موضوع : روحانیون
تاریخ سند: 30 خرداد 1342
موضوع : روحانیون
متن سند:
تاریخ : 30 /3 /42گیرنده : مقامات ساواک بترتیب سلسله مراتب
فرستنده : 333 (اداره بررسیها)
موضوع : روحانیون
گزارش هفتگى
محترما بعرض میرساند مهمترین خبر مذهبى که در هفته گذشته مورد توجه محافل روحانى و مردم متدین و متعصب قرار گرفته خبر مسافرت آیت‌اللّه شریعتمدارى از قم بشهر رى بوده که تا اندازه‌اى بین-عده‌اى از روحانیون تهران منجمله آیت‌اللّه بهبهانى با تعجب و تردید تلقى شده است و عده‌اى اظهار عقیده-نموده‌اند که نامبرده با دولت سازش کرده و احتمالاً سیاست دولت را اجراء خواهد کرد و آیت‌اله بهبهانى-در اینمورد بیکى از روحانیون گفته است اگر ثابت شود که آیت‌اللّه شریعتمدارى با دولت مربوط است باید بکلى او را ترک نمود و مردم هم از اطراف او پراکنده خواهند شد.
روحانیون چنین مى‌پندارند که آیت‌اله شریعتمدارى بدون موافقت دولت نمى‌توانست از قم خارج شود و احتمالاً وى را بشهر رى آورده‌اند تا با وساطت او آیت‌اللّه خمینى و سایر روحانیون بازداشتى آزاد گردند و بدین ترتیب نفوذ و شخصیت وى بالا رفته نفوذ خمینى را تحت الشعاع قرار دهد.
آیت‌اللّه بهبهانى بیکى از نزدیکان خود گفته است آمدن آیت‌اللّه شریعتمدارى مطابق برنامه‌اى است که از سالها قبل براى از بین بردن حوزه علمیه قم تهیه شده و علت تنظیم چنین برنامه‌اى آن استکه بودن مرکزیت روحانى در قم با مصالح دولت مطابق نیست و قدرتى در برابر قدرت دولت است که نمیگذارد دولت بمیل-خود رفتار کند.
آیت‌اللّه بهبهانى افروزده به آیات‌اللّه شریعتمدارى ـ گلپایگانى و نجفى اطلاع داده که آنها را فریب داده‌اند و هدف آن است که حوزه قم را از وجود روحانیون متنفذ خالى نمایند. بنابراین آنها باید هر چه زودتر مذاکره و مراجعت کنند و در صورتى هم که دولت از مراجعت آنان جلوگیرى نماید نتیجه بنفع روحانیون خواهد بود.
مطلب شایان توجهى که آیت‌اللّه بهبهانى بروحانیون و آیات قم اظهار داشته این است که اگر مذاکرات منجر-بصلح شد روحانیون میبایست بگویند ما اجراى دقیق قانون اساسى را میخواهیم و با هیچگونه اصلاحى هم که از راه قانون و مجلس بعمل آید مخالف نیستیم.
بدنبال اظهار نظرهائى که درباره علت آمدن آیت‌اللّه شریعتمدارى بشهر رى میشد اعلامیه‌اى از طرف نامبرده منتشر گردید و طى آن اعلام شد که هدف از این مسافرت آن است که از آقایان بازداشت شده اظهار پشتیبانى و نسبت بعمل دولت اعتراض بعمل آورده معلوم شود که علماء داراى نظر واحدى هستند و در عمل بوظایف شرعى متفق القول میباشند.
در هفته گذشته روى دیوارهاى بعضى از خیابانها و بازار و معابر عمومى شعارهائى بر ضد آیت‌اللّه خمینى نوشته شده بود که بین عده‌اى از مردم بعنوان یک اقدام دولتى تلقى شد. در پاره‌اى نقاط شعارهاى مزبور را پاک کرده و در عوض شعارهائى بر ضد مقامات عالیه کشور نوشته بودند که نسبت به پاک کردن آنها و شناسائى عاملین اقدام گردید.
در هفته‌اى که گذشت موضوع تظاهرات شعبان جعفرى نیز مورد بحث طبقات مختلف مردم بود و محافل مطبوعاتى اظهار عقیده میکردند که تظاهرات نامبرده تا اندازه‌اى در روحیه مردم اثر گذارده و آنان را نسبت بدولت بدبین ساخته است.
در محافل مزبور گفته میشود که بهتر است شعبان جعفرى کنار گذاشته شود.
انعکاس اخبار حوادث اخیر ایران در کشورهاى اسلامى اثراتى داشته و اطلاع واصله از عراق حاکى است که در آن کشور اعلامیه‌هاى متعددى منتشر میگردد که مضمون آن تلگراف‌هائى است که بروساء و بزرگان کشورها منجمله ملکه الیزابت ـ پرزیدنت کندى ـ خروشچف ـ جمال عبدالناصر ـ نهرو ـ تیتو ـ و ملک سعود خطاب شده است.
در این اعلامیه‌ها به مقامات عالیه کشور و دولت شاهنشاهى جسارت شده است.
احمد آرامش مى‌گفت مسافرینى که از خارج به ایران آمده‌اند میگویند در کشورهاى اسلامى اقداماتى را که در ایران علیه مقامات مذهبى صورت گرفته بعنوان اقداماتى بر ضد دین اسلام تلقى کرده‌اند و هیات حاکمه ایران و آن کشورها بعنوان مخالف دین معرفى شده است.
عده‌اى از رهبران روحانیون لبنانى مذهب شیعه نیز طى بیانیه‌اى روش دولت ایران را درباره روحانیون نکوهش کرده‌اند. در بیانیه آنها گفته شده زمامداران ایران روزنامه‌ها را تعطیل کرده آزادیها را محدود نموده. پارلمان را منحل ساخته ـ رهبران مذهبى را تحت فشار قرار داده و آنها را زندانى کرده و مدرسه
بزرگ علوم دینى قم و سایر دانشگاهها را مورد حمله قرار داده‌اند.
مدیر کل : بعرض میرساند 1 /4 شهابى 30 /3 /42
بعرض رسیده است. در پرونده کلى روحانیون بایگانى شود.