تاریخ سند: 15 تیر 1345
درباره: مراسم عزاداری
متن سند:
شماره: 5 ـ 340 ـ 1 ـ 5 تاریخ:15 /4 /1345
از: شهربانی آبادان
به: شهربانی کل کشور ـ تیمسار ریاست گروه اطلاعات
درباره: مراسم عزاداری
عطف به طرح شماره1ـ 19ـ 5 ـ651 ـ 25 ـ 1ـ 45 و پیرو شماره 5 ـ340ـ1ـ 5 ـ 25ـ 2 ـ 45 برابر گزارش قسمت مربوطه نامههای شماره 43 /12824 /6ﻫ - 13 /10 /43و43 /5675 /6 ﻫ - 25 /5 /43 اداره ساواک خوزستان حاکی بود که آقایان دکتر مفتح و شیخ ناصر مکارم شیرازی و احمد بهشتی و جعفر سبحانی اقامتشان در خوزستان به صلاح تشخیص داده نشده و از منبر رفتن آنان جلوگیری به عمل آید چون در تاریخ 5 /2 /45 اطلاع حاصل شده که نامبردگان فوق به آبادان وارد و درصدد رفتن به منبر بودند مراتب بلافاصله با توجه به سوابق امر به ساواک اعلام و نسبت به وعظ و سخنرانی آنان در سال 45 نظریه صریح خواسته شد. ساواک خوزستان طی نامه شماره 433 /3 /6 ﻫ 6 /2 /45 اعلام میدارد (به نظر این ساواک چنانچه آقایان سبحانی ـ بهشتی ـ مکارم با سپردن تعهد مانند سال گذشته اقدام نمایند مانعی برای منبر رفتن آنان وجود ندارد ولی در مورد آقای دکتر مفتح هرگونه اقدامی بستگی به نظر آن شهربانی دارد.) لزوماً از نامبردگان در حضور آقای آیتاله شیخ عبدالرسول قائمی رئیس حوزه علمیه آبادان تعهد اخلاقی اخذ که در روی منابر سخنان خارج از امور دینی و مذهبی بیان ننماید1و نیز همانطوری که طی شماره 5 ـ 340 ـ 1 ـ 5 ـ 5 /2 /45 به عرض رسیده تصمیم گرفته شده بود که روزانه کلیه گزارشات واصله از مساجد حوزه استحفاظی شهرستان در کمیته اطلاعاتی که همه روزه در ساعت 17 با حضور نمایندگان فرمانداری ژاندارمری ساواک و خود اینجانب در شهربانی تشکیل و چنانچه مورد خاصی بیاید موضوع را در کمیسیون امنیت بررسی و اتخاذ تصمیم گردد.
چون تا روز 11 /2 /45 کمیته به مطلب قابل توجهی برخورد نکرد لیکن در روز مزبور گزارشات مأمورین مربوطه حاکی بود که آقایان دکتر مفتح ـ بهشتی و شیخ غلامحسین جمی روی منابر مطالبی بیان نمودهاند که احتیاج به بررسی بیشتری داشت لذا طبق نظر کمیته اطلاعاتی متشکله در شهربانی طی شماره 5 ـ 340 ـ 1 ـ 5 ـ 12 ـ 2 ـ 45 تقاضای کمیسون امنیت به منظور بررسی اظهارات وعاظ فوقالذکر به عمل آمد که کمیسیون مزبور ساعت 30 /17 ـ 13 /2 /45 با حضور آقای فرماندار ـ تیمسار ریاست اداره ساواک استان خوزستان و فرماندهی هنگ ژاندارمری آبادان و اینجانب تشکیل و اتخاذ تصمیم شد که کمسیون به تذکر به آنان اکتفا نماید نامبردگان به کمسیون احضار و تذکرات لازم به آنان داده شد مراتب استحضار اعلام اینک 9 برگ صورت جلسه تنظیمی به پیوست ایفاد میگردد.
رئیس شهربانی آبادان و مناطق نفتخیز
سرهنگ اسدی
گیرندگان
سرپرستی شهربانیهای استان خوزستان جهت استحضار پیرو شماره 5 ـ 340 ـ 1 ـ 5 ـ 7 /2 /134
توضیحات سند:
1. آیتالله سید حسن طاهری خرمآبادی درباره نحوه برخورد رئیس شهربانی آبادان با سخنرانی آیتالله شهید مفتح میگوید: «یک روز در منزل یکی از تجار آبادان مرحوم حاج [غلامعلی] خرمی بودیم که رئیس شهربانی به اتفاق چند نفر دیگر به آنجا آمدند. حاج خرمی از تجار آبادان بود که او هم همانند آقای قائمی در حمایت از آقایان علماء دریغ نداشت و میتوان گفت که تقریباً کارگردان آقای قائمی بود. حاج خرمی در عین حال هم تاجر بود و پول داشت و هم در مسائل انقلاب خیلی تند و داغ بود. منزل او محل ورود آقایان بود. یک سال یادم میآید آقای هاشمی رفسنجانی که به آبادان آمده بود به منزل همین حاج خرمی وارد شده بود. در هر حال یک روز ظهر ناهار منزل حاج خرمی بودیم که رئیس شهربانی به اتفاق چند نفر دیگر به آنجا آمدند. آن روز آقای مفتح، آقای سبحانی، آقای مکارم شیرازی و بنده آنجا بودیم. هنگامی که چشمش به ما افتاد گفت: من نمیدانستم همه این آقایان جمع هستند تا گزارشات آنها را هم بیاورم. تصورش این بود که فقط آقای مفتح آنجا حضور دارد لذا تمام بحثش درباره منبرهای آقای مفتح متمرکز شد. بعد خیلی با متانت و با ملایمت و با التماس صحبت میکرد که اینجا شهر مرزی است و ما در مرز عراق هستیم گاهی حرکتهای مشکوکی در اینجا پیش میآید که ممکن است دیگران بخواهند در آن اعمال نفوذ کنند. منظورش کشورهای خارجی بود. او میگفت باید مواظبت کرد که این منبرها باعث تشنج نشود و مسأله فرین نباشد. یک برخورد خیلی ملایمی کرد. اینطور نبود که آقای مفتح را ببرند به ساواک یا شهربانی و برخوردهای خشونتآمیز بکنند. البته گاهی هم میشد که مسجدی را محاصره میکردند و یا اینکه اعلام میکردند که مثلاً این جلسه امروز باید تعطیل بشود و برقرار نباشد.
ر.ک: خاطرات آیتالله طاهری خرمآبادی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سال 1377، صص 282ـ283.
منبع:
کتاب
آیتالله عبدالرسول قائمی به روایت اسناد ساواک صفحه 165

