تاریخ سند: 25 آبان 1344
موضوع: انجمن ایران و شوروى
متن سند:
شماره: 18865 /20 الف تاریخ: 25 /8 /44
موضوع: انجمن ایران و شوروى
برابر اطلاع بعد از ظهر روز 18 /8 /44 به مناسبت چهل و هشتمین سال انقلاب اکتبر جلسهاى در انجمن ایران و شوروى با شرکت در حدود 650 نفر تشکیل گردید. در این جلسه ابتدا تیمسار سپهبد جهانبانى1 ضمن عرض تبریک مطالبى درباره رود ارس ایراد مىنماید سپس سفیر کبیر شوروى که رضا آذرخشى مترجم وى بوده شروع به صحبت نمود و اظهار مىدارد هدف ما در جهان صلح است و از جنگ بیزاریم بعضى ممالک دارند آتش جنگ سوم را روشن مىنمایند ما در بیستمین جلسه مجمع سازمان ملل متحد خواستار شدیم اگر دو مملکت با هم جنگ کردند ممالک دیگر نباید دخالت کنند یا اصولاً با بمب اتم و سلاح اتمى مخالف هستیم. سپس نامبرده مىافزاید ما به ایران علاقمند هستیم میل نداریم هیچگاه ضررى متوجه ایران بشود زیرا اولین مملکت که در انقلاب اکتبر ما را به رسمیت شناخته ایران بود در مسافرت صدر هیئت رئیسه برژنف به ایران تشریففرمائى شاهنشاه آریامهر به مسکو بین ایران و شوروى پیمانى بسته شد. اولین قدم ما کارخانه ذوبآهن است که در اصفهان درست خواهد شد. ما تصمیم داریم کارخانهاى درست کنیم و مازاد گازهاى نفت را از ایران خریدارى نمائیم. سپس مشارالیه به سخنان سپهبد جهانبانى اشاره نمود و درباره رود ارس اظهار داشت این هم یکى از کارهائى است که باید درست شود در خاتمه صحبت خود اظهار مىنماید. زنده باد ایران و ملت ایران پس از سخنان سفیرکبیر شوروى چندین برنامه هنرى توسط دختران و پسران اجراء گردید و پس از آن حاضرین انجمن را به ترتیب ترک نمودند.
آقاى وزیرى 26 /8 /44
در پرونده روابط سیاسى ایران و شوروى بایگانى شود. 28 /8 /44
اداره کل سوم بخش 321 اداره کل سوم.
توضیحات سند:
1ـ تیمسار جهانبانى (حسین) از امراى ارتش شاهنشاهى و معاون پرسنلى نیروى زمینى شاهنشاهى در سال 1357 و از طرفداران اعلام همبستگى ارتش با مردم در جریان انقلاب. خانواده جهانبانى با غلامرضا پهلوى ارتباط نسبى و سببى داشتند و غلامرضا دختر سرلشکر منصور جهانبانى (برادر سپهبد امانالله جهانبانى) را گرفته بود. دارودسته جهانبانى در کشور و دربار نفوذ زیادى داشتند.
منبع:
کتاب
چپ در ایران - روابط ایران و شوروی صفحه 184