صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

در صورتى که لعنت مى‌فرستند...

در صورتى که لعنت مى‌فرستند...


متن سند:

در صورتى که لعنت مى‌فرستند...
در دوران حاکمیت سلسله پهلوى، اقلیت یهود، از موقعیت‌ها و امتیازات ویژه‌اى برخوردار بود. هر چند سابقه تشکیل و اعلام موجودیت انجمن صهیونیست در میان یهودیان ایران، به سال‌هاى پس از مشروطه و قبل از روى کار آمدن رضاخان بازمى‌گردد، ولى شرکت رضاخان در دوران سردار سپهى در پاره‌اى از جشن‌هاى صهیونیستى، ضمن آنکه از طرفى، مؤید تقویت یهود در دوران پهلوى است، از طرف دیگر، مى‌تواند نقش صهیونیست‌ها را در به قدرت رسیدن رضاخان که از طریق جامه بهائیت و شخص عین‌الملک ـ پدر امیرعباس هویدا ـ پیگیرى مى‌شد، به خوبى تبیین نماید. آمنون نتصر در خصوص ارتباط رضاخان با صهیونیست‌ها، مى‌گوید:
«در دوران احمدشاه [قاجار] تقریبا تمام رجال سیاسى ایران از جمله سردار سپه، رضا پهلوى، از فعالیت‌هاى صهیونیستى در ایران باخبر بودند و حتى در پاره‌اى از جشن‌هاى صهیونیستى شرکت مى‌جستند.1 »
و حبیب لوى ـ نویسنده یهودى ـ درخصوص نقش رضاخان، در شکوفایى، عظمت و آزادى این اقلیت مى‌نویسد:
«بدون تردید جلوس رضاشاه کبیر بر تخت سلطنت ایران یکى از واقعیات تاریخى مهم این کشور به شمار مى‌رود. سلطنت این پادشاه بزرگ، انقلاب عظیمى در بهبود وضع آزادى و آسایش یهودیان ایران پدید آورد و اگر گفته شود که زمان رضاشاه کبیر براى یهودیان ایران نظیر زمان کوروش کبیر و عصر فرزند او محمدرضا شاه، نظیر عصر داریوش اول گردید، راه اغراق نپیموده‌ایم. آزادى یهودیان ایران و اجراى اعلامیه بالفور که در زمان رضاشاه کبیر بود و اجتماع پراکندگان در عصر محمدرضا شاه، این دو نظر را تأیید و تقویت مى‌کند. ملت ایران و خصوصا یهودیان ایران، دین بزرگى نسبت به این شاهنشاه عظیم‌الشأن دارند... در عصر فرخنده رضاشاه‌کبیر در اثر آزادى یهودیان و امنیت و آسایش کشور و توسعه بازرگانى، نه فقط عده کثیرى از مسلمانان ثروتمند گردیدند بلکه عده‌اى از یهودیان نیز متمکن شدند. پولدارها و حتى عده کثیرى از طبقه متوسط از محله‌هاى یهود، خارج و در خیابان‌هاى جدیدالتأسیس تهران ساختمان‌ها [ایجاد] کرده، در آبادى شهر و آسایش خود افزوده، از طرف دیگر چون پایتخت رو به توسعه بود و مقررات بازرگانى حضور تجار را در تهران اجبارى کرد، جمعیت زیادى از یهودیان شهرستان‌ها خصوصا کاشان و همدان متوجه تهران شدند و بدین ترتیب عده یهودیان پایتخت که در اواخر [دوران ]ناصرالدین [شاه ]به 3 هزار نفر مى‌رسید، در اواخر سلطنت رضاشاه‌کبیر قریب 2 هزار نفر گردیدند2.»
براساس همین ارتباطات بود که یهودیان ایران براى ابراز علاقه شدید خود به رضاخان، در زمان عروسى محمدرضا و فوزیه، لوحه‌اى جواهرنشان که از جنس طلا بود، تهیه و شعر زیر را بر آن حک کرده و به او تقدیم کردند:
«تا که شهنشاه ما خسرو ایران بود
بخت جوان یار ماست کار به سامان بود
پورشهنشاه را دل ز صفا تابناک
چون کف رخشنده موسى عمران
بود هر که بود در جهان پیرو دین کلیم
سجده برد پیش شاه تا به تنش جان بود.3 »
خدمات این پدر و پسر به صهیونیست‌ها به حدى بود که هم‌اکنون نیز در منابع یهودى، آن دوران را «عصر طلایى» مى‌نامند:
«مسلما دوران پهلوى را مى‌توان براى یهودیان «عصر طلایى» نامید چه از نظر اقتصادى و چه کسب آزادى و مساوات که این خود نعمتى بزرگ است.4 »
سندى که در زیر مى‌خوانید، دستورالعملى است که در خرداد ماه 1346 بلافاصله پس از شروع جنگ اعراب و اسراییل، از طرف ساواک، براى جلوگیرى از موضعگیرى‌هاى روحانیون و وعاظ، در مساجد و محافل، ابلاغ گردیده است.
سال 1346 شمسى در ایران، در حالى آغاز شد که، محمدرضا پهلوى در نطق نوروزى خود، ضمن ادعاى تأمین منافع مادى و معنوى کشور، سیاست مستقل ملى ایران را مورد بحث قرار داد و در چهارم فروردین، جت‌هاى جنگى ایران در مانور روز استقلال پاکستان، عملیات نمایشى اجرا کردند و وزارت کشور سرگرم تمهیداتى براى برگزارى انتخابات مجلس مؤسسان بود. در نوزدهم فروردین، بین سوریه و اسرائیل جنگ در گرفت و بلافاصله، شش کشور عربى، آمادگى خود براى مقابله با اسرائیل را اعلام کردند. دیگر اتفاقات این ایام عبارت است از :
