موضوع: اقامت اجباری
تاریخ سند: 29 آذر 1344
موضوع: اقامت اجباری
متن سند:
شماره: 1804 /5 تاریخ: 29 /9 /1344از: سرپرست شهربانیهای سمنان و توابع
به: تیمسار ریاست محترم اداره اطلاعات شهربانی کل کشور
موضوع: اقامت اجباری
با ارسال رونوشت نامه شماره 599/م - 25 /9 /44 فرمانداری کل سمنان، پنج نفر از طلاب دینیه مدارس رضویه1 و فیضیه2 قم بر طبق رأی مورخ 20 /9 /44 کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی قم هر یک برای مدت چهار ماه اقامت اجباری در سمنان محکوم و در تاریخ 25 /9 /44 به این شهربانی معرفی و تحویل شده‌اند و ضمناً در تاریخ 9 /9 /44 یک نفر از محصلین دبیرستان قم، به اتهام توهین به دبیران خود از تاریخ 9 /9 /44 برای مدت 6 ماه و در تاریخ 29 /9 /44 یک نفر دیگر به اتهام چاقوکشی، برای مدت سه ماه اقامت اجباری از قم به این شهربانی معرفی گردیده، به علت قلت و کسری ابواب جمعی، اعم از افسر و کارمند و پاسبان، نگهداری و مواظبت از نامبردگان فوق مشکل به نظر می‌رسد. به علاوه نزدیکی به تهران و هوای مساعد این شهر، تبعید در روحیه آنها مؤثر واقع نشده و نیز عدۀ[ای] را که قبلاً طرفداری از خمینی می‌نمودند[و]به علت مراقبت شدید شهربانی فعلاً ساکت می‌باشند، نامبردگان را تحریک و تشویق به اعمال گذشته خود خواهند نمود. لذا مستدعی است با توجه به مراتب فوق، مقرر فرمایند ترتیبی داده شود که این اشخاص علاوه بر سمنان، به شهرستانهای دیگر (شهرستانهای دور از مرکز) اعزام گردند که این شهربانی هم بتواند وظایف خود را در مورد مراقبت و مواظبت از نامبردگان انجام می‌دهد.3
سرپرست شهربانیهای سمنان و توابع. سرهنگ محمد آریایی
به عرض می‌رسد. 1 /10 /44 بسیار خوب 2 /10 /44
______________________
1 .مدرسه علمیه رضویه، از مدارس قدیمی شهر قم و در محله بازار کهنه، ابتدای خیابان آذر واقع است. در تاریخ بنای آن، گفته‌اند که حضرت امام رضا علیه السلام در مسیر سفر به طوس، در این مکان اقامت داشتند و به همین دلیل نیز نام آن به «رضویه» مشهور شد.
2 .مدرسه فیضیه از بناهای عهد صفویه است که در جنب صحن کهنه قم و در میدان آستانه واقع شده است و بر اساس آنچه در تواریخ آمده، از بناهای شاه طهماسب اول می‌باشد که در سال 934 ق بنا گردیده است. وجه تسمیه آن نیز به فیضیه را به دلیل سکونت فقیه و عالم ربانی حضرت آیت‌الله العظمی ملا محسن فیض کاشانی دانسته‌اند. مدرسه فیضیه در سالیان دراز بدون طلبه بوده و رونق نداشت تا آنکه با حضور مرجع بزرگ شیعه و احیاگر مکتب اهل بیت(ع) حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری در شهر قم، مدرسه فیضیه، زندگی مجدد یافت و با حضور صدها طلبه و تشکیل ده‌ها کلاس درس، به مرکزی برای ترویج افکار عالی مکتب امام صادق ( ع) مبدل گشت. در همان زمان طبقه دوم (به استثناء آنچه در زمان فتحعلی شاه ساخته شده بود) ساخته شد. در عصر مرجعیت حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج سیدحسین طباطبایی بروجردی، بیش از پیش بر اعتبار این مدرسه افزوده شد، تا جایی که آن مرکز علمی و مدرسه بزرگ قدیمی، مشهور خاص و عام گشت و هر کس برای زیارت حضرت معصومه سلام‌الله علیها به قم وارد می‌شد، سری هم به مدرسه فیضیه می‌زد و از آن بازدید به عمل می‌آورد زیرا، اولاً «مدرسه فیضیه» مرکز مدارس شهر و محل تجمع طلاب علوم دینیه بود و ثانیاً به واسطه قرب حرم مطهر و نماز جماعتی که توسط مجتهدین بزرگ و عالیقدری که در آن برگزار می‌شد، مردم از این رهگذر به فیض نماز نایل می‌شدند و ثالثاً مکان تدریس بزرگترین مجتهدین عصر چون آیت‌الله العظمی بروجردی و آیت‌الله العظمی سیدمحمدتقی خوانساری و دیگران بود، لذا همواره از جمعیت روحانی و غیر روحانی موج می‌زده است. در دوران انقلاب اسلامی و مبارزه با شاه، فیضیه به قلب تپنده این نهضت مبدل شد و همواره روحانیون انقلابی و فاضل و دانشمند، در این مدرسه به سخنرانیهای آتشین علیه رژیم شاه پرداختند و در آنجا سنگی قرار داشت که هر کس، برای سخنرانی انقلابی روی آن می‌رفت و به همین دلیل نیز آن سنگ به «حجر انقلاب» مشهور بود. فیضیه بارها مورد هجوم وحشیانه مأمورین ساواک و ارتش شاهنشاهی و پلیس واقع شد و در و دیوار آن به خون جوانان روحانی آغشته شد، که در واقع از این دست، قابل مطالعه عمیق است؛ که یکی دوم فروردین 1342 ش، سالگرد شهادت امام صادق (ع) و دیگری 17 خرداد 1354 است. در طی سالیان متمادی، طرح‌های متعددی برای از بین بردن این پایگاه علمی و انقلابی توسط ساواک به مرحله اجراء درآمد که آخرین آن، تعطیلی فیضیه بود که در سال 1354 صورت گرفت.
