخذ وجه برای تهیه پرچم سیاه و غیره.
ـ نفوذ در توده مردم جلب همکاری آنان بدادن شعارهای مذهبی و بدنبال آن دادن شعارهای ضدملی و میهنی.
ـ تهدید کسبه و سازمانها باتخاذ [به انحاء] مختلف بمنظور پیوستن باعتصابات
و اخلال در تهیه مایحتاج عمومی.
ب ـ آسیب پذیریها
ـ عدم وجود یک سازمان آموزش یافته و متشکل کافی برای مقابله با مأمورین انتظامی
پ ـ گروههای موافق
ـ بجز یکی دو مورد تظاهرات میهنی فعالیت چشم گیری مشاهده نشده است.
6ـ تجزیه و تحلیل و بحث
در طول مدت دوره که همزمان مصادف با آغاز مراسم سوگواری حضرت امام حسین
علیه السلام میباشد فعالیت گروههای مخالف با استفاده از احساسات مذهبی مردم
تشدید گردید.
دعوت مردم مسلمان بشرکت در تظاهرات با دادن شعارهای
مذهبی برای جلب توجه بیشتر آنان آغاز و سپس با افزایش تعداد تظاهرکنندگان،
شعارهای مذهبی تبدیل به شعارهای ضد ملی و ضد میهنی گردید و بتدریج این
تظاهرات صورت خشن تری بخود گرفته تا جائیکه دخالت نیروهای انتظامی را
موجب میشود اخلالگران و محرکین با چنین اعمالی قصد دارند بیش از پیش
ارتش و مأموران انتظامی را نسبت به توده مردم بدبین و آنها را بویژه در چنین
ایامی بیشتر بصورت آدم کشی معرفی و قلمداد
نمایند بقول خودشان عمل جهاد را بیشتر توجیه کنند.
بطور کلی میزان پشتیبانی مردم از کسانیکه ساعات شب با استفاده از بلندگو
مردم را تهیج میکردند کمتر شد و مدت زمان اینگونه تظاهرات نسبت به شب قبل
تقلیل یافت که میزان آنرا نتیجه تأثیر و اعلامیه دولت از رادیو و تلویزیون دانست
و گروههای مخالف همچنین در طول مدت دوره از تاکتیک حمله به ستونهای نظامی و
تیراندازی از داخل اتومبیل ها بمأمورین انتظامی در خیابانها استفاده کرده و بدینوسیله
خواسته اند قدرت خود را نشان دهند.
بازار شایعات در 24 ساعت اخیر همچنان رواج داشت.
شایعه اعلام همبستگی نیروی هوائی باخلالگران و دریافت جایزه وسیله کسانیکه نظامیان را
ترور کنند و همچنین فرار کردن سربازان در آبادان و اهواز موجبات پائین آمدن
احتمالی روحیه افراد نیروهای مسلح شاهنشاهی و بهره برداری دشمن در اجراء
گذاردن برنامه های ویران گرانه خود شده و باعث دلسردی بیشتر مردم میگردد.
7ـ نتیجه
از بررسی حوادث 24 ساعت اخیر چنین استنباط میشود که گروههای مخالف در
ایام ماه محرم بویژه در ظرف 10 تا 12 روز اول این ماه از حداکثر احساسات
مذهبی مردم و ارادت ملت شیعه اثنی عشری ایران بخاندان آل محمد استفاده
نموده و در پرتو آن قصد دارند به ایده های پلید خود جامعه عمل بپوشانند، اعلام
جهاد در این ایام بهمین دلیل است.
با توجه بتأثیر نسبی اعلامیه دولت (که در روز 11 /9 /1357 وسیله رادیو و
تلویزیون پخش شد) در بین توده مردم بویژه در تهران که مدت زمان تظاهرات در
شب را تقلیل داد، بنظر میرسد در زمینه آگاه سازی مردم این قبیل اعلامیه ها که
بازگو کننده حقایق است و هرچه بیشتر برای مردم تشریح و با انجام مصاحبه هائی
با اشخاص خوشنام و بی نظر از طریق رادیو و تلویزیون ذهن خانواده ها را نسبت
بوقایعی که پشت پرده میگذرد روشن نمایند.
در زمینه شایعه سازی اقدامات جدی بمنظور جلوگیری و خنثی کردن آنها بعمل
آید، بطرق مقتضی و با انجام سخنرانیهائی برای سربازان در پادگانها تا حدودی که
جنبه غیرعادی نداشته باشد.
روحیه آنان در سطح عالی نگاهداشته شود.
