دفتر مخصوص شاهنشاهی
دفتر مخصوص شاهنشاهی
متن سند:
«دفتر مخصوص شاهنشاهی»یادداشت....... تاریخ........... ماه.........۱۳
نمره ۱۸۰۱ از طهران
ریاست محترم دفتر مخصوص شاهنشاهی
۱- دیروز اول غروب برای تبعید مدرس منزل مشارالیه وارد، بدواً عملیات اخیر او گوشزد، حین مذاکرات نسبت به بنده و مقامات عالیه هتاکی و اسائه ادب، چون لازم بود حضوراً تادیب شود همانجا تنبیه لازمه شد. پس از آن فوراً به سمت خراسان اعزام، در ضمن تفتیش در محلی که نشسته بود زیر تشک مشارالیه پاکت محتوی چهل عدد اسکناس صدتومانی و هفتاد و پنج تومان اسکناس متفرقه دست آمد. چون سید جلال نامی که با بعضی‌ها مراوده و مخالطه دارد در آن موقع با مدرس مشغول مذاکره محرمانه و نجوى بود، محتمل است وجه را آورده باشد. قضیه تحت تعقیب، اوراق و نوشتجات مشغول تفتیش. در ضمن اوراق دست آمده باید حضوراً به عرض مبارک برسد. به نظمیه مشهد رمزاً دستور لازمه از هر جهت داده شد که به ورود فوراً مشارالیه را وسیله مأمورین گن‌آباد اعزام، چند نفر مأمور مخصوص مدت توقف آنجا مراقبت مشارالیه باشند.
۲- شهردار1 رییس نظمیه که قرار است تا ورود سرهنگ پاشاخان2 رییس جدید آن جا باشد تعقیب دو فقره تلگراف رمز که به عرض رسانیده راپرت می‌دهد وضعیت شدیدتر حبیب طواف که اسلحه داشته از پست مختلط نظامی و آژان زده شد فوت. مجلس نظام وظیفه هم مفتوح و اشخاصی که مصدر شرارت شده بودند دستگیر و شدیداً تنبیه دیشب راپرت می‌دهند . شهر کاملاً منظم، اتفاقی به وقوع نرسیده، تنبیه اشرار هم ادامه دارد. مجلس نظام هم مشغول پنج نفر داوطلب مشمول. برطبق راپرت امروز مرتکبین شرارت عموماً تنبیه، بازارها مفتوح، مجلس نظام وظیفه هم مرتباً مشغول، شهر در کمال نظم. سرهنگ پاشاخان دستور لازمه صادر گردید که به محض ورود در تعقیب مفسدین و مغرضین و اشخاص ماجراجو و آشوب طلب، دستگیر و تنبیه اراذل و اوباش و خاتمه قضایا، استقرار نظم و سکونت و تسویه کلیه امور آنجا اقدام نماید. متمنی است شرف عرض اعلیحضرت قوی شوکت همایون شاهنشاهی ارواحنا فداه برسانید.
نمره ۶۸۹ رییس کل تشکیلات نظمیه
سرتیپ درگاهی3
توضیحات سند:
١- سرهنگ حبیب‌الله شهردار (مشیر همایون). عضو عالی رتبه نظمیه در دوره سلطنت رضاشاه سیفی فمی تفرشی، پلیس خفیه ایران ۱۳۲۰- ۱۲۹۹، صص 85، 111، 125).۲- سرهنگ پاشاخان مبشر، مقام نظمیه (سیفی فمی تفرشی، پلیس خفیه ایران، ص ۵۹، ۱۴۰)
۳- محمد درگاهی معروف به چاقو، از افسران ژاندارمری بود. مقارن کودتای ۱۲۹۹ و اعلام حکومت نظامی در تمام شهرهای ایران وی به سمت حاکم نظامی قم منصوب شد. وقتی که سردار سپه وزیر جنگ شد. درگاهی را به سمت قلعه بیگی (فرمانده دژبان) مرکز گماشت. پس از آن که رضاخان به خدمت سوئدی‌ها در نظمیه پایان داد. درگاهی رییس نظمیه کل کشور گردید. او در این مقام خدمات شایانی به سردار سپه کرد. مخالفان رضاخان رابه طور بی‌رحمانه سرکوب و منتقدان را سر به نیست می‌کرد. دهها قتل سیاسی که، در دوره ریاست او بر نظمیه اتفاق افتاد مثل قتل میرزاده عشقی، طرح ترور ناموفق ملک الشعرای بهار، سوءقصد به جان مدرس به او نسبت داده می‌شود. درگاهی سر تیم عملیاتی بود که در مهر ماه ۱۳۰۷ به دستور رضاخان به منزل آیت‌الله مدرس یورش بردند و بعد از ضرب و جرح ایشان را به خراسان تبعید کردند. درگاهی در ۱۳۰۸ مورد غضب رضا شاه قرار گرفت و از کار برکنار، مدتی توقیف و بعد خانه نشین شد. اما اواخر حکومت رضاخان مورد عفو قرار گرفت و به مناصب دولتی گماشته شد (سیفی فمی تفرشی، پلیس خفیه ایران، جمر؛ مکی، تاریخ بیست ساله ایران، ج ۱ و ۲ و ۵، جمر)