موضوع: پخش اعلامیه علیه خطیبی مدیرکل دخانیات
تاریخ سند: 11 مهر 1344
موضوع: پخش اعلامیه علیه خطیبی مدیرکل دخانیات
متن سند:
شماره:936 /322 بین بعضی از محافل سیاسی تهران که با دفتر ویژه اطلاعات نیز روابطی دارند گفته می شود بین خسروانی1 وزیرکار با خطیبی مدیر کل دخانیات اختلافاتی وجد دارد و اخیرا وزیر کار تهمت هائی به خطیبی وارد ساخته و او را متهم به سوءاستفاده نموده وموضوع از طریق دفتر ویژه جهت تحقیق به ادارات مربوطه ارجاع گردیده ولیکن مورد تائید قرار نگرفته است.این محافل اضافه مینمایند که خسروانی وزیر کار با همدستی برادرش سرلشگر خسروانی اعلامیه هایی علیه خطیبی مدیر کل دخانیات تهیه و پخش کرده اند و چون سرلشگر خسروانی با دفتر ویژه روابط نزدیک و همکاریهایی دارد لذا اقداماتی بعمل آورده که تحت تأثیر قراردادن دفتر ویژه خطیبی را به اتهام رشوه خواری و حمایت از افراد منحرف سیاسی از رأس مؤسسه دخانیات برکنار سازند.
نظریه رهبر عملیات ـ با توجه به پخش اعلامیه های اخیر مرتضی خطیبی مدیرکل دخانیات روابط نزدیک خسروانی با دفتر ویژه موضوع در خور تأمل و بررسی می باشد.
اصل در پرونده وزارت کار بایگانی است.
این نسخه در پرونده سرلشگر خسروانی بایگانی شود.
رئیس بخش 322 ـ رشیدی بخش 322
توضیحات سند:
1ـ عطاءاللّه خسروانی فرزند محمدهاشم (شهاب) در سال 1298 ه ش به دنیا آمد پس از اتمام تحصیلات و اخذ دیپلم متوسطه از کالج البرز تهران در رشته های زبان و حقوق در دانشسرای عالی و دانشکده حقوق به تحصیل پرداخت و سپس برای ادامه تحصیلات عازم فرانسه شد و در آنجا موفق به اخذ دانشنامه در رشته علوم اجتماعی گردید.وی از مهره های قدیمی وابسته به بریتانیا و دربار بود که در سال 1322 به همراه برادرش (خسرو خسروانی) نشریه افکار ایران را منتشر می کرد.
خسروانی در دولت منوچهر اقبال معاون وزیر کار در امور پارلمانی شد و در سال 1340 به همراه دوستان قدیمی خود در دبیرستان «ایرانشهر» (حسنعلی منصور، جمشید آموزگار و...) در نقش «نخبگان» آمریکایی ظاهر گردید و در دولت های امینی و علم و منصور وزارت کار را به دست گرفت.
در پی ترور منصور و همزمان با انتصاب امیر عباس هویدا به صدارت، در اسفند 1343 محمدرضا پهلوی، خسروانی را به دبیر کلی «حزب ایران نوین» گمارد و این امر، از آغاز، نارضایی جواد منصور، دکتر حسن زاهدی و دیگر بنیانگذاران «کانون مترقی» را برانگیخت.
خسروانی علاوه بر دبیر کلی «حزب حاکم» در دولت هویدا وزارت کار و سپس وزارت کشور (1347) را به عهده داشت.
خسروانی که طبق ارزیابی ساواک، فردی «عوامفریب و حرّاف» محسوب می شد، تصور می کرد که به سادگی خواهد توانست رقیب بی صلاحیت خود را کنار زند و به ریاست دولت برسد.
از این رو وی در سال 1345 از طریق برادرش خسرو خسروانی، سفیر ایران در واشنگتن، به ایجاد ارتباطاتی با برخی از مقامات آمریکایی دست زد.
«تحقیقات غیر محسوس» ...
تا سال 1348 ادامه یافت و شاه که اقدامات جاه طلبانه خسروانی را خطرناک تلقی می نمود.
در این سال وی را از وزارت و دبیرکلی حزب ایران نوین کشور برکنار ساخت و بدینسان یکی از فعال ترین رقبای هویدا برای همیشه از صحنه سیاست خارج شد.
با تشکیل کنگره ای به نام کنگره آزاد زنان و آزاد مردان که در دوره ریاست علم فراهم گردید که ظاهرا محصول انقلاب سفید شاهانه و جمعی از نمایندگان کارگران و کشاورزان و روشنفکران (که بیشتر اعضای کانون مترقی حسنعلی منصور بودند) و زنان بود، کاندیدهای نمایندگی مجلس شورای ملی و سنا را تعیین نمود.
ولی در واقع کنگره فقط نمایشی برای تأیید و تصویب صورت کاندیداهایی بود که از طرف یک گروه پنج نفری مرکب از احمد نفیسی (شهردار تهران و رئیس کنگره) حسنعلی منصور (رئیس کانون مترقی) عطاء خسروانی (وزیر کار) حسن زاهدی (رئیس بانک کشاورزی) و نصرت اللّه معینیان (وزیر مشاور و سرپرست تبلیغات) تعیین شده بودند.
در اوایل حکومت هویدا، عطاءاللّه خسروانی وزیر کار که به دبیر کلی حزب ایران نوین انتخاب شده بود از هویدا تمکین نمی کرد و هویدا نه فقط بر هیئت دولت، بلکه به حزب اکثریت هم تسلط نداشت.
هویدا سرانجام با تمهید مقدماتی توانست موقعیت خسروانی را در رهبری حزب متزلزل کند و کاندیدای مورد نظر خود دکتر منوچهر کلالی را به مقام دبیر کلی حزب تعیین نماید.