موضوع : چسباندن اعلامیه توسط دانشجویان وابسته به جبهه ملی
تاریخ سند: 3 خرداد 1341
موضوع : چسباندن اعلامیه توسط دانشجویان وابسته به جبهه ملی
متن سند:
شماره : 2691/ س ت در حدود ساعت 1700 روز سه شنبه 1 /3 /41 مهندس ریاضی (رئیس دانشکده فنی) در حال خروج از درب دانشکده مشاهده می نماید که چند عدد از اعلامیه های جبهه ملی1 را دانشجویان به درب چسبانده اند.نامبرده اعلامیه های مزبور را پاره می نماید و مستخدم را صدا زده و به او می گوید چرا تاکنون این اعلامیه ها را برنداشته و در نتیجه سیلی محکمی به گوش مستخدم می زند.
در این وقت یکی از دانشجویان پزشکی می خواهد که مجددا اخبار جبهه را به درب بچسباند که مهندس ریاضی دست او را محکم گرفته و نگهبان دانشکده را صدا می زند (و دانشجوی مزبور در نظر داشته فرار کند) در این هنگام اردودری دانشجوی سال چهارم فنی به پشتیبانی از دانشجوی مزبور آمده و خطاب به مهندس ریاضی اظهار می دارد که جبهه ملی غیرقانونی نیست و مهندس ریاضی از این حرف وی عصبانی شد، و بیان می دارد که تو دیگر دانشجوی این دانشکده نیستی و از فردا نباید داخل دانشکده شوی و سپس با عصبانیت به اطاق خود مراجعه و مشغول مطالعه مقررات دانشگاه شده است.
تعداد نسخه : 6 گیرندگان : اداره کل سوم
توضیحات سند:
1ـ متعاقب اعتراضات گسترده علیه تقلبات در انتخابات مجلس شانزدهم در 22 مهر 1328 گروهی از مردم در جلوخانه مصدق جمع شدند و او را تا سر در سنگی کاخ شاه همراهی کرده و خواستار لغو انتخابات در مناطق خارج از تهران شدند.در آن روز مردم و رهبرانشان وارد کاخ شدند، متحصنین بعد از سپری کردن دو روز در دربار دست به اعتصاب غذا زدند اما این اعتصاب به دلیل بیماری مصدق و چند تن دیگر دوام نیافت و بالاخره مجبور به ترک دربار شدند.
آنان سپس در خانه مصدق گرد آمدند و درباره یک سازمان سیاسی که رهبری مردم را در دست گیرد به مذاکره پرداختند که نهایتا بر سر تشکیل جبهه توافق حاصل شد و همچنین تصمیم بر این گرفته شد که جبهه از سازمانها و احزاب تشکیل گردد بدینطریق در روز دهم آبان 1328 جبهه ملی رسما اعلام موجودیت کرد.
در انتخابات مجدد تهران، شش تن از رهبران جبهه ملی مصدق، بقائی، مکی، حائری زاده، نریمان و شایگان به مجلس شانزدهم راه یافتند.
بعد از قیام سی تیر بتدریج اختلاف درونی جبهه ملی از پرده بیرون افتاد و سرانجام در دی ماه 1331 بر سر مسأله تمدید اختیارات نخست وزیر منجر به رویارویی کامل شد که در این میان دکتر مظفر بقایی نقش ویژه ای بعهده داشت و بالاخره این اختلافات زمینه برای تحقق کودتای 28 مرداد فراهم می آورد پس از آن جبهه ملی برای مدتها متلاشی شد و رهبران آن منزوی و مطرود شدند.
با پایان یافتن مجلس نوزدهم در سال 1339 شاه وعده آزادی در امر انتخابات داد، برخی از اعضاء جبهه ملی برای بازسازی آن به تکاپو افتادند و بدینسان جبهه ملی دوم با رهبری افرادی نظیر غلامحسین صدیقی، کریم سنجابی، باقر کاظمی و مهندس بازرگان اعلام موجودیت کرد.
جبهه ملی دوم نیز از همان آغاز دچار اختلاف بود.
نخستین و تنها کنگره جبهه ملی دوم در دیماه 1341 ـ دو سال و نیم بعد از شکل گیری آن و سه هفته قبل از رفراندوم ششم بهمن موسوم به انقلاب سفید برپا گردید.
این کنگره نتوانست بر اختلافات موجود درونی پایان دهد و خود را به نیروی سیاسی مؤثری تبدیل کند.
جبهه ملی دوم با غلطیدن در خودبینی و بی برنامگی مفرط، فرصت های مطلوبی را از دست داد، در نتیجه آن، اندکی بعد از همه پرسی شاه بسیاری از رهبران جبهه ملی به زندان افتادند بدینسان عمر جبهه ملی دوم نیز پایان می پذیرد.
در اوایل سال 1344 اساسنامه جبهه ملی سوم تدوین گردید اما با دستگیری برخی از رهبران جامعه سوسیالیست ها و عده ای دیگر جبهه ملی سوم پیش از آنکه چشم بگشاید از دنیا رفت.