موضوع: ابوتراب عاشوری واعظ
موضوع: ابوتراب عاشوری واعظ
متن سند:
صفحه یکم از سه صفحهنسخه شماره پنج از پنج نسخه
۱ - به ۳۱۲
۲ - از ۱۶/ه
۳ - شماره گزارش: ۵۰۷۵/۱۶ ه
۴- تاریخ گزارش: ۲۰/۱/۵۴
۷ - منبع: ۱۰۴۷۲
۸- منشأ:
۹- تاریخ وقوع ۷/۱/۵۴
۱۰ - تاریخ رسیدن خبر به منبع: ۷/۱/۵۴
۱۱- تاریخ رسیدن خبر به رهبر عملیات محل ۱۵/۱/۵۴
موضوع: ابوتراب عاشوری واعظ
در مورخه ۷/۱/۵۴ ابوتراب عاشوری اظهار می‌داشت مردم بوشهر نسبت بمسائل دینی خیلی بی‌توجه شده‌اند و حتی این افرادی هم که به مسجد می‌آیند و دعا و قرآنی که می‌خوانند به معانی و مفاهیم دعا و قرآن توجه ندارند و خصوصاً در این ایام نوروزی مردم باسم تفریحات نوروزی به هزاران فساد دست می‌زنند ابوتراب عاشوری سپس گفت کتابخانه‌ای به صورت ساختمان دو طبقه در مسجد سید ابوالفضل ساخته‌ایم که طبقه پائین مخصوص کتاب‌ها می‌باشد و طبقه بالا سالن قرائت خانه هست و تمام کارهای ساختمان آن تمام شده و میز و صندلی‌های قرائت‌خانه نیز آماده است و فقط چراغ‌های قرائت‌خانه را نصب ننموده‌ایم که مدتهاست پولش را داده‌ایم ولی تاکنون نیامده‌اند آن را جا بگذارند بدین لحاظ تاکنون از کتابخانه هیچ گونه استفاده نشده. ضمناً حدود ۳۰۰ جلد کتاب در کتابخانه مسجد می‌باشد که تعدادی از آن را آیت‌الله خوئی از نجف برای ما فرستاده و به زبان عربی می‌باشد. از قم آقایان شریعتمداری و نجفی ۱ نیز چندین جلد کتاب به زبان فارسی فرستاده‌اند و همچنین‌دار التبلیغ چندین جلد کتاب فرستاده است و بیشتر کتاب‌های کتابخانه بدرد تیپ جوان می‌خورد از عاشوری سئوال شد در کتابخانه مسجد کتاب‌های مهندس بازرگان ۲ و تفسیر پرتوی از قرآن مال آیت‌الله طالقانی ۳ وجود دارد یا نه. عاشوری گفت فکر نکنم کتاب‌های مهندس بازرگان در کتابخانه مسجد باشد چون به دقت کتاب‌های کتابخانه مسجد را ندیده‌ام ولی احتمال اینکه کتاب‌های مهندس بازرگان در کتابخانه مسجد باشد خیلی کم است ولی دو جلد از تفسیر پرتوی از قربان را دارم ولی کتاب‌های دیگر طالقانی را در مسجد نداریم. البته من خودم در حدود ۵۰۰ جلد کتاب در منزل دارم که اگر لازم باشد بعد از دایر شدن کتابخانه مسجد ممکن است این کتاب‌ها را به کتابخانه مسجد منتقل کنم عاشوری همچنین اضافه نمود از دکتر شریعتی کتابی درکتابخانه مسجد نمی‌باشد در ضمن کتاب‌های دکتر شریعتی در عین خوبی بعضی قسمتهایش از نظر مذهبی اشکالاتی دارد من چندین کتابش را بیشتر مطالعه نکرده‌ام ولی افراد مطلع و محقق در قم که دید خوبی نسبت به مسائل علمی دارند می‌گویند شریعتی در بعضی از کتاب‌هایش نیش‌هائی به روحانیون زده است و از نظر مذهبی اشکالاتی دارد خلاصه شریعتی از دو جناح مورد حمله واقع شده یک جناح دولت و جناح دیگر روحانیون و هنوز بیچاره در زندان می‌باشد در این هنگام برای عاشوری تلفن شد و مشارالیه پس از صحبت گفت سیدعلی هاشمی از تربت جام برایم تلفن می‌کرد این شخص