وضعیت شهر مشهد
تاریخ سند: 4 دی 1357
وضعیت شهر مشهد
متن سند:
از صبح روز 4 /10 /57 بشرح زیر میباشد : 1ـ 98% مغازه ها و دکاکین شهر مشهد از صبح روز جاری بسته است.2ـ کلیه شعبات بانکها بسته و اکثر ادارات دولتی نیمه تعطیل میباشد فقط روسای ادارات و مدیران کل سر خدمت حاضر شده اند.
1 3ـ در سطح شهر مشهد بهیچ وجه ماموران شهربانی و فرمانداری نظامی وجود ندارد و مردم بی اندازه ناراحت و شهر را در اشغال اخلالگران میدانند.
4ـ برابر اطلاع اخلالگران مشغول جمع آوری و تهیه اسامی متمکنین و سرمایه داران و پول داران و آنان که بنحوی در گذشته با ماموران دولتی روابطی داشته اند میباشند و مردم جان و مال خود را در خطر می بیند.
5ـ شب گذشته تمام درختان میدان شاه را اخلالگران قطع و پایه پیکره رضاشاه را آتش زدند صبح روز جاری نیز حدود 5 هزار نفر در میدان مذکور اجتماع و پایه مجسمه را با وسائل پتک از بین برده و با خاک یکسان کرده اند.
2 6ـ شب گذشته از ساعت 2100 الی 2130 بمنظور اعلام همبستگی و همدردی با خانواده کشته شدگان تمام مردم اللّه اکبر گفتند و قرار است بمدت 5 روز ادامه یابد.
3 7ـ برابر اعلام مسئولین بهشت رضا بعداز ظهر روز 3 /10 /57 جنازه 10 نفر از بیمارستان تا بهشت رضا تشییع که 7 نفر آنان در بهشت رضا دفن و 3 جنازه مجددا به بیمارستان برمیگردانند تا در خواجه ربیع و قریه غباران به برند.
8ـ ساعت 1130 روز 4 /10 /57 جنازه سه نفر قید شده در بند 7 در حضور حدود 10 هزار نفر از بیمارستان شاهرضا تشییع که 2 نفر به خواجه ربیع و یکنفر به قریه غباران برده شد.
9ـ از 10 جسد مزبور 2 نفر مربوط به استوار یکم ساکت ضیابری لشگر 77 خراسان که مورخه 2 /10 /57 توسط اخلالگران دستگیر و به منزل شیرازی برده و در منزل وی و بین راه در اثر کتک خواری از بین رفته و جسد دومی مربوط به پاسبان خدابخش کاتب میباشد که مورخه 3 /10 /57 در میدان شاه مشهد به دست اخلالگران کشته شد.
نامبرده جمعی شهربانی خراسان میباشد و برای تهیه بلیط قطار از آن محل عبور میکرده است.
10ـ اسامی کشته شدگان بدین شرح است.
فریدون بهارلو ـ خلیل اسماعیل زاده ـ هادی مقدم ـ اسماعیل غبرانی ـ حسن لک زالی ـ بقیه مجعول الهویه میباشند.
11ـ عده ای از اخلالگران در نظر داشته ستون یادبود واقع در میدان1
توضیحات سند:
1ـ مشهد امروز (4 /10 /57) شهری غمگین و عزادار بود.«وکلا و قضات و کارمندان دادگستری خراسان به مناسبت تیراندازی به سوی مردم به مدت یک هفته دست از کار کشیده و اعلام اعتصاب کردند.
» (انقلاب اسلامی مردم مشهد، ص 114) 2ـ این تظاهرات در گزارش ارتش چنین منعکس شد : «حدود 000 /50 نفر از مخالفین در شهر مشهد به راهپیمایی و دادن شعارهای ضد ملی مبادرت و تعدادی چماق به دست در چهار راهها و خیابانها اتومبیلهای نظامیان را شناسایی می نمودند.
چراغهای میدان پارک آریامهر، برج یادبود و میدان شهرداری را تظاهر کنندگان تخریب نمودند.
شهر به طور کلی تعطیل و مامورین فرمانداری نظامی دورادور ناظر اوضاع می باشند.
تظاهرکنندگان مشهد ضمن تشییع جنازه یکی از کشته شدگان قسمتی از پیکره اعلیحضرت فقید را تخریب نمودند.
» (گزارش زمستان 57، ص 110) 3ـ «از شب دوشنبه 4 /10 /57 مجدد3 برنامه تکبیر اعلام شد و مردم به مدت پنج شب، شبی نیم ساعت در پشت بام و در خیابانها یکسره فریاد اللّه اکبر می کشیدند.
» (انقلاب اسلامی مردم مشهد، ص 114) 1ـ صفحه بعدی این سند یافت نشد.
از دیگر خبرهای مشهد این که «چون در حوادث خونین چند روز گذشته بین سپهبد امیر عزیزی استاندار و فرماندار نظامی جدید اختلاف نظر پیدا شده بود، بنا به تقاضای استاندار سرلشکر میرهادی به تهران احضار و از خشم مردم مشهد نجات یافت.
» (انقلاب اسلامی مردم مشهد، ص 114)