تاریخ سند: 4 اسفند 1356
موضوع : سخنرانی شریعتمداری روز 1/12/36 در مسجد اعظم پیرو شماره 5982/21 ـ 1/12/36
متن سند:
به : 312
از : 21 ه شماره : 8041 /21
صبح روز 1 /12 /36 آیت الله شریعتمداری در مسجد اعظم در حضور
عده ای در حدود پنج هزار نفر از طلاب سخنرانی مفصلی ایراد نمود سخنرانی
امروز شریعتمداری تقریبا جنبه نصیحت و موعظه داشت و طلاب را به آرامش
دعوت می کرد و تا حدودی برنامه تظاهرات مردم قم و تبریز را محکوم کرد.
وی
گفت به من خبر دادند دیشب در قم یک مغازه را آتش زده اند.
عده ای که پای منبر
بودند گفتند بانک صادرات بوده.
ایشان گفتند باشد اسلام حتی مال کفار را
محترم دانسته و اضافه کرد ما اقدامی کردیم در مورد بانک صادرات ولی تحریم
نکردیم دیدیم اگر تحریم کنیم شاید بانک ورشکست شود لذا هرکس از ما در
مورد بانک صادرات سوالی کرد گفتیم ما حسابمان را بسته ایم همین کار سبب
شد که چند مرتبه آمدند پیش ما و ما گفتیم باید آن مرد سهم خود را بفروشد
بطوریکه شنیده ام مقداری از سهم خود را فروخته و بقیه اش را هم می خواهد
بفروشد ما باید کاری کنیم و طوری مبارزه کنیم که نفعش بهتر از ضررش باشد و
سپس در مورد علت تظاهرات تبریز توضیح داد که تظاهرات تبریز هم مثل قم
تقصیر با دولتیها بود یک اعلامیه ما را در بازار زده بودند مأموری می رود آنرا
پاره می کند یکی از بازاریها به او اعتراض
کرده می گوید این اعلامیه متعلق به یک مرجع است و آیه قرآن هم روی او نوشته
شده مأمور مظنون شروع می کند به کتک زدن آن مرد و شخص مضروب فریاد
می زند یا امام زمان مردم به کمک او می آیند زد و خورد می شود و تظاهرات
شروع می شود.
در خاتمه به دولت حمله کرد که حرف ما را کوچک می شمرد
قرار بود افرادی که در قم تیراندازی کرده بودند محاکمه کنند ولی نکردند.
نظریه شنبه : وقتی شریعتمداری مشغول سخنرانی بود و تظاهرکنندگان را ملامت
می کرد دیدم همه ناراحت هستند چندین بار خواستند اعتراض کنند ولی
اطرافیان شریعتمداری آنان را امر به سکوت کردند عده ای می خواستند به عنوان
اعتراض از پای منبر بلند شوند خود شریعتمداری هم دست و پایش را گم کرده و
درست نتوانست صحبت کند بعد از اتمام جلسه فیض مشکینی گفته بود آقا بنا
بود خیلی چیزها بگوید ولی نگفت.
نظریه یکشنبه : مفاد گزارش صحیح است نوار سخنرانی شریعتمداری که تهیه
شده جهت استحضار از مفاد آن بپیوست تقدیم می گردد.
شراره
نظریه دوشنبه : شریعتمداری تحت فشار متعصبین مذهبی افراطی قرار دارد و الا با برنامه
آشوبگران و حتی با تعطیل بازار هم موافق نیست.
پارسا
نظریه سه شنبه : صحت خبر و نظریه دوشنبه مورد تایید است ضمنا شریعتمداری مدتی است که
روش مخالفت را هم پیشه کرده و به اصطلاح دیپلماتیک وار رفتار می نماید.
رهبر
توضیحات سند:
1ـ حادثه ای که مأمور نفوذی
ساواک از زبان آقای
شریعتمداری در این گزارش یاد
کرده، ممکن است یکی از
رویدادهای صبح روز 29 /11
تبریز باشد ولی علت اصلی قیام
مردم تبریز نبوده است.
حرکت
اصلی مردم، پس از شهادت محمد
تجلا به دست سرگرد مقصود حق
شناس آغاز شد.
در سند دیگری
از ساواک که شماره 1006 و
تاریخ 1 /12 /36دارد و
گیرندگان آن دفتر ویژه
اطلاعات، سب 2 و کمیته
مشترک ضد خرابکاری هستند،
از قول آقای شریعتمداری
آورده است : «عده ای از خارج
وارد شده و دست به اقدامات
تشنج آمیز زده اند و در واقعه
تبریز دخالتی نداشته اند و مردم
و شما باید آرامش خود را حفظ
کنید و این آرامش حمایت از
حوزه های علمیه کشور تلقی
می شود و تظاهراتی که منجر به
قتل و آتش سوزی و تخریب
گردد محکوم می کنیم.
بدون
تظاهرات به کار خود مشغول و
مراقب عناصر نامطلوب باشید.
»
در همین سند در باره
آیت الله العظمی گلپایگانی نیز
آمده است : «آیت الله گلپایگانی
نیز در منزل خود اظهار داشته
است من می بینید قادر به حرکت
نیستم با حرکت جمعی در
خیابانها و تظاهرات و به هدر
دادن بیت المال مردم موافق
نیستم.
شیشه بانک و مؤسسه
دولتی و سایر مؤسسات
خصوصی سرمایه مردم است و
هیچ مسلمانی حاضر به از بین
رفتن اموال مسلمانان نیست.
»
منبع:
کتاب
نوزده دی به روایت اسناد ساواک صفحه 332