تاریخ سند: 10 بهمن 1341
موضوع: آقای شیخ علی دوانی
متن سند:
شماره: 5 ـ 1191 ـ 1 ـ 5 تاریخ: 10 /11 /1341
از: شهربانی آبادان
به: ریاست اداره ساواک(استان خوزستان)
موضوع: آقای شیخ علی دوانی
برابر گزارش قسمت مربوطه در تاریخ 4 /11 /41 برابر اطلاع شخصی به نام شیخ علی دوانی به اتفاق آقای شیخ ناصر مکارم1 با قطار خرمشهر وارد و بلافاصله به کویت عزیمت نموده است. با استعلامی‌که از گذرنامه فرودگاه و گمرک آبادان به عمل آمده نامبرده از طرق مجاز از آبادان خارج نشده. مراتب جهت استحضار اعلام گردید.
سرپرست شهربانی آبادان و مناطق نفت‌خیز ـ سرتیپ محمد علی افضلی
مراتب به مرکز گزارش شود. 11 /11
متأسفانه ابلاغیه مرکز دیر ابلاغ شده است. و ایشان (علی دوانی) عزیمت کرد. 11 /11
توضیحات سند:
1. آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازى، فرزند حاج محمد در بهمن ماه سال 1305 ﻫ ش در شیراز دیده به جهان گشود. دوران تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در شیراز گذرانید و پس از شهریور 1320 به فراگیرى مقدمات و سطح در مدرسه علمیه آقابابا خان در آن شهر پرداخت. در سال 1324 به قم عزیمت کرد و طى اقامت پنج ساله در آنجا، از محضر آیات عظام: بروجردى و حجت کوه‌کمرى بهره‌مند شد. وى در سال 1329 جهت ادامه تحصیل، راهى نجف اشرف شد و موفق به کسب اجازه اجتهاد از علماى آن سامان گردید. در سال 1330 به قم بازگشت و مجدداً در درس آیت‌الله بروجردى شرکت کرد. او فلسفه را نزد علامه طباطبایى (ره) خواند و به تدریس سطوح عالیه فقه و اصول در حوزه علمیه قم مشغول شد. در دهه 30 شمسى به منظور مقابله با تبلیغات الحادى، با همکارى گروهى از همفکرانش، مبادرت به تشکل جلسات بحث علمى و فلسفى کرد. در آن جلسات، کلیه اصول فلسفى مکتب هاى مادى را مطرح و در نتیجه کتاب «فیلسوف نماها» را تألیف کرد. این کتاب با استقبال جوانان و روشنفکران رو به رو شد و در سال 1333 به عنوان بهترین کتاب سال، بزرگ‌ترین جایزه علمى را به خود اختصاص داد. نگارش قریب 50 عنوان کتاب درباره فقه، اقتصاد، فلسفه، کلام و تفسیر از جمله «تفسیر نمونه» در 27 جلد، از جمله اقدامات علمى ایشان است. وى در سال 1337 اقدام به نشر مجله ماهانه «درسهایى از مکتب اسلام» کرد. فعالیت و مبارزه سیاسى ایشان با اوج‌گیرى نهضت اسلامى در سال 1342 شهرت یافت. او با ایراد سخنان انتقادى و اعتراض‌آمیز در مجامع علمى و مذهبى و نیز نگارش مقالات انتقادآمیز در نشریه مکتب اسلام، توجه ساواک را به خود جلب کرد. بعد از قیام 15 خرداد 1342 دستگیر و بازداشت شد. پس از آن نیز بارها به شهربانى احضار و مورد تذکر قرار گرفت. به دنبال قیام مردم قم در آذر و دى 1356، ایشان به سه سال اقامت اجبارى در چابهار محکوم شد و پس از مدتى محل تبعید وى به مهاباد و سپس مرودشت تغییر یافت. پس از پیروزى انقلاب اسلامى و بازگشت از تبعید، در قم مستقر شد و همچون گذشته به تدریس و تربیت طلاب علوم دینى پرداخت. آیت‌الله مکارم شیرازى، پس از رحلت آیت‌الله‌العظمى حاج شیخ محمدعلى اراکى، از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان یکى از مراجع تقلید معرفى شد. ایشان در دوره اول و دوم مجلس خبرگان، به نمایندگى از طرف مردم انتخاب شد.
منبع:
کتاب
حجت‌الاسلام و المسلمین علی دوانی به روایت اسناد ساواک صفحه 9
