ساعت ۱۱۳۰ روز جاری، تعدادی در حدود ۴۰ نفر [در] خیابان مدرس اصفهان
تاریخ سند: 5 بهمن 1336
ساعت ۱۱۳۰ روز جاری، تعدادی در حدود ۴۰ نفر [در] خیابان مدرس اصفهان
متن سند:
سند شماره 160به: ۳۱۲ تاریخ: 5 /11 /36
از: ۱۰ ه شماره: 10622 /10 ه 1
گیرنده: ۳۲۴
ساعت ۱۱۳۰ روز جاری، تعدادی در حدود ۴۰ نفر [در] خیابان مدرس اصفهان، با حمل پلاکارد پارچه‌ای1 که مطالب آن، پشتیبانی از روحانیت آگاه و اعتراض به برداشتن حجاب۲ و نبودن آزادی قلم و زبان بوده، حرکت می‌کرده‌اند که از تجمع و حرکت آنها وسیله مأمورین شهربانی جلوگیری و تعداد 7 نفر که دو نفر آنها محصل دبیرستان ادب اصفهان هستند بازداشت و تحقیقات و بررسی وسیله شهربانی شروع شده. نتیجه و چگونگی متعاقباً به استحضار می‌رسد.
تقوی
رمز شد
توضیحات سند:
1- متن شعارهایی که توسط تظاهرکنندگان حمل شده است:«پشتیبانی خود را از روحانیت آگاه، اعلام می‌کنیم» و «برداشتن حجاب و نبودن آزادی قلم و سخن را محکوم می‌کنیم» بوده است.
۲- کشف حجاب: انگلستان با طرح کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و روی کار آوردن «رضاخان میر پنج» درصدد به اجرا در آوردن تز اسلام‌زدایی و جایگزینی ارزشهای غربی در جامعه بود.
جهت آماده ساختن زمینه کشف حجاب، در تاریخ ششم دی ماه ۱۳۰۷، مجلس آن روز، «قانون متحدالشکل نبودن البسه» را در ۱۴ ماده به تصویب رساند. بر اساس این قانون، پوشیدن کت و شلوار و کروات و کلاه فرنگی برای مردان الزامی شد.
پس از سفر رضا خان به ترکیه در سال ۱۳۱۳ و آشنایی با آتاتورک، بنیانگذار رژیم لائیک، بیدرنگ به تغییر اوضاع ایران در همۀ امور، به ویژه در زمینه فرهنگی پرداخت. در بهمن ماه سال ۱۳۱۳، در افتتاح دانشگاه تهران، به دختران دستور دادند که بدون حجاب به تحصیل مشغول شوند تا در آینده پیشتاز نهضت کشف حجاب باشند.
حدود شش ماه پس از واقعه بی‌اعتنایی به مخالفت علماء و مردم مسلمان، در روز ۱۷ دی ۱۳۱۴ شمسی، در جشن فارغ‌التحصیلی دانشسرای قانون کشف حجاب را به طور آشکار و رسمی اعلام کرد و خود به اتفاق همسر و دخترانش که بدون حجاب بودند، در این جشن شرکت کرد. مأموران رضاخان در اجرای این قانون، با تمام قوت و قدرت، شب و روز در کوچه‌ها و خیابانها گشت می‌زدند و هر جا زن باحجابی را می افتند با خشونت با او برخورد نموده و چادر و روسریش را بر می‌داشتند و مردان را مجبور می‌کردند تا زنهایشان را سر برهنه به خیابانها و مجالس ببرند.
با ابلاغ قانون کشف حجاب، برخی از زنان که چادرهایشان را اجبار برداشته و روسری به سر کردند، روپوشهای بلند پوشیدند تا ایمان و پاکدامنی و منزلت الهی‌شان محفوظ بماند اما رضاخان دستور داد تا با شدت هر چه تمامتر به این گونه زنان هجوم برند و روسریهایشان را پاره نمایند. ایجاد پدیده روسپی‌گری در جامعه، رواج و رسمیت یافتن فساد و فحشاء در میان جوانان، شیوع خودکشی، توسل به مواد‌مخدر در میان قشر جوان و عریان ظاهر شدن زنان در مجامع عمومی از جمله آثار کشف حجاب رضاخانی است.
رجوع کنید به کتاب تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد، از سلسله انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی تا با زوایای کشف حجاب آشنا شوید.