موضوع: مراسم سوگواری رحلت حضرت امام جعفر صادق (ع)
تاریخ سند: 16 دی 1348
موضوع: مراسم سوگواری رحلت حضرت امام جعفر صادق (ع)
متن سند:
شماره: 14267 /3ﻫ تاریخ: 16 /10 /1348موضوع: مراسم سوگواری رحلت حضرت امام جعفر صادق (ع)
روز یکشنیه مورخه 14 /10 /48 مصادف با روز رحلت حضرت جعفر صادق[ع] بنا به دعوت قبلی آقای قاضی طباطبایی، مجلس سوگواری از طرف موکب عزاداران تبریز به سرپرستی حمید طهباز1 نوحه خوان در مسجد مقبره تشکیل گردید. در این مجلس، ابتدا آقای ناصرزاده (واعظ) به منبر رفت و صحبت های ساده و مذهبی نمود. سپس ابوالفضل نوحه خوان به پا خواست[خاست] و پس از خواندن اشعار مذهبی اظهار داشت: «ای کسانی که دم از آزادی زنان می زنید ببینید امام شیعیان حضرت صادق[ع] درباره ناموس و عفت چه می فرماید.» نامبرده سپس ضمن[ذکر] مصیبت، از شجاعت حضرت زینب[س] که در مجلس یزید مجاهدت کرد صحبت نموده و بعد چند نفری اشعار مذهبی خواندند. و در همین موقع آقای قاضی طباطبایی وارد مسجد شد و در جمع آقای انزابی، اشگریززاده[اشکریززاده]، نوبری، سید اصفهانی و چند نفر دیگر نشست. در این موقع آقای انزابی خطاب به قاضی اظهار داشت که چرا دیر تشریف آوردید قاضی در پاسخ گفت: «شنیدم که از استاندار و سرپرست شهربانی دعوت به عمل آمده است، از آن جهت دیر آمده ام که با آنها برخورد نکنم.» در ضمن صحبت های نامبردگان، تیمسار بیگلری (رئیس شهربانی استان) و سرکار سرهنگ دوم خسروی (رئیس اطلاعات شهربانی استان) به اتفاق هم وارد مسجد شدند و در جمع آقای قاضی نشستند. در این موقع یکی از نوحه خوانان به نام حاج حمید نوحه خوان به منبر رفت و پس از خواندن اشعار مذهبی، در پایان ابتدا روحانیون، بعد امنیت، سپس تیمسار بیگلری و سرهنگ خسروی را مفصلاً دعا نموده و پس از ختم دعا در جمع آقای قاضی نشست. در این موقع تیمسار بیگلری خطاب به حاج حمید نوحه خوان اظهار داشت: «از دعای شما درباره من خیلی ناراحت شدم. تو اگر به من و امنیت و مملکت و دین، واقعاً احترام قایل هستی شخص اول مملکت را دعا می کردی. (تیمسار بیگلری آنگاه خطاب به قاضی اظهار داشت) باید این سوء تفاهمات برطرف شود و اعلیحضرت همایونی قلباً معتقدات مذهبی دارند.2من بارها در رکاب همایونی بودم و از نزدیک به خلوص نیت ایشان نسبت به دین و مذهب اسلامی آگاه شدم. در شیراز وقتی که به حرم حضرت شاه‌چراغ وارد شدند فرمودند که هر چه زودتر تمام ضریح و دربهای حرم حضرت شاه چراغ را با طلا درست کنند. (تیمسار بیگلری سپس در سخنان خود به قاضی اضافه نمودند که) اگر واقعاً در چند مجلس، با مهر و محبت شاهنشاه را دعا بکنند و حتماً هم وظیفه همه ما است که دعا بکنیم، توجهات شخص اول مملکت بیشتر از این به تبریز خواهد شد.(نامبرده در پایان اظهار داشت که) باید به هر نحوی باشد این سوء تفاهمات برطرف گردد.»
در تمام مدتی که تیمسار بیگلری صحبت می کرد آقای قاضی و کلیه نزدیکان وی با سرهای افکنده در سکوت بوده اند [بودند] و تیمسار بیگلری به اتفاق سرهنگ خسروی مسجد را با ناراحتی ترک کردند. ضمناً چند نفر از طرفداران قاضی به نامان ابوالفضل اصلان زاده و غلامحسین رونقیان و جواد عصری در کفش کن مسجد به طور ایستاده فعالیت داشتند.
نظریه منبع: ایستادن نامبردگان اخیر الذکر در کفش کن مسجد مزبور، [جهت] نشان دادن فعالیت‌های خود به مردم بوده است. ضمناً به یاد بنده[می آید که] روز دوم فروردین سال 42 (که مصادف با روز وفات حضرت صادق [ع] بود تظاهرات روحانیون و افراطیون مذهبی که از مساجد: مقبره، حاجی میرزا یوسف و مسجد جامع شروع شده بود و 6 نفر نیز به قتل رسیده بودند )بود و در آن روز هم نامبردگان فوق در کفش کن مسجد مقبره به حال آماده باش ایستاده بودند و جمعیت حاضر در مسجد بیش از حد بوده است.
نظریه رهبر عملیات: مفاد گزارش فوق در مورد اظهارات تیمسار بیگلری در مسجد مقبره صحت دارد.
ضمناً به نظر می رسد نظریه منبع در مورد نامبردگان اصلان زاده – رونقیان - جواد عصری مقرون به صحت نباشد.
رونوشت برابر اصل و اصل در پرونده 161120 بایگانی است.
در پرونده محمدحسین انزابی بایگانی شود. 27 /7 /49
توضیحات سند:
1. حمید طهباز؛ فرزند محمود در سال 1311ش در تبریز متولد شد. وی در بازار تبریز به شغل خرید و فروش اشتغال داشته و هیأت عزاداران موکب تبریز را راه اندازی و اداره نموده است. وی در سال 1356 اعلام کرده است که این هیأت بیش از 28 سال است که به طور مرتب و هفتگی دایر می باشد. این هیأت پس از انقلاب نیز به فعالیت خود ادامه داده است. ساواک در خلاصه وضعیت آقای حمید طهباز آورده است که وی در حوادث 15 خرداد 1342 فعالیت داشته است.(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)
2. شاه و اطرافیانش علیرغم ضدیت با مذهب پیوسته سعی داشتند چهره‌ای مذهبی از وی ترسیم نمایند. شاه طی نطقی خطاب به دهقانان در سال 1341 مدعی شفاگرفتن از حضرت علی(ع) شده و در کتاب مأموریت برای وطنم مدعی ملاقات با امام زمان(عج) و حضرت ابوالفضل (ع) شده بود. در پاسخ به این اظهارات و ادعاهای گزاف حضرت امام خمینی(ره) در سخنرانی مورخ می‌فرمایند: «… به علما اهانت می‌کنند، فحش‌های ناموسی می‌دهند، در حبس می‌برند، زجر می‌کشند، می‌زنند، خونخواری می‌کنند، در عین حال نطق می‌کنند، اظهار اسلامیت می‌کنند، اظهار تشیع می‌کنند، اظهار کشف و کرامت می‌کنند…» (صحیفه امام، ج 1، ص 207)