موضوع: اظهارات حسن جناتی
تاریخ سند: 1 مرداد 1353
موضوع: اظهارات حسن جناتی
متن سند:
گزارش خبراز: ۲۰ﻫ ۱۲ تاریخ: 1 /5 /53
به: ۳۱۲ شماره: 18472 /20 ﻫ 12
موضوع: اظهارات حسن جناتی منبع: ۹۹۵۷
حسن جناتی پیشکار سابق اردشیر زاهدی ضمن صحبت با یکی از دوستان خود گفت، اخیراً به کردستان مسافرت کرده که تمام منطقه در حالت نظامی است و خانواده اکراد عراقی در ایران اسکان داده شده‌اند و زخمی‌های آنها نیز در کردستان مداوا می‌شوند و حتی چریک‌های نیمه وقت بارزانی1 اوقات فراغت خود در ایران به سر می‌برند و نوار مرزی ایران نیز وسیله عراق بمباران شده است. سپس گفت اخیراً در کارخانه روغن نباتی شاه‌پسند تظاهراتی شده و عده‌ای کشته شده‌اند و در مورد اردشیر زاهدی گفت گویا قرار است به ایران بیاید و شغل مهمی را به وی خواهند داد.
نظریه شنبه: حسن جناتی از طرفداران الهیار صالح2 بوده است.
نظریه یکشنبه: عنوان مطالب فوق از طرف حسن جناتی بعید به نظر نمی‌رسد و هرگونه تحقیق مستقیم از وی در این زمینه به حفاظت شنبه لطمه خواهد زد.
نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
توضیحات سند:
1- ملا مصطفی بارزانی: از رهبران کردهای شمال عراق بود که در سال ۱۹۶۱ رهبری قیام تازه‌ای را برای استقلال کردستان به دست گرفت، ولی قیام او با شکست مواجه شد و ملامصطفی بارزانی از طریق آذربایجان غربی به شوروی گریخت. اما ناآرامی در میان کردهای عراقی خاتمه نیافت. دولت عراق در سال ۱۹۷۰ با اعطای خودمختاری به کردهای شمال آن کشور موافقت نمود، ولی دولت بغداد به وعده وفا نکرد و با مراجعت ملامصطفی بارزانی به عراق شورش تازه‌ای در شمال این کشور آغاز شد. این بار شاه ایران، به علت اختلاف با حکومت بعثی عراق، از شورش کردهای عراقی حمایت کرد و با ارسال اسلحه و مهمات و مواد غذایی برای آنها، مشکلات بزرگی برای دولت بغداد به وجود آورد. اما در ۱۹۷۵ صدام حسین به شمال عراق حمله کرد. ملامصطفی بارزانی هم که ایران پناهنده شده بود، بعداً امریکا رفت و طی چندین مصاحبه شاه ایران را متهم به خیانت به آرمان کردها نمود. (فرهنگ جامع سیاسی، محمود طلوعی)٢- اللهیار صالح: فرزند آقا سید حسن‌خان مظفرالممالک (کارمند دولت) متولد حدود ۱۲۷۵ شمسی دارای تحصیلات حدود متوسط (فارغ‌التحصیل کالج امریکا) نماینده دوره‌های ۱۶ و ۲۰ از کاشان. سفیر ایران در ایالات متحده آمریکا از شهریور ۱۳۳۱ تا مهر ۱۳۳۲، عضو شورای عالی انتخابات تشکیل شده به وسیله قوام‌السلطنه و وزیر دادگستری کابینه قوام، از رهبران جبهه ملی، از بنیانگذاران حزب ایران، وزیر دارایی و دادگستری در چندین کابینه در سال‌های دهه ۱۳۳۰، نماینده مجلس شورای ملی.
(ر.ک: کتاب سیاستگذاران و رجال سیاسی در روابط خارجی ایران، دفتر مطالعات وزارت خارجه، ۱۳۶۹، ص ۱۱)