تاریخ سند: مهر 1357
موضوع: دکتر على امینى
متن سند:
گزارش خبر
به: 312 شماره گزارش: 26043 /20 ﻫ 12
از: 20 ﻫ 12 تاریخ گزارش: 17 /7 /57
موضوع: دکتر على امینى
1ـ مورخه 15 /7 /57 شخصى به نام دولتشاهى از دفتر اردشیر زاهدى در تهران با امینى تماس و پس از احوالپرسى اظهار داشت آقاى اردشیرخان دو شب قبل که تلفن کردند،* گفتند که به حضرتعالى عرض کنم که چند نفر آمریکایى در ایران هستند و مایلند براى یک مصاحبه خدمتتان برسند و اکنون اینها در تهران مىباشند و به شرف عرض هم رسیده و همه کارش شده و هر موقع تعیین مىفرمائید اینها را بیاورم به حضورتان و قرار شد ساعت 30 /18 این ملاقات انجام گیرد و امینى به دولتشاهى یادآور شد خود شما حتماً تشریف بیاورید چون انگلیسى من آنقدر روان نیست و از یکدیگر خداحافظى نمودند.
2ـ امینى با دکتر جناب (احتمالاً کمالالدین جناب) تماس حاصل و استنباط گردید که جناب امینى را خوب به جا نیاورده و تماس قطع گردید. بعد امینى با دکتر هاشمى رابط تماس گرفت و جریان تماس فوق را به وى اطلاع داد و قرار شد هاشمى با جناب مذاکره و در صورت امکان ملاقاتى براى ساعت 00 /10 روز دو شنبه انجام گیرد.
3ـ شخص ناشناسى با ودودى تماس و اظهار داشت آقاى دکتر جاویدى که از نزدیکان شهرستانى و مشهدى است و در حال حاضر نیز مدیرکل بنگاه دارویى کشور است علاقمند است آقا (امینى) را ملاقات نماید و اضافه نمود او در مورد وزارت بهدارى اطلاعات وسیعى دارد و آدم مطمئن و درستى است و تماس قطع گردید.
4ـ دکتر مشیر نماینده مجلس شوراى ملى از امینى وقت ملاقات گرفت و قرار شد روز دوشنبه ساعت 00 /11 با امینى ملاقات نماید.
5ـ قرار است کورش رئیس خبرنگار کیهان به اتفاق ترانه طاهباز در اواسط هفته براى یک مصاحبه چهار، پنج ساعته به دیدار امینى بروند.
6ـ احسان نراقى با امینى تماس گرفت و موضوع اعتصاب دانشآموزان کاشان و زدو خورد با مأموران انتظامى و مجروح و کشته شدن چند نفر از آنها را به اطلاع امینى رساند.
7ـ امینى با یک مقام بلند پایه مملکتى (ناشناس) تماس و مسأله تورم و اقتصاد نابسامان آینده رابراى او تشریح و ناشناس هم تأیید نمود و امینى با ناراحتى زیاد اظهار مىداشت چنانچه این برنامه ادامه یابد هیچ کس قادر به اصلاح آن نخواهد بود و ناشناس گفت دولت از اعتصابات وحشت دارد و هم اینکه ناچاراً قبول مىنماید و خودشان هم به این مسئله واقف هستند و قرار شد هر زمان که احمد نامدار از خارج به ایران مراجعت نمود به اتفاق یکى از وزراء و با حضور امینى در این مورد خاص به بحث بپردازند. ضمناً دکتر عمرانى و دکتر علوى و نیز شخصى به نام اقبال با امینى تماس گرفته و قرار ملاقات بعدى را گذاشتهاند.
نظریه یکشنبه: مفاد گزارش خبر مورد تأیید است.
نظریه سهشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید مىباشد.
نظریه چهارشنبه: نظریه سهشنبه تأیید مىگردد.
توضیحات سند:
* ساواک مشابه گزارش مذکور، گزارش دیگرى به شرح زیر آورده است:
به: 312 از: 20 ﻫ12
موضوع: دکترعلى امینى
مورخه 17 /7 /57 دکتر معینزاده (از نزدیکان اردشیر زاهدى و امینى) با امینى تماس گرفت و ضمن احوالپرسى اظهار داشت آن بابا (اردشیر زاهدى) را دیروز تلفن کردم و امروز ساعت 5 /3 بعدازظهر وارد مىشود و امشب من با او شام مىخورم و اینها در این یکى دو روز هر تصمیمى بخواهند مىگیرند و اظهار داشت من از شما مىخواستم خواهش کنم چون آن دفعه او به دیدن شما آمده بود نظر من اینست که به اتفاق شما برویم حضورشان و امینى قبول کرد و گفت با کمال میل و معینزاده در ادامه سخنش گفت اوضاع خیلى ناجور است از آن حدى که شما مىفرمائید بیشتر است فقط ترسم از اینست که چهارده، پانزده، بیست تا نظامى بگذارند سرکار و امشب و فردا شب مسلماً تصمیم گرفته مىشود و یادآور شد آن لیست (اسامى افراد منتخب که احتمالاً در کابینه امینى استفاده خواهند شد) را در هر حال داشته باشید ما هم دلمان مىخواهد یک مقدارى نگاه کنیم شاید روى آدمها اظهارنظر کنیم امینى با خنده در جواب گفت: نه من جداً اهل آن کار نیستم و معینزاده گفت راهى نداریم و به هر جهت با شما تماس مىگیرم شاید روز سهشنبه ایشان (اردشیر زاهدى) را ملاقات کنیم.
ضمناً استنباط گردید در ساعت 00 /16 شنبه 22 /7 /57 جلسهاى در منزل یکى از اعضاء جبهه ملى تشکیل مىشود که چند نفرى از جمله اسلام کاظمیه هم به اتفاق امینى در آن شرکت خواهد نمود. همچنین ساعت 00 /9 روز چهارشنبه 19 /7 /57 حسن نزیه به ملاقات امینى خواهد رفت و در ساعت 00 /8 روز دوشنبه 18 /7 /57 بنىاحمد نماینده مجلس شوراى ملى به ملاقات امینى رفته است.
نظریه یکشنبه: با توجه به اینکه اخیراً شایعاتى در مورد نخستوزیرى امینى به شدت گسترش یافته معهذا اطرافیان امینى ضمن ارتباط با وى به نحوى حوادث اخیر را تجزیه و تحلیل و بعضاً اظهار مىدارند که بیشتر اتفاقات اخیر ساختگى و عوامل وابسته به دستگاه در آن دست دارند به طوری که این افراد سعى مىنمایند ساختگى بودن حوادث اخیر را در میان مردم شایع و عنوان مىنماید زمینهاى است براى تشکیل یک کابینه نظامى (احتمالاً ارتشبد جم) و نیز امکان دارد تعدادى از امیران بازنشسته و در حال خدمت را در کابینه نظامى راه دهند و به طوری که استنباط گردید کارل رون مفسر معروف آمریکایى مصاحبهاى در حدود 45 دقیقه با امینى انجام داده و امینى ضمن این مصاحبه وضع نابسامان کشور را براى او تشریح و خواستههاى خود را نیز با وى در میان گذاشته است.
نظریه سهشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
نظریه چهارشنبه: نظریه سهشنبه تأیید مىگردد.
منبع:
کتاب
علی امینی به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 491