گزارش بازجویی
متن سند:
گزارش بازجویی
الف ـ مشخصات متهم: محمّد اسماعیل (معروف به پرویز) نبویان، فرزند رمضان، شمارهشناسنامه 356، صادره از بابل، متولد 1322، متاهل، مسلمان، شغل باطریسازی، ساکن بابل ضرابپوری کوی محمد تبار پلاک 658 یا 268 منزل شخصی تلفن 5633.
ب ـ سابقه محکومیت: ندارد.
پ ـ موضوع اتهام: اقدام علیه امنیت کشور.
ج ـ گردش کار: ساعت 15 مورخه 22 /7 /1357 وسیله شخص ناشناسی تلفنی به شهربانی بابل اطلاع داده میشود که اتومبیل لادا رنگ خردلی شماره شهربانی 12988 ـ بابل 11 در خیابان کمربندی متوقف و مشغول جابجا نمودن مقادیری زیادی مواد منفجره و نارنجک در کیف مشکی میباشد و در حال حاضر در سه راهی بابلسر روبروی رستوران حوریا متوقف و بلافاصله مأمورین شهربانی یادشده را دستگیر و با اتومبیل به کلانتری دلالت مینمایند و از اتومبیل وی بازرسی در نتیجه کیف سیاه پارچهای حاوی تعداد چهار عدد بطری که داخل آن فیتیله تعبیه شده است و یک عدد فیتیله اضافی و دو توپ پارچه سفید رنگ که روی آنها شعارهایی به مضمون درود به روان پاک شهیدان راه آزادی و پیروز باد مردان آزاد ایران، پاینده باد حکومت اسلامیو رهبر ما حضرت آیتالله خمینی و مرگ بر دودمان 66 که بزودی سرنگون خواهد شد نوشته شده بود کشف و در بازرسی بدنی و منزل وی هیچگونه اشیاء و مدارک مشکوکی کشف نگردیده است.
اقدامات انجام شده:
1ـ چون مقدمه نامه شماره 132ـ39ـ4ـ1 /4ـ23 /7 /1357 شهربانی بابل به استناد گزارش شماره 4785/ک م ـ 22 /7 /1357 کلانتری مرکز صادره به دایره اطلاعات آن شهربانی قید شده (تلفنی اطلاع حاصل گردید.........) لذا از شهربانی بابل طیّ نامهای خواسته شد که مشخص نمایند اطلاعدهنده از نظر آن شهربانی شناخته شده بوده یا به صرف اطلاع یک فرد ناشناس موضوع تعقیب گردیده [است]. شهربانی در پاسخ اعلام داشت (برابر گزارش نگهبان وقت کلانتری مرکز مخبر شخص ناشناس بوده که به وسیله تلفن این خبر را به نگهبانی داده است.)
2ـ چون یک روز بعد از دستگیری پرویز نبویان واقعه آتشسوزی سرپاسبان ذوالفقاری با استفاده از بطریهای آتشزا به دست عوامل مخرّب صورت گرفته بود. لذا طیّ نامهای از شهربانی خواسته شده نمونه بطری آتشزا مربوط به منزل سرپاسبان ذوالفقاری را با نصب برچسب به ساواک ارسال دارند.
(بطری استفاده شده ارسالی با بطریها[ی] مکشوفه از متهم انطباق ندارد و فاقد سیمپیچ و فتیله میباشد در حالی که بطریهای مکشوفه با فتیله و سیمپیچ در قسمت گلویی بطری میباشد.)
3ـ از ابراهیم نبویان برادر متهم نیز در زمینه آگاهی از موضوع تحقیق یادشده اظهار داشت هیچگونه اطلاعی از این مسائل ندارد و چون همسرش در حال فارغشدن بوده به مغازه برادرش مراجعه که از وی پول بگیرد و وقتی میشنود که وی را به شهربانی بردهاند به شهربانی مراجعه که وی را دستگیر مینمایند.
4ـ تحقیق از متهم محمد اسماعیل (پرویز) نبویان و اظهارات وی مبنی بر عدم اطلاع از موضوع و اشاره به اینکه ذوالفقاری مأمور شهربانی قبل از دستگیری او به وی اظهار داشته بیا کارت دارم و سپس به وی اظهار کرده در داخل اتومبیلت هروئین یا تریاک نداری و متهم در پاسخ قسم میخورد چنین چیزی امکان ندارد و بلافاصله گفته ماشین در اختیار شماست و سوئیچ را به وی داد ولی از گرفتن آن خودداری میگردد. متعاقب موضوع در پاسخ این که بازپرسی از اتومبیل در حضور شما و برادرت محمدابراهیم صورت گرفته اظهار داشته اظهارات شهربانی صحیح نیست و شما را قسم میدهم از مأمورین بازجوئی کنید و من به ذوالفقاری اعتماد ندارم چون مأمور درستی نیست و چندینبار به من مراجعه کرد برای انجام تعمیر اتومبیل شخصی خودش و مزد پرداخت نکرد و این آدم سوءاستفادهچی میباشد در حالی که من کارهای تعمیراتی اتومبیلهای شهربانی را از چهار سال پیش به خاطر این که علاقمند به وطنم هستم مجانا انجام میدهم و میتوانید بپرسید.