21 فروردین : فرمانده نیروى هوایى آلمان به ایران آمد.
24 فروردین: دولت ایران از آمریکا 6 میلیون دلار وام درخواست کرد.
29 فروردین : وزیر خارجه هند به تهران آمد و از ایران درخواست میانجیگرى در اختلاف پاکستان کرد.
4 اردیبهشت : هویدا براى شرکت در تشییع جنازه دکتر ادنائر به آلمان رفت.
1 اردیبهشت : بین ایران و عراق قرارداد بازرگانى امضا و مبادله شد.
11 اردیبهشت : نخست‌وزیر ترکیه به ایران آمد و درباره طرح دفاع مشترک، آینده سنتو و... مذاکره کرد.
14 اردیبهشت : ملک حسین پادشاه اردن به ایران آمد.
21 اردیبهشت : شاه به خبرگزارى آلمان گفت: ایران حضور عبدالناصر را در خلیج فارس تحمل نمى‌کند.
21 اردیبهشت : عارف نخست‌وزیر عراق شد و چند وزیر کرد وارد کابینه کرد.
26 اردیبهشت: مصر و اسرائیل آماده جنگ شدند.
1 خرداد : ارتش مصر خلیج عقبه را اشغال کرد.
4 اردببهشت : ارتش‌هاى عربى وارد اردن و مصر شدند.
8 خرداد : مصر نیروهاى تازه به مرز اسرائیل فرستاد.
11 خرداد: شوراى امنیت براى بحران خاورمیانه تشکیل جلسه داد.
13 خرداد: اسرائیل کابینه جنگى تشکیل داد.
15 خرداد: جنگ هوایى و زمینى بین مصر و اسرائیل ساعت 5 /9 صبح به وقت تهران آغاز شد و در اولین نبرد 44 هواپیماى اسرائیل و 127 هواپیماى مصرى سرنگون شدند.
15 خرداد : سوریه، اردن و عربستان سعودى وارد جنگ شدند.
16 خرداد: در اورشلیم جنگ تن به تن آغاز شد. آمریکا در جنگ خاورمیانه اعلام بى‌طرفى [!!] کرد.
17 خرداد: ممالک عربى با امریکا و انگلیس قطع رابطه کردند ـ ایران خواستار آتش‌بس بین اعراب و اسرائیل شد.
18 خرداد: ارتش اسرائیل، شرم‌الشیخ، اسمعیلیه و جریکو را تصرف کرد و به کانال سوئز رسید. ژنرال حسنى فرمانده کل نیروهاى مصر تسلیم اسرائیل شد. کشور اردن آتش‌بس را پذیرفت.
و در همین روز ناصر مقدم، مدیرکل سوم ساواک، بخشنامه‌اى به شماره 597 /316 صادر کرد:
از: ساواک مرکز تاریخ: 19 /3 /46
به : ساواک اصفهان
بخشنامه
پیرو: 249 /316 ـ 16 /3 /46
به فرموده مقرر است ضمن مراقبت‌هاى لازم به منظور جلوگیرى از تحریکات عوامل ناراحت «تحت عنوان حق امتیاز مسلمانان» ترتیبى فراهم آورید که حتى‌المقدور از هرگونه بحث درباره جنگ بین اعراب و اسرائیل در منابر و مجالس ممانعت شود. در صورتى که برخى از روحانیون یا وعاظ بخواهند در منابر در این باره بحث بنمایند به ترتیب زیر عمل کنند.
1ـ چنانچه دعایى مى‌کنند براى خاتمه جنگ دعا کنند 2ـ در صورتى که لعنت مى‌فرستند به کسانى لعنت کنند که آتش‌افروز جنگ بوده و با اغفال و فریب دادن برادران مسلمان آنان را به جنگ کشانده و با ادعاها و وعده‌هاى بى‌اساس موجبات شکست و یا نابود شدن برادران مسلمان را فراهم مى‌سازند.
3ـ در هیچ یک از موارد بالا نامى از اشخاص و کشورهاى خاصى برده نشود و مطالب را باید به‌طور اشاره و کنایه بیان نمایند.
597 /316 ـ 18 /3 /46 مقدم
بخش امنیت داخلى به همین ترتیب عمل گردد 19 /3
2 خرداد : به دنبال شکست مصر از اسرائیل جمال عبدالناصر، استعفا داد ولى مجلس مصر آن را نپذیرفت. سوریه در آستانه سقوط قرار گرفت
21 خرداد : سوریه و اسرائیل آتش‌بس را پذیرفتند.
26 خرداد : شاه و فرح به ترکیه رفتند.
31 خرداد: ایران 15 میلیون تومان به مراکش وام داد.5

توضیحات سند:

پی‌نوشت‌ها:
1. سازمان‌هاى یهودى و صهیونیستى در ایران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى، پاییز 1381، ص 60 به نقل از: مقاله صدمین سالگرد صهیونیزم، چشم‌انداز [چاپ خارج از کشور]، شماره 56، 1997 م
2. همان، صص 8 ـ 57 به نقل از: حبیب لوى، ج سوم، صص 959، 961، 964
3. همان، ص 59، به نقل از: حبیب لوى، ج 3، صص 964 ـ 965
4. همان، به نقل از : یهودیان ایران در تاریخ معاصر، انتشارات مرکز تاریخ شفاهى یهودیان ایرانى، جلد دوم، چاپ امریکا، پاییز 1977 م، ص 30
5. عاقلى، باقر، روزشمار تاریخ ایران، سال 1346


منبع:

کتاب اتفاقات تاریخی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 223

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.