رئیس اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران ـ سپهبد خواجه نوری
گیرندگان
1ـ نخست وزیری (شورای امنیت ـ 2 نسخه)
2ـ ن ز ش (معاونت عملیات و اطلاعات)
3ـ ن ه ش (معاونت عملیات)
4ـ ن د ش (معاون عملیات)
5ـ ژ ک ش (رکن 3)
6ـ ش ک ش (عملیات)
7ـ ساواک
8ـ سب 2 ف د (ا ـ د)
9ـ سب 2 (رک)
10 ـ سب 2 ه (دسک داخلی)
توضیحات سند:
1ـ گزارشی از تظاهرات مردم در این خیابان وجود دارد که می نویسد: «تعداد زیادی دختر و پسر جوان در حالی که پیراهن های سیاهی پوشیده بودند و عکس هایی از آیت اللّه
خمینی حمل می کردند از خیابان سپهبد زاهدی (سپهبد قرنی) شروع به حرکت
می کنند.
این عده در حالی که مرتبا بر تعدادشان افزوده می شد به خیابان تخت
جمشید (طالقانی) می رسند و از آن جا به طرف سفارت امریکا حرکت می کنند.
در
مقابل سفارت علاوه بر مأمورین مسلح ارتش، دو سرباز امریکایی با لباس
شخصی عملیات حفاظتی را رهبری و کنترل می کردند و مرتبا با بی سیم جریان را به
داخل سفارت گزارش می کردند.
در این هنگام که جمعیت به حدود 150 متری
غرب سفارت رسیده بود یک کامیون سرباز به طرف آنان حرکت می کند.
جوانان به
کوچه های جنوبی تخت جمشید و خیابان ثریا (سمیه) می گریزند و در خیابان رامسر
به دانشجویان تربیت معلم که تظاهرات کرده بودند می پیوندند.
در این جا
مأمورین جمعیت را محاصره می کنند و به رگبار می بندند و چهار نفر را هدف گلوله قرار
می دهند.
دو نفر از آن ها مقابل خوابگاه دانشکده تربیت معلم و دو نفر دیگر مقابل خانه
شماره 55 خیابان رامسر به زمین می افتند و پس از انتقال به بیمارستان فوت می کنند.
یکی
از شهدا در آخرین لحظات حیاتش با روحیه ای شگفت انگیز با قطرات آخر
خونش روی کاپوت پیکان شماره 12535 تهران ـ س که در
گوشه خیابان رامسر پارک شده بود، شعار ملت را می نویسد: مرگ بر...
» (اخبار جنبش
اسلامی، ش 5،به تاریخ 15 /9 /57)
2ـ بزرگترین فاجعه امروز (11 /9 /57) تهران در سرچشمه رخ می دهد.
تظاهرکنندگان از جنوب شهر راه افتاده بودند.
شمار تظاهرکنندگان را بین چهار تا ده هزار نفر گفته اند.
یکی از شاهدان عینی می گوید که «شعارشان اللّه اکبر بود.
این گروه بزرگ هنگامی که به چهارراه سرچشمه رسیدند، دو نفرشان جلوی یک وانت بار را گرفتند، یکی از آنان
بالای اتومبیل رفت و درباره عاشورای حسینی و انقلاب مردم ایران حرف زد.
من هم
در مغازه ایستاده بودم.
جمعیت مرتب شعار می داد و حرف های آن سخنران را
تصدیق می کرد.
چند جیپ ارتشی از راه رسید.
عده ای گفتند که نترسید، این ها
گاردی نیستند و تیراندازی نمی کنند، اما چند دقیقه بیشتر نگذشت که تیراندازی شروع
شد...
اوج تیراندازی مقابل بانک ملی روبه روی پامنار بود.
تیراندازی حدود 25
دقیقه طول کشید...
جمعیت روی هم افتاده بود.
صدای رگبار مسلسل یک لحظه قطع
نمی شد...
چند نفر پشت مغازه من تیر خوردند.
من توانستم فقط یک جوان را که
مجروح شده بود به درون مغازه بکشم.
نیم ساعت بعد سه کامیون ارتشی از راه رسید
و افرادی را که روی زمین افتاده بودند، مرده و زنده روی هم ریختند و به طرف
توپ خانه حرکت کردند.
» (کیهان، ش 10861، صص 5 و 8)
3ـ در مورد تهران گزارش های دیگری هم هست که پس از پایان این گزارش نوبه ای خواهید خواند.
4ـ درباره حوادث امروز (11 /9 /57) همدان گزارش های کاملتری وجود دارد که در میان سندهای
همین روز خواهید خواند.
5ـ درباره حوادث ارومیه گزارش های کاملتری هست که در خلال سندهای همین
روز خواهید خواند.
6ـ درباره جهرم و دیگر شهرهای استان فارس سندهای دیگری وجود دارد که در میان اسناد روز یازدهم آذر خواهد آمد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 18 صفحه 5