صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : عزادارى

تاریخ سند: 14 خرداد 1342


موضوع : عزادارى


متن سند:

شماره : 827/ بخش 312 تاریخ :14 /3 /42
موضوع : عزادارى

اطلاعات واصله از منابع مختلف حاکیست وضع عزادارى در سال جارى در تهران بسیار بى سابقه و در دستجات و مجالس روضه خوانى تعداد زیادى جمعیت شرکت میکرد که شاید در ده سال اخیر بى سابقه بود بخصوص در روزهاى 9 و 10 محرم شب و روز دستجات با جمعیت خیلى زیاد در حرکت بودند و در اغلب مجالس عمومى و بزرگ مسجد ترکها ـ مسجد حاج ابوالفتح ـ مسجد فخریه ـ منزل بهبهانى ـ حسینیه حاج سید آقا جواهرى خیابان سیروس و مجالس دیگر بدولت و هیئت حاکمه حمله میشد و عکس خمینى و اعلامیه‌هاى او که خطاب بوعاظ صادر کرده بود و همچنین اعلامیه آیت‌اله میلانى و سایر علماء تبعه او زیاد میان مردم منتشر شد و وعاظى که خیلى شدید حمله میکردند عبارتند از فلسفى ـ حاج شیخ فضل اله محلاتى1 ـ حجازى ـ سید غلامحسین شیرازى ـ اعتماد زاده ـ شیخ جعفر خندق آبادى2 ـ شیخ باقر نهاوندى و این چند نفر سر دسته و بقیه در حدودى حمله میکردند و در دستجات روزهاى 9 و 10 و شبهاى تاسوعا و عاشورا بروى تمام پرچمها و علامتها و کتل‌ها عکسهاى خمینى نصب بود و طبق تحقیق در حدود یکصد و پنجاه هزار نفر در دستجات البته در تمام تهران شرکت میکردند و نوحه‌هائى سروده بودند که پشتیبانى از خمینى بود. دسته طیب حاج رضائى که شب عاشورا حرکت میکردند و در حدود پنجهزار نفر جمعیت در آن شرکت داشت و شعارهائى بنفع خمینى میداند دسته‌اى که در حدود ده هزار نفر

توضیحات سند:

1 ـ حجه‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ فضل‌اللّه‌ مهدى‌زاده محلاتى متولد 18 تیر 1309 در شهرستان محلات، از شاگردان و حواریون امام خمینى، بارها بازداشت و در جریان نهضت امام خمینى فعال بود و پس از پیروزى انقلاب، به نمایندگى امام در سپاه و امور حج و صندوق صنفى و کمیته انقلاب و نمایندگى مردم در مجلس شوراى اسلامى اشتغال داشت. در طول دوران دفاع مقدس از فعالین جنگ و جبهه بود و در 1 / اسفند / 1364 هواپیماى حامل وى و گروهى از مسئولین که راهى جبه‌ها بودند توسط نیروهاى بعثى ساقط و به شهادت رسید.
2ـ شیخ جعفر خندق آبادى فرزند حاج شیخ احمد در سال 1310 ق در تهران متولد شد. پس از طى مقدمات به تحصیل دروس حوزوى پرداخت. و از بیست سالگى نیز وعظ و خطابه را برگزید. وى در سال 1358 ش دار فانى را وداع گفت و در جوار حضرت عبدالعظیم (ره) دفن گردید.

