اطلاعیه
تاریخ سند: 19 بهمن 1338
اطلاعیه
متن سند:
تاریخ: 19 /11 /1338اطلاعیه
مهتاش، بازرس وزارت دارایی در بنگاه جنگلها، می‌گفت اخیر‌اً دو نامه لاک و مهر شده برای رسیدگی به وی ارجاع شده و جریان این بوده که شخصی طی تقدیم گزارشی به شرفعرض اعلیحضرت همایونی رسانیده، تیمسار سپهبد کیا رئیس اداره دوم ستاد کل و تیمسار سرلشگر اخوی1، وزیر سابق کشاورزی، مقدار زیادی از اراضی نزدیک چالوس را به نفع خود حیف و میل نموده و طبق امر شاهنشاه و دستور تیمسار سرلشگر ضرغام2، وزیر دارایی، گزارش فوق‌الذکر برای رسیدگی به وی محول شده است.
دنبال کنید موضوع به کجا می‌انجامد و چه گزارشی می‌دهد. 2 /12 /38
پی‌نوشت تیمسار ریاست ساواک به اطلاع بخش تحقیقات ویژه رسید. فعلاً بایگانی شود. 28 /3 /39
رونوشت در پرونده سرلشکر اخوی ضمیمه و به بخش مربوطه ارائه شود.
توضیحات سند:
1. محمدحسن اخوى، فرزند اسماعیل در سال 1287 ش، در تهران به دنیا آمد. در سال 1307 وارد خدمت نظام شد و در تاریخ 1 /2 /1340 با درجه سرلشگرى بازنشسته شد. مهم‌ترین مشاغل نظامى وى بدین شرح است: 1324 رئیس رکن دوم ستاد ارتش ـ 1324 رئیس دایره 2 فنى اداره باربرى ارتش ـ 1329 رئیس ستاد لشگر اهواز ـ 1330 معاون اداره موتورى ارتش و سپس معاون اداره صنایع نظامى ـ 1332 رئیس اداره موتورى ارتش ـ 1333 رئیس هیئت وابسته نظامى ایران در ترکیه و یونان و یوگسلاوى ـ 1334 فرمانده گارد مسلح جنگل و 1338 رئیس دادگاه عادى ویژه دادرسى ارتش.پس از کودتاى 28 مرداد 1332 اخوى به درجه سرتیپى نایل شد و به علت نقشى که در طراحى عملیات کودتا و اشرافى که بر سهم افراد در این عملیات داشت، به ریاست کمیسیون اعطاء نشان‌هاى کودتا منصوب شد. او در سال 1336 در دولت منوچهر اقبال براى مدتى به وزارت کشاورزى رسید. سرلشگر محمدحسن اخوى فراماسون و عضو لژهاى «پهلوى» و «همایون» بود. وى پس از انقلاب در آمریکا ـ (کالیفرنیا) ـ اقامت گزید و در سال‌هاى 1367 ـ 1368 به انتشار مقالاتى در دفاع از کودتاى 1299 رضاخان ـ سید ضیاء پرداخت.
ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوى ج 2، ص 434.
2. اکبر ضرغام، فرزند نصرالله در سال 1292 ش در تهران به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در دبستان تربیت و متوسطه را در دبیرستان ثروت و نظام تهران به پایان رساند. در مهر ماه 1311 وارد دانشکده افسری شد و بعد از دو سال به درجه ستوان دومی نایل آمد. خدمات نظامی خود را در واحدهای نظامی ارتش شروع کرد تا اینکه در 1328 از دانشکده جنگ فارغ‌التحصیل شد. وی دو سال بعد در فرمانداری نظامی تهران مشغول خدمت شد و در 1331 به عنوان مأمور خدمت به وزارت دارایی انتقال یافت که در همان آغاز مدیریت کل قند و شکر را به عهده گرفت و چندی بعد آجودان مخصوص شاه شد. در سال 1333 به مدیریت کل گمرک کشور منصوب و بعد از یک سال خدمت، به درجه سرتیپی نایل گردید. ضرغام در فروردین 1336 وزیر گمرکات و انحصارات و در آذر 1338 وزیر دارایی کابینه اقبال، در شهریور 1339 وزیر دارایی شریف امامی و در سال 1341 مدیر بانک اصناف ایران شد و چند سال بعد در 1349 مدیریت موسسه انحصار دخانیات ایران را به عهده گرفت.
در اوایل سال 1340 به جرم فساد مالی مدتی بازداشت و سپس آزاد شد. از اوایل سال بعد فعالیت‌های سیاسی خود را شروع کرد و جمعیت نیروهای ملی را بنیان نهاد و رهبری آن را به عهده گرفت. ضرغام را از پایه‌گذاران کانون ناسیونالیست‌های ترقی‌خواه وابسته به جناح آمریکایی هیأت حاکمه و عضو شاخه نظامی حزب «آریا» معرفی کرده‌اند.
منابع: ضرغام، علی‌اکبر، «سیگارت‌سازی در ایران» سالنامه دنیا، شماره 26، سال 1349.
قریشی، حسن، چهره‌های آشنا، تهران، سازمان چاپ و انتشار کیهان، 1344.