همسایه ما می‌باشد. و الان به عنوان گروهبان وظیفه در تربت جام خدمت می‌کند و از دبیرستان پهلوی دیپلم گرفته است و جوان مذهبی خوبی می‌باشد و سال گذشته که در بوشهر بود خیلی پیش من می‌آمد. عاشوری در دنباله اظهار خود اضافه نمود سال گذشته که آقای نبوی در بوشهر بود عده‌ای از دانش آموزان نزد ایشان می‌آمدند و گاهی اوقات نیز نزد من ولی فعلاً از دانش آموزان کسی نزد من نمی‌آید و دانش آموزان مذهبی خیلی کم پیدا می‌شود اصولاً وضع فرق کرده است پنج سال پیش مردم بوشهر خیلی مذهبی بودند ولی با پیدایش وسائل و امکانات فساد در بوشهر وضع به طور کلی عوض شده است و نابسامانی و فساد در بین مردم خصوصاً جوانان خیلی زیاد شده است چنان که چند روز پیش نزد یکی از دوستانم که صاحب پاساژ واقع در خیابان ششم بهمن می‌باشد رفتم در داخل پاساژ مملو از دختران و زنان مینی ژوب پوش بود که با وضعیت بسیار بدی در حرکت بودند. عاشوری همچنین گفت قبل از عید آیت‌الله محلاتی از شیراز به بوشهر آمده بود و در یک جلسه که همه علماء بوشهر حضور داشتند یکی از طلاب از آقای محلاتی پرسید آیا امام زمان همسر و فرزند داشته است یانه آقای محلاتی در جواب گفت اگر فرزند و همسر داشته یا نه هیچ گونه ربطی به اصول و قوانین اسلامی ندارد و اصلاً امروز که جای بحث در مورد این مسائل سطحی و بی‌فایده نیست و باید به مسائل اساسی پرداخت. و همچنین در یکی از مجالس خصوصی آقای فلسفی ۵ که در منزلش برپا می‌شود یکی از طلبه‌ها می‌گوید امروز بحثی در تهران برپا شده که آیا امام زمان همسر و فرزند دارد یا نه و حتی این بحث به گوش آیت‌الله شریعتمداری رسیده و ایشان یک عده‌ای را در دارالتبلیغ مأمور تحقیق در مورد این مسئله نموده است وقتی فلسفی از این جریان اطلاع پیدا می‌کند فوراً در همان مجلس به منزل آقای شریعتمداری تلفن می‌کند و می‌گوید آقای شریعتمداری چرا شما گول و فریب خورده‌اید و در این شرایط در مورد اینکه امام زمان همسر و فرزند داشته یا نه نموده‌اید در حالی که این موضوعات از جریانات سیاسی روز آب می‌خورد و سیاست‌های شومی در پس این حرف‌ها می‌باشد و اگر فردا شما آمدید ثابت کردید که امام زمان فرزند داشته عده‌ای زیادی از گوشه و کنار مملکت ادعای فرزندی امام زمان را خواهند نمود و غوغا و بلوای به وجود خواهد آمد، امروزه جای این طور بحث‌ها نمی‌باشد و باید به مسائل اساسی و اصولی پرداخت.
آقای شریعتمداری در جواب فلسفی می‌گوید من هیچ متوجه سیاست‌های پشت پرده نبودم و واقعاً از راهنمائی شما خیلی ممنونم و الان دستور می‌دهم که در مورد این موضوع به هیچ وجه تحقیقی صورت نگیرد. عاشوری در خاتمه صحبت‌هایش گفت خلاصه دست‌هائی در کار هست که می‌خواهد مردم را از حقایق اسلامی بازداشته و به مسائل فرعی و بی‌اساس و موهوم متوجه سازد.
نظریه شنبه - نظری ندارد.
صفحه سه از سه صفحه
نسخه پنج از پنج نسخه
نظریه یکشنبه در مرخصی می‌باشد.