5ـ بعد از دستگیری متهم و کشف اشیاء، سرپاسبان ذوالفقاری که بدون اطلاع شهربانی با ساواک (همکاری جنبی دارد) تلفنی تماس و جزییات جریان و ماوقع ماموریت خود را تشریح و در پاسخ این که چه شخصی خبر را به شهربانی داده بدون تعمق اظهار میدارد (اسفندیار نوری) و شخصاً اظهار نظر میکند این کار کار پرویز نبویان است و سیمپیچیهایی که در قسمت گلویی بطریهای آتشزا بسته شده از نوع سیمپیچیهایی است که باطریسازها برای بستن آلمیچرهای سوخته موتور استفاده مینمایند و فیتیلهها هم در باطریسازی استعمال دارد (یادشده با علم و آگاهی از این که پرویز اتهامی به ساواک ارجاع میگردد مبادرت به این عمل مینماید توضیح این که فیتیلهها در باطریسازی مورد استفاده ندارد) متعاقب این احوال مدت 24 ساعت تلفن شماره ................. منزل متهم تحت کنترل قرار گرفت و در یک مکالمه تلفنی متهم با همسرش که مأمورین شهربانی به وی اجازه این مکالمه را دادهاند متهم خطاب به همسرش اظهار میکند من حالم خوب نیست و دوباره خونریزی معده کردهام و ممکن است مرا ببرند به بیمارستان شما بروید منزل حاجی و مادرم را هم ببرید (منظور وساطت است) برای این که من این کاره نیستم و واقعاً کار من نیست فقط در مغازه به حسن سفارش کن که یک وقت او را فریب ندهند.
همسر متهم اظهار میکند فقط شاهپور دارد شلوغ میکند و الان شلوغی فقط زیر سر علی و اسفندیار و شاهپور است متهم میگوید تلفن شاهپور 6817 است به شاهپور تلفن بزن و به بچههای مغازه سفارش کن چون من کاری نکردم بعد اینها یک حرفی میزنند و مرا گرفتار میکنند و فوری یک گوسفند هم بکش. خداحافظ
6ـ لزوماً همسر متهم احضار و در تحقیقات انجام شده از مشاهده اشیاء مکشوفه در منزل و مداخله همسرش در زمینه تهیه آنان اظهار بیاطلاعی نموده و افزوده کسی را هم نمیشناسد که با شوهرش اختلاف و خصومتی داشته باشد.
نتیجه: به دلایل مشروحه زیر:
1ـ ناشناس بودن اطلاعدهنده خبر از نظر شهربانی؛
2ـ عدم تطبیق بطریهای آتشزای مکشوفه از اتومبیل متهم با بطری مصرف شده در منزل سرپاسبان ذوالفقاری؛
3ـ اظهارات متهم مبنی بر عدم اطلاع از موضوع و صراحت متهم مبنی بر عدم سوءظن به کسی،
4ـ اظهارات همسر متهم مبنی بر عدم اطلاع و آگاهی از موضوع و عدم مشاهده اشیاء مکشوفه در منزل؛
5ـ توضیح متهم در مورد عدم اعتماد به سرپاسبان ذوالفقاری و اظهار این که چندینبار برای تعمیر اتومبیل خود به وی مراجعه و پولی پرداخت ننموده است؛
6ـ کنترل مذاکرات متهم و عدم وجود دلایل و قرائن و اماراتی در زمینه اتهام منتسبه به وی؛
7ـ عدم اطلاع و آگاهی برادر متهم از ماوقع اتهام منتسبه به متهم؛
8ـ عدم وجود مدارک در بازرسی از منزل متهم؛
9ـ عدم وجود سوابق و پیشینه از متهم در ساواک؛
1ـ عدم بازرسی اتومبیل در حضور متهم به وسیله مأمورین شهربانی؛
11ـ وجود زن و فرزند و درآمد ماهیانه 15 ریال؛
12ـ اظهارنظر اطرافیان از جمله (دادستان شهرستان بابل) در زمینه امانت و انصاف وی و صمیمیت او با مردم؛
به نظر میرسد متهم از وجود اشیا مکشوفه در اتومبیل خود بیاطلاع بوده و عناصری قصد داشتهاند به این کیفیت وی را گرفتار نمایند. بنابراین با توجه به موارد بالا از یاد شده رفع سوءظن و نسبت به تبدیل قرار صادره اعلام نظر مینماید.
بازجو
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان مازندران، کتاب 08 صفحه 156