تلگراف واصله از قشون کاشان
متن سند:
کشف تلگراف: امیر لشکر جنوب شیروخورشید نمره اندیکاتور: استخبارات 143
تاریخ اصل تلگراف 23 وزارت جنگ تاریخ کشف 24 برج جوزا 132
مقام منیع بندگان حضرت اشرف وزیر جنگ و فرمانده کل قشون دامت عظمته
عطف به رمز نمره 533، تلگراف واصله از قشون کاشان حاکى است که بنا بر قول حکومت متحصنین تلگرافخانه1 متفرق و شهر در کمال امنیت است.
نمره 542
امیرلشکر جنوب ـ (محمود آیرم)2
[مهر]: اداره ارکان حرب کل قشون ـ شعبه استخبارات 13
[حاشیه]: ضبط شود.
توضیحات سند:
1. ساختمان این تلگرافخانه تا سالهاى اولیه انقلاب اسلامى دایر بود که بعدها به دلیل گسترش شهرسازى و تعریض خیابان و ایجاد میدان تخریب شد.
2. محمود آیرم، فرزند سرتیپ محمود حسینخان، از مهاجران قفقازى بود که پس از قرارداد ترکمان چاى به ایران آمدند. پدر آیرم از صاحبمنصبان با نفوذ در بریگاد قزاق بود. محمود آیرم با درجه میرپنجى در کودتاى 1299 از افسران قزاق همراه رضاخان میرپنج بود و در کابینه سید ضیاءالدین، آیرم حاکم نظامى تهران شد. آیرم پس از تشکیل ارتش جدید فرمانده لشکر جنوب شد.
مأموریت مهم آیرم در لشکر جنوب باز پسگیرى قسمتى از بلوچستان ایران بود. آیرم در درگیرى با بلوچها و یاغیان که رهبرشان محمدخان بلوچ بود توانست قسمتى از بلوچستان ایران را آزاد و محمدخان را دستگیر و روانه تهران کند. در سال 1307 آیرم به تهران فراخوانده شد و در تهران محبوس گردید و اموال وى مصادره شد اتهام او فساد و ارتشاء بود. آیرم پس از مدتى از زندان آزاد شد.
(تاریخ بیست ساله ایران. ج 1، ص 211، 371 ؛ حیات یحیى، ج 4، ص 259 ؛ ارتش و حکومت پهلوى، ص 419)
منبع:
کتاب
انتخابات مجلس پنجم به روایت اسناد (جلد اول) صفحه 29