حوادث و وقایع تهران، کرج و شهر ری در روز 10/10/57
تاریخ سند: 10 دی 1357
حوادث و وقایع تهران، کرج و شهر ری در روز 10/10/57
متن سند:
1ـ تهران الف ـ مقارن ساعت 1700 روز 10 /10 /57 (2537 شاهنشاهی)، گروهی از قشریون مذهبی و عناصر فرصت طلب در خیابانهای شاهرضا و تخت جمشید بحرکت در آمده و ضمن دادن شعارهای ضد ملی تمثالهائی از اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر را که در زیر آنها نوشته بوده «شاه رفت، شاه ایران را ترک کرد»، به دیوار برخی از امکان نصب نموده اند.1 ب ـ روز 10 /10 /57، شماری از آشوبگران در بعضی از خیابانهای تهران، شماره های اتومبیلهای در حال حرکت را کنترل و تعدادی از آنها را که عنوان میکرده اند مربوط به نیروهای انتظامی و یا کادر ساواک میباشد متوقف و سرنشینان آنان را مورد آزار قرار داده و باتومبیلهای مربوطه نیز آسیب وارد مینموده اند.
پ ـ در ساعت 1830 روز 10 /10 /57، گروهی از قشریون مذهبی در خیابانهای قصرالدشت و دامپزشکی اجتماع کرده و با آتش زدن لاستیکهای فرسوده اتومبیل، در سطح این خیابانها به تظاهرات آشوبگرانه مبادرت کرده اند.
ت ـ بعداز ظهر روز 10 /10 /57، پس از خاتمه سخنرانی مذهبی در مسجد المهدی واقع در سه راه تهران ویلا، افراد ناشناسی ضمن پخش جزوات و اوراق و اعلامیه های مضره و تحریک آمیز، پولهائی تحت عنوان کمک به اسلام و مسلمین از اجتماع کنندگان در مسجد مزبور جمع آوری کرده اند.
ث ـ در بعداز ظهر روز مذکور، پس از پایان سخنرانی در مسجد صاحب الزمان واقع در خیابان آیزنهاور، گروهی از جوانان مذهبی اقدام بتوزیع اعلامیه های ضد ملی بین حاضرین کرده و آنها را تهییج به ایجاد حریق در منازل و اماکن مربوط بکادر نیروهای مسلح شاهنشاهی و ساواک نموده اند.
ج ـ طی روز 10 /10 /57، منازل چند نفر از کارمندان ساواک در تهران مورد حمله و آتش سوزی و غارت عوامل آشوبگر قرار گرفته است.
2ـ شهر ری : مقارن ساعت 2015 روز 10 /10 /57، افراد ناشناسی مغازه و منزل یکی از وطنپرستان در شهر ری برای دومین بار بآتش کشیده و متواری گردیده اند، حریق توسط مامورین آتش نشانی اطفاء گردیده است.
3ـ کرج : در ساعت 2100 روز مذکور، سینما اتلانتیک در شهر کرج توسط گروهی از اخلالگران بآتش کشیده شده است.
حریق مزبور توسط مامورین آتش نشانی خاموش شده است.
1 ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ برخی از اخبار این بولتن با بولتن گذشته مشابه است.اخبار جنبش اسلامی درباره حوادث امروز (10 /10 /57) تهران که به مناسبت سالگرد قمری کشتار مردم قم در 19 دی ماه 1356 صورت گرفت نوشت که «در نواحی مرکزی شهر گروههایی از جوانان با آتش زدن لاستیک در وسط چهار راهها و همچنین ایجاد موانعی در مسیر خیابانها، مردم نظاره گر را دعوت به تظاهرات می کردند و با شعارهای «مرگ بر شاه، ما می گیم شاه نمی خوایم نخست وزیر عوض می شه، بختیار سگ جدید دربار» نفرت خود را از رژیم شاه و سازشکاران ابراز می داشتند.
به طور کلی این تظاهرات در مسیر خیابانهای شاهرضا، 24 اسفند، تخت جمشید، آیزنهاور، نواب و خیابانهای منشعب از این مسیرها و همچنین در بعضی محلات نارمک از صبح برقرار بود.
در این تظاهرات مامورین ارتشی با راهنمایی مامورین شهربانی مداخله کرده و به سرکوبی تظاهرکنندگان پرداختند.
در این سرکوبی یکی از جوانان خیابان چمن شرقی به نام امیر استادیان از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفت و در همان لحظات اول به شهادت نائل گشت.
همچنین از بیمارستان هزار تختخوابی تا ساعت یک بعداز ظهر گزارش رسید که تا آن ساعت پنج جنازه به آنجا حمل شده است.
» (ش 11، به تاریخ 18 دی 57) 1ـ این آتش سوزی ظاهرا وسیعتر از آن بوده که در این سند آمده چرا که وزارت جنگ به نخست وزیری اطلاع می دهد که «آتش سوزی زیادی در شهر کرج ایجاد که خاموش کردن آن از عهده آتش نشانی کرج خارج می باشد.
به فرموده مقام وزارت جنگ استدعا می گردد به شهرداری تهران ابلاغ فرمایند هر چه زودتر در خاموش کردن آتش به شهر کرج کمک نمایند که از دامنه آتش سوزی جلوگیری به عمل آید.
(3 ـ 3 ـ 504 - 10 /10 /1357) سند بعدی جزئیات بیشتری از تظاهرات کرج را بیان می کند.