شرکت حدود ده هزار نفر شرکت کننده داشت از مسجد حاج ابوالفتح ـ و میدان شاه حرکت کرده و تا جلوى دانشگاه رفت و مراجعت کرد و شعار و نوحه آنها همه بنفع خمینى بود. در مسجد حاج شیخ عبدالحسین فلسفى واعظ بروى منبر (نامفهوم) را اعلام کرد و از مردم راى گرفت و مواد مخالفت مردم با طرح لوایح ششگانه ـ تعطیل جراید ـ جلوگیرى از آزادى بیان و زندانى کردن مخالفین بود و نوار آنرا گرفته که میخواهند چند نسخه از روى آن تهیه و بسازمان ملل بفرستند و نیز روز تاسوعا چهار نفر آمریکایى بمنزل آیت‌اله بهبهانى آمدند و از وضع مجلس و صحبت روضه خوانها (در حضور آنها حجازى و شیرازى منبر رفتند)-اطلاعاتى تهیه و یادداشت کردند و از نظریات مردم سئوالاتى کردند و یادداشت نمودند و میگفتند میخواهند مراتب را بخارج مخابره کنند و مترجم آنها در اینمورد عقیلى مشاور راه آهن و رفیق و دوست سید جعفر بهبهانى بود. در تمام مجالس به عباس مسعودى و ثابت پاسال و یهودى‌ها حمله میشد و میگفتند ما تا زنده هستیم و روحانیت وجود دارد نخواهیم گذارد مملکت اسلامى ما زیر بار یهود اسرائیل برود مگر اینکه تمام روحانیون را بکشند.
بطوریکه قبلاً هم گزارش شده بود طبق قرار قبلى هیچیک از روحانیون و وعاظ در مجلس روضه خوانى کاخ گلستان شرکت نکردند. حساب شماره 10 بانک صادرات قم و حساب شماره 3128 بانکملى شعبه قم اعلام شد که مربوط به تجدید ساختمان مدرسه فیضیه قم است و در خواست شد مردم بحسابهاى مزبور پول بریزند و در تمام مجالس از طرف مردم و روضه خوانها براى اجراى این منظور تبلیغ میشد و بطوریکه شایع بود در چند روزه اخیر در حدود یک ملیون تومان بحسابهاى مزبور ریخته شده است. شعارهاعموما علیه هیئت حاکمه باین مضمون که خداوندریشه مخالفین مذهب
را بکند و نیز بنفع خمینى بود و در حقیقت شعار خمینى ـ عکس خمینى ـ نام خمینى سمبل و شعار اصلى مخالفین بود و نباید نادیده گرفت که بخصوص دسته‌ایکه از مسجد حاج ابوالفتح حرکت و طبق تحقیقى که بعمل آمده کارگردانى آنرا اعضاء نهضت آزادى جبهه ملى و عمال آیت‌اله بهبهانى و سایر روحانیون مشترکا بر عهده داشته مراسم عزادارى آنها از سینه زنى تبدیل به نوحه خوانى وضع مملکت و دموستراسیون شد روى این اصل اولاً عدم شرکت وعاظ در مراسم عزادارى دربار شاهنشاهى در کاخ گلستان و اعتماد عجیب و محکمى که بین تمام روحانیون و در حقیقت عمامه بسرها درست شده و مردم هم از تمام طبقات آنها را حمایت میکنند و مجالسى که تعداد شرکت کنندگان در آن بمراتب از سنوات قبل بیشتر بوده و همه تبدیل بمجالس حمله بدولت و حتى در مجالس بزرگ حمله برژیم سلطنتى میکردند و نام مقام و مقامات غیر مسئول از طرف روضه خوانها اعلام میشد و نیز عنوان حکومت چهل ساله اخیر که مقصود آنها از زمان حکومت سلسله پهلوى تا حال بود و حمله بآن باید خیلى قابل توجه باشد. خارجى‌هائى که در مجالس شرکت میکردند و خبر و عکس تهیه مینموده‌اند عکسهائى که دیروز از طرف خارجى‌ها از دسته میدان شاه و دانشگاه تهیه شد و همچنین از دسته‌اى که مسیر آنها خیابان رى ـ خیابان بوذرجمهرى ـ خیابان ناصریه و بازار بود عکسهائى تهیه کردند که معروف بود آلمانى‌ها ـ آمریکائیها و شوروى‌ها بوده‌اند نباید نادیده و کوچک گرفته شود روضه خوانها چه در منابر چه در برخورد با مردم و چه در برخورد با یکدیگر با شجاعت خاصى میگفتند هر چه از سازمان امنیت بما تلفن کردند هر چه تهدید و تطمیع کردند ما نرفتیم و در مراسم سوگوارى دربار شرکت نکردیم و هر چه میخواستند بما کرده‌اند و براى کشته شدن همگى ایستاده‌ایم هر کار میخواهند بکنند و همچنین این موضوع خیلى قابل توجه است که در همه مردم اعم از عوام و فهمیده این فکر تزریق شده که هیئت حاکمه ما میخواهند 1ـ دین اسلام را از رسمیت بیاندازد. 2ـ در لندن بهائى‌هاى دنیا تصمیم گرفته‌اند که در ایران سلطنت حقه تشکیل دهند و حکومت را در دست بگیرند. 3ـ یهودى‌ها را میخواهند بر مسلمانها مسلط کنند و برادیو که نوحه خوانى میکرد همه مردم و روضه خوانها حمله میکردند و میگفتند چه شد که سالهاى گذشته نوحه خوانى در رادیو نبود و امسال هست و مردم همه میگویند آقاى علم و تفضلى و سپهبد نصیرى این سه نفر در راس مخالفین روحانیون و مسلمانها هستند و آنها اعلیحضرت را وادار باین اقدامات میکنند و در ظرف امروز و فردا هم قرار است اخبار و نوارها بوسائل مخفى بآمریکا و سازمان ملل و عراق فرستاده شود و همچنین میگویند اعلامیه‌اى از طرف آیت‌اله حکیم صادر شده که در آن بمقامات عالیه مملکت توهین و حمله شده و در دست بازاریها است که میخواهند چاپ و منتشر کنند. 14 /3 /42
گیرندگان ـ سه نسخه در بخش 312 ـ اداره سوم ـ اداره دوم
تعداد نسخه ـ 5 نسخه. 15 /3 /42

منبع:

کتاب قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 2 صفحه 389


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.