خصوصیات اخلاقی آقای نخست‌وزیر
خصوصیات اخلاقی آقای نخست‌وزیر
متن سند:
خصوصیات اخلاقی آقای نخستوزیرکلمه وزیر در عربی، مشتق از لفظ وزر به معنی بار است؛ زیرا بارِ سنگین مسئولیت اداره مملکت بردوش وزیر قرار می‌گیرد. در دوران ایران باستان، رئیس تشکیلات مرکزی، وزیر بزرگ بود که در آغاز «هزار بد» لقب داشت. اما در طول قرون گذشته، این عنوان باوجود ماهیت مشترک کاری، به صورت‌های متفاوتی از جمله بزرگ فرماندار، وزیر اعظم، صدراعظم، اعتماد‌الدوله یا نخست‌وزیر نامیده می‌شد.
در فرهنگ سیاسی و اجتماعی ایران، چنین فردی، به لحاظ نبوغ، زیرکی، لیاقت، کاردانی و کفایت ذاتی در جایگاه رفیعی قرار داشت که با ذهن خارق‌العاده و روشن، صلابت رأی، تصمیم به موقع، سلامت و اعتماد به نفس مثال‌زدنی، کلید حل تمام مشکلات تلقی می‌شد و با تدبیر وصف ناشدنی، به کارهایی بزرگ دست می‌زد و کشور را در لحظات حساس تاریخی از گردنه‌های صعب به سرای مقصود رهنمون می‌‌کرد. از نمونه‌ی این افراد، در گذشته‌ای دور، به بوذرجمهر می‌توان اشاره کرد که به عنوان الگوی تمام نمای وزیر اعظمی، چهره می‌نماید و در دوره‌ی متأخر نیز از قائم‌مقام فراهانی بزرگ و میرزا تقی خان امیرکبیر می‌توان نام برد که از نمونه‌های کامل وزیراعظمی تلقی می‌شوند که در دوران ضعف و فترت قدرت سیاسی و نظامی و اقتصادی ایران و در شرایط بحران‌های جهانی، به میدان آمده و در مقطع زمانی کوتاه، کارهای بزرگی انجام دادند و در تاریخ جاودانه شدند. این مهم هنگامی عملی می‌شد که وزیر اعظم، انسانی با فطرت پاک و توانایی روحی و عرق ملیت و حس وطن‌پرستی خود، توانسته باشد قدرت سلطنت را در راه بهبود وضع مردم و اصلاح امور کشور به کار اندازد، وگرنه بنابر خبث طینت و ناپاکی فطرت و یا بی‌حالی و سستی و اهمال خویش، میدان‌دار امیال و هوس‌های سلطان باشد و کشور را به سوی نکبت و ادبار سوق دهد که در تاریخ ایران، حاجی میرزا آغاسی، امین‌السلطان، میرزآقاخان نوری، وثوق‌الدوله، محمدعلی فروغی و امیرعباس هویدا، نمونه‌های مشخص دسته دوم بوده‌اند.1
منابع تاریخی امیرعباس هویدا را که حدود 13 سال نخست‌وزیر ایران بود و بر مسند بزرگانی همچون قائم‌مقام و امیرکبیر تکیه زده بود، فردی بهائی‌مسلک2، وابسته به قدرت‌های خارجی (انگلیس3 ـ آمریکا 4و اسرائیل) 5 قاچاقچی،6 فراماسون7 و دارای فساد اخلاقی و مالی ذکر کرده‌اند و تاریخ ایران کمتر چنین نخست‌وزیری به خود دیده است.
سند زیر، گویای این مطلب است:
سند شماره ( 16 )
به: 342 تاریخ: 31 /6 /54
از: 2 ه 22 شماره: 6877 /2 ه 22
موضوع: خصوصیت اخلاقى آقاى نخست‌وزیر
در مورد خصوصیات اخلاقى آقاى هویدا نخست‌وزیر موارد زیر را اعلام مى‌دارد.
1ـ نامبرده فوق‌العاده و بیش از حد متعارف به دوستان و اقوام خود توجه دارد و در هر فرصت مناسب براى این دو طبقه کار مثبت و مثمرثمرى انجام مى‌دهد.
2ـ کمتر شنیده شده که خود ایشان مستقیماً در امر سوءاستفاده‌اى شرکت داشته باشند و گفته مى‌شود از طریق دوستان و اقوام نزدیک خود که در رأس کارهاى حساس مى‌باشند مبادرت به سوءاستفاده مى‌نماید ضمناً موضوع سوءاستفاده‌هاى یدالله شهبازى معاون اسبق نخست‌وزیر در امور تعاون زبانزد عام و خاص است و اکثراً معتقدند که نامبرده بدون نظر آقاى نخست‌وزیر حتى آب نمى‌خورد.
3ـ تعدادى عقیده دارند که ایشان انحراف جنسى دارد و بعضاً افراد نزدیک به ایشان به طور ضمنى گاهگاهى موضوع را تأیید مى‌نمایند مضافاً در نخست‌وزیرى شایع بود که خانم هویدا روابط جنسى نزدیک با آقاى پرویز راجى مشاور مخصوص نخست‌وزیر و سفیر شاهنشاه آریامهر داشته است.
4ـ از نقطه‌نظر روابط عمومى به جرأت مى‌توان اظهارنظر نمود که در بوروکراسى ایران کمتر توجه مى‌شود یکى از عمده‌ترین عواملى که باعث استحکام و ثبات ایشان در نخست‌وزیرى شده همین روابط عمومى گسترده مى‌باشد به طورى که در مراسم عروسى ـ تولد و یا سایر جشن‌ها براى کلیه مقامات اعم از داخلى و یا خارجى هدایاى بسیار نفیس و گران قیمت تهیه و ارسال مى‌دارد و شایع است که ایشان در هر بیمارستان نیز عواملى دارد و به محض اینکه یکى از مقامات حساس مملکتى به بیمارستان اعزام شود بلافاصله سبد گلى از طرف ایشان تهیه و فرستاده مى‌شود.
نظریه شنبه: امکان دارد صحیح باشد.
نظریه سه شنبه: موضوع بند یک و چهار امکان دارد صحیح باشد و در مورد بند دو و سه نمى‌توان اظهارنظر نمود.
نظریه چهارشنبه: خبر قابل بررسى است ضمنا در مورد اینکه ایشان شخصى بورکرات «پاى‌بند بودن به امور مکاتباتى زیاد» مغایر با فرمایشات ایشان مى‌باشد...
محتشم 3 /6 /54
اداره دوم 3 /6 /54
محترما به استحضار مى‌رساند 3 /6/
ارسال گردید 3 /6/
توضیحات سند:
1. شمیم، علی‌اصغر، ایران در دوره قاجاریه، چاپ سوم 1371، انتشارات علمی تهران، ص 3342. ذوالفقاری، ابراهیم، قصه هویدا، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، تهران، بهار 1389
3. همان، ص 313
4. همان، ص 295
5. همان، ص 73
6. همان، ص 47
7. همان، ص 227