نظریه جمعه. صحت خبر مبنی بر اظهارات ابوتراب عاشوری مورد تأئید است. ضمن نامبرده از طرفداران روحانیون افراطی می‌باشد ولی شواهد و قرائنی که دال بر هرگونه فعالیت مضره وی باشد تاکنون به دست نیامده است از اعمال و رفتار و عناصر مورد ارتباط با وی از طریق منابع و همکاران کما کان مراقبت به عمل می‌آید. همچنین منظور از نبوی سید محمد حسن نبوی فرزند سید محمد صادق ۶ بوده که سال گذشته در بوشهر با سمت رئیس دانشسرای مقدماتی پسران مشغول به کار بود ولی از مهرماه ۵۳ آموزش و پرورش اهواز منتقل شده است. علیهذا با توجه به سوابق وی که قبلاً طی شماره ۱۱۴۳۲ ه ۱ – ۲۲/۹/۵۳ به استحضار رسیده است مراقبت از اعمال و رفتار وی در اهواز ضروری می‌باشد. ۱۹/۱/۵۴
نظریه ۱۶/ه. تأثید می‌شود. ۱۹/۱/۵۴. ضمیمه پرونده ابوتراب عاشوری گردد. ۲۰/۱/۵۴
توضیحات سند:
۱ ۔ آیت‌الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی در سال ۱۲۷۶ ه ش در شهر نجف به دنیا آمد. پس از تلمذ در نزد بزرگان دین به ایران آمد. آیت‌الله مرعشی نجفی در سنین جوانی به اجتهاد رسید و در علوم گوناگون به ویژه علم رجال سرآمد شد. از خدمات بی‌نظیر این عالم ربانی تأسیس کتابخانه‌ای در شهر قم است که امروزه به جهت داشتن نسخ بی‌نظیر خطی آر‌ای جهانی دارد. آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی همواره از مواضع امام خمینی (ره) در طول دوران مبارزه حمایت کرد. ایشان در هفتم شهریور ۱۳۶۹ پس از ۹۶ سال زندگی، دار فانی را وداع گفت.۲- مهندس مهدی بازرگان در سال ۱۲۸۶ در تهران چشم به جهان گشود. پدر وی حاج عباسقلی تبریزی موسوم به "آقا تبریزی" فرزند حاج کاظم در ۱۸ سالگی از آذربایجان به تهران آمد. آقا تبریزی تجارت پیشه کرد و پایبند فرایض بود. مهدی بازرگان نخست در دبستان سلطانی و سپس در مدرسه دارالمعلمین تهران به تحصیل پرداخت. هنگامی که دبیرستان را به پایان رساند در سال ۱۳۰۷ به فرانسه اعزام شد و در رشته ترمودینامیک به تحصیل پرداخت. وی در سال ۱۳۱۳ پس از اتمام تحصیلات به ایران آمد و نخست به خدمت نظام رفت و سپس به استخدام دولت درآمد. در دوره ۳۲. ۱۳۲۰ بازرگان به فعالیت اجتماعی و سیاسی روی آورد. درچند گروه و سازمان از جمله کانون اسلام، انجمن اسلامی دانشجویان و اتحادیه مهندسین، فعال شد. به دنبال به قدرت رسیدن جبهه ملی در سال ۱۳۳۰ کریم سنجابی پست وزارت فرهنگ را به دست آورد و بازرگان را معاون وزارتخانه کرد. وقتی مبارزات ضداستعماری ملی کردن صنعت نفت اوج گرفت بازرگان در خرداد ۱۳۳۰ مأمور خلعید از شرکت نفت و رئیس هیئت مدیره موقت شد. اما پس از نه ماه استعفاء داد. در فروردین ۱۳۳۱ به تهران بازگشت و تدریس در دانشگاه را از سر گرفت اما پس از چندی مجدداً از طریق حزب ایران و به دستور نخست وزیر دکتر محمد مصدق، مدیر کل طرح لوله کشی آب پایتخت شد. در این پست بود که در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ کودتا شد و بازرگان به همراه چند تن از همفکرانش، نهضت مقاومت ملی را پی ریخت و به خاطر همین فعالیت‌ها در سال ۱۳۳۴ بازداشت و پس از پنج ماه تحمل حبس آزاد شد ولی مجدداً در سال ۱۳۳۶ دستگیر واین بار هشت ماه در زندان به سر برد. در اوایل دهه ۱۳۴۰ به واسطه برخی تحولات، فضای سیاسی ایران نیز باز شد و این فرصتی به مهندس بازرگان داد تا نهضت آزادی ایران را تشکیل بدهد اما دیری نپاید که بار دیگر موج دستگیری‌ها آغاز و بازرگان نیز یکی از آنان بود که به ده سال زندان محکوم شد ولی پس از سه سال آزاد گردید. از آن پس مهندس مهدی بازرگان بیشتر وقت خود را مصروف تالیفات نمود که حاصل تلاشهایش در این دوره ۱۴ کتاب و جزوه بود. در اوج انقلاب، امام خمینی (ره) پس از ورود به ایران طی حکم مورخه ۱۵ بهمن ۵۷، مهندس بازرگان را مأمور تشکیل دولت موقت کرد که چند روز بعد در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ کار خود را رسماً آغاز کرد. به دنبال تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام مهندس بازرگان از سمت خود استعفا داد. بازرگان پس از پایان یافتن دوره اول مجلس شورای اسلامی که وکالت مردم تهران را به عهده داشت دیگر مسئولیت سیاسی به عهده نداشت و بالاخره در دی ماه سال ۱۳۷۳ که برای معالجه قلب به سوئیس سفر کرده بود در آنجا دیده بر جهان فروبست و پس از انتقال به ایران در شهرستان قم به خاک سپرده شد. از وی در زمینه‌های مذهبی و سیاسی تالیفات بسیاری برجای مانده است که شاید سیر تحول در قرآن پایاترین آنها باشد.