برای نمونه، به یکی از مکاتبات در این خصوص، توجه فرمایید که در تاریخ 19 /5 /1354 طی شماره 3425 /21 از ساواک قم برای مرکز ارسال شده است:
«همان طوری که به کرات به عرض رسیده و مستحضرند، مدارس فیضیه و دارالشفاء قم، به دلایلی که در گزارشات تقدیمی قبلی بدان اشاره شده، تبدیل به کانون فساد و مرکز بروز کلیه تشنجات و اغتشاشاتی است که طی چند ساله اخیر از جانب روحانیون انجام شده. حال که این مدارس تخلیه و در اختیار قرار دارد، با توجه به اینکه ملک آن متعلق به آستانه مقدسه است، این ساواک پیشنهاد می‌نماید در صورت امکان، تحویل سازمان اوقاف گردد تا با نظر سازمان مذکور، حجرات آن به طلابی واگذار شود که به نحوی از انحاء با آن سازمان سر و کار دارند و طبعاً از موافقین می‌باشند. چنانچه به دلائلی واگذاری آن به اوقاف به مصلحت نبوده و بایستی مجدداً به روحانیون تحویل گردد، برای جلوگیری از هرج و مرج گذشته و ایجاد نظم و ضابطه، لازم است مدارس را به یکی از آیات ثلاثه قم، شریعتمداری، نجفی مرعشی، گلپایگانی (بدون دخالت سایرین) مشروط به اینکه تعهدات ذیل را عملی سازد تحویل گردد:
1. عدم اسکان طلاب کمتر از سی سال.
2. واگذاری حجرات به طلابی که از نظر شخص تحویل گیرنده موجه بوده و آیت‌الله مذکور ضمانت طلبه متقاضی را بکند.
3. تشکیل دفتر منظمی مانند مدارس دولتی که کلیه مشخصات و هویت ساکنین حجرات مدارس مذکور در آن ثبت و آخرین عکس آنان نیز اخذ و نگهداری گردد.
4. صدور کارت شناسائی ملصق به عکس به عنوان طلبه مدرسه فیضیه یا دارالشفاء که گویای کلیه مشخصات صاحب کارت باشد.
5. جلوگیری شدید از تجمع طلاب سایر مدارس حوزه که فاقد کارت شناسایی ذکر شده در بند 4 هستند.
6. مشخص نمودن مدرسین مدرسه و تعیین ساعات تشکیل درس طبق ضوابط معین و مشخص در خاتمه به عرض می‌رساند موضوعی که امکان دارد اجرای بند 5 را دچار اشکال سازد، وجود کتابخانه عمومی در داخل مدرسه فیضیه است که روحانیون برای آن اهمیت خاصی قائلند. لذا برای رفع این اشکال نیز پیشنهاد می‌شود که درب ورودی کتابخانه مذکور از طرف خارج از مدرسه که اخیراً در طرح شهرسازی در حریم رودخانه داخل شهر قرار گرفته و تبدیل به فضای سبز خواهد شد، باز و درب ورودی فعلی از داخل مدرسه مسدود و منحصر به تردد مسئول کتابخانه گردد.
رئیس ساواک معینی.
با همه این توطئه‌ها، فیضیه به حرکت خود ادامه داد و روحانیون شیعه هم چنان به مبارزه خود استمرار بخشید تا رژیم شاه سرنگون شد و فیضیه مجدداً بازگشایی و بازسازی شده و جایگاه خویش را نه تنها در ایران که در جهان اسلام باز کرده و به رغم خواست دشمن مبنی بر نابودی این پایگاه اینک به عنوان اصلی ترین مرکز تربیت فضلاء و دانشمند جایگاه خاصی پیدا کرده و بسیاری از جوانان مشتاق را از سراسر جهان در خود جای داده و به تعلیم آنان همت گماشته است. ر.ک: مدرسه فیضیه، مرکز بررسی اسناد تاریخی.
3.5 نفر آقایان مورد اشاره، در اطلاعیه شماره 2901 - 22 /9 /44 به این شرح معرفی شده اند: « 1. سیدمرتضی حجازی 2. هادی پیشوائی 3. شیخ قربانعلی طالب نجف آبادی 4. سیدعبدالله هاشمی 5. رجبعلی فلاح » بخش ضمائم