3- آیت‌الله سید محمود طالقانی فرزند مرحوم آیت‌الله حاج سبد ابوالحسن طالقانی از علماء برجسته پایتخت در سال ۱۳۲۹ ه ق چشم به جهان گشود. دوران کودکی وی مصادف با مبارزات مرحوم سید حسن مدرس علیه استبداد رضاخان بود و منزل آیت‌الله ابوالحسن طالقانی شاهد برپایی جلساتی بود که کهگاه شهید مدرس نیز حضور می‌یافت از این رو آیت‌الله ابوالحسن طالقانی همواره مورد تعقیب دستگاه واقع می‌شد. سید محمود تا ده سالگی در روستای گلبرود زندگی کرد و سپس به همراه خانواده عازم تهران شد و پس از تحصیل مقدماتی علوم اسلامی راهی قم گردید و از درس استادان بزرگ چون آیت‌الله سید محمد حجت و آیت‌الله سید محمد تقی خوانساری بهره‌ها برد و پس سالها تحصیل از آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی بنیانگذار حوزه علمیه قم، نهاد گرفت. آیت‌الله طالقانی و از بازگشت به تهران در مدرسه سپهسالار به تدریس پرداخت و پس از شهریور ۱۳۲۰ کانون اسلام را به منظور نشر معارف اسلامی تأسیس کرد و در حوادث ملی شدن صنعت نفت مراوداتی با آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام داشت. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ آیت‌الله طالقانی به همراه مهندس بازرگان و دکتر حسابی نهضت مقاومت ملی را پایه‌گذاری کرد در سال ۱۳۳۶ مورد یورش دستگاه واقع شده و بیش از یک سال در زندان ماند. در این ایام آیت‌الله طالقانی امامت مسجد هدایت واقع در چهار راه استانبول (خیابان جمهوری فعلی) را به عهده داشت که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نشر اسلام و مبارزه علیه حکومت. بود. پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بار دیگر آیت‌الله طالقانی دستگیر و به ده سال زندان محکوم شد ولی رژیم تحت فشار علماء و مردم ایشان را در سال ۱۳۴۶ آزاد ساخت، اما مبارزات ایشان منجر به تبعیدشان به زابل و سپس بافت در سال ۱۳۵۰ شد. پس از اتمام دوران تبعید و بازگشت به تهران در سال ۱۳۵۲ بار دیگر جلسات درس ایشان در منزل ادامه پیدا کرد و بار دیگر ایشان در سال ۱۳۵۴ دستگیر و بازداشت شد و در سال ۱۳۵۶ محاکمه و به ده سال زندان محکوم شد که با شروع انقلاب ایشان نیز آزاد شدند و به مبارزات خود ادامه دادند به طوری که راهپیمایی تاریخی روز تاسوعای سال ۱۳۵۷ از منزل ایشان آغاز شد. در انتخابات خبرگان مربوط به تدوین قانون اساسی ایشان نماینده اول تهران شدند و نخستین نماز جمعه تهران پس از پیروزی انقلاب اسلامی به امامت آیت‌الله طالقانی در پنجم مرداد ۱۳۵۸ برگزارشد.
آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۵۸ به رحمت ایزدی پیوست. از ایشان تألیفاتی چند برجای مانده است از جمله: ۱ - تفسیر پرتوی از قرآن، ۲- اسلام و مالکیت، ۳ - آینده بشریت از نظر مکتب ما، ۴- مرجعیت وفتوا
۴- دکتر علی شریعتی در سال ۱۳۱۲ ه ش در روستای مزینان نزدیک شهر سبزوار متولد شد. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان‌های مشهد به پایان برد و پس از گذراندن دوره‌ای در دانشسرای تربیت معلم آموزگار یکی از روستاهای خراسان شد. چندی بعد با ورود به دانشگاه مشهد در رشته ادبیات و زبان فارسی فارغ التحصیل شد. دکتر شریعتی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و موفق به دریافت دکترای تاریخ تمدن و دکترای جامعه شناسی از دانشگاههای آن کشور گردید. آشنایی وی با لویی ماسینیون، ژان پل سارتر، ژان برگ، جرج گورویچ و فرانتس فانون بر عمق یافته‌های علمی او افزود. تلاش‌های سیاسی دکتر شریعتی در خارج از کشور به طور جدی ادامه بافت تا جایی که وقتی در سال ۱۳۴۳ به ایران بازگشت در مرز ترکیه دستگیر شد و ۶ ماه به زندان افتاد. پس از آزادی، سخنرانی‌های او در دانشگاه مشهد و حسینیه ارشاد تهران توانست جوانان فراوانی را به پای افکار و آراء او بنشاند. همین توجه به همراه افشاگری‌های او علیه رژیم باعث شد که بار دیگر دستگیر و حبس شود. دکتر شریعتی پس از آزادی از زندان تصمیم به هجرت گرفت و راهی انگلستان شد، اما در ۲۹ خرداد سال ۱۳۵۶، در عین ناباوری درگذشت و پس از انتقال به سوریه در زینبیه دمشق دفن شد.
۵- نابغه سخنوران، حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد تقی فلسفی فرزند علامه شیخ محمد رضا تنکابنی در سال ۱۳۲۷ ه ق در تهران متولد شد، پس از طی مقدمات و ادبیات و سطوح و معقول و فلسفه در تهران و قم روش نوینی را در منبر پایه‌گذاری کرد و تحول عمیقی را در فن سخنرانی به وجود آورد. وی روایات پیامبر (ص) و ائمه (ع) را با منطق علمی روز تشریح کرده و توضیح می‌داد. در زمان حضرت آیت‌الله بروجردی دهه آخر صفر را در منزل ایشان به سخنرانی می‌پرداخت. وی مورد توجه کلیه مراجع تقلید گذشته و حال بوده و آثار و تألیفاتی گران قدر به رشته تحریر درآورده است. از آن جمله است: کتاب کودک در دو جلد کتاب جوان در دو جلد و آیت الکرسی. آقای فلسفی در طول دوران مبارزات مردم ایران با سخنرانی‌های خود به افشای چهره رژیم شاهنشاهی می‌پرداخت و از یاران امام خمینی (ره) محسوب می‌شد. بعد از پیروزی انقلاب نیز علی رغم کبرسن همچنان در سنگر تبلیغ به ادای وظیفه مشغول بود تا اینکه در سال ۱۳۷۷ شمسی در جوار رحمت حق جای گرفت.
۶- سید محمد صادق نبوی فرزند سید علی متخلص به ادیب در سال ۱۲۳۷ ه ش در روستای چاوشی شهرستان دشتی متولد شد و در سال ۱۳۶۹ ه ش به دیار باقی شتافت. وی از سادات سرشناس و از شاعران منطقه دشتی بود که سالها در محضر درس سید علی نقی دشتی تلمذ نمود. وی که ابتدا سجادی شهرت داشت و سپس شهرت خود را به نبوی تغییر داد، از فرهنگیان با سابقه بود و علاوه برتدریس سالها مدیریت مدارس و نمایندگی آموزش و پرورش بعضی از شهرها و بخش‌های استان بوشهر را به عهده داشت. فرزند وی حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد حسن نبوی یکی از روحانیون مبارز بوشهر در رژیم گذشته و بعد از انقلاب هم ۳ دوره نماینده مردم بوشهر و گناوه در مجلس شورای اسلامی بودند. اشعار، آثار و شرح احوال وی در جلد ۵ کتاب شعر دشتی و دشتستان درج شده است.