تاریخ سند: 3 تیر 1343
موضوع: دکتر منوچهر اقبال مدیر عامل شرکت نفت
متن سند:
نخست وزیری گزارش اطلاعات داخلی
شماره: 548 /322
موضوع: دکتر منوچهر اقبال مدیر عامل شرکت نفت تاریخ گزارش: 3 /4 /43
دکتر منوچهر اقبال با شرکت عدهای در حدود ۷۰ نفر از دوستان مورد اعتماد خود جمعیتی بنام (یاران)1 تشکیل داده است. کلیه اعضاء جمعیت مذکور قسم یاد کردهاند که به هیچوجه عضویت و نحوه فعالیت خود را نزد کسی افشا نسازند. در حدود ۱۲ نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی نیز عضو این دسته هستند. جهت شناسایی کامل افراد این گروه اقداماتی انجام شده و نتیجه متعاقباً باستحضار خواهد رسید.
توضیحات سند:
___
۱- جمعیت یاران: دکتر منوچهر اقبال در سال ۱۳۴۳ با شرکت عدهای در حدود ۷ نفر از دوستان مورد اعتماد خود جمعیتی به نام " یاران " تشکیل داد کلیه اعضاء جمعیت مذکور قسم یاد کردند که به هیچوجه عضویت و نحوه فعالیت خود را نزد کسی افشا نسازند. ابتدا ۱۴ نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی به اسامی: دکتر مصطفی الموتی، حسن مصطفوی نائینی، جهانگیر سرتیپ پور، اسدا.. موسوی ماکوئی، دکتر شفیع امین، کریم اهری، دکتر حنیفه رمضانی، دکتر حسین سامیراد، دکتر محسن صالحی، حبیب ا... ملکزاده آملی، محمود توسلی، محمدعلی مرتضوی، احمد یغمایی، کیهان و رحیم زهتابفرد به عضویت جمعیت یاران دکتر اقبال در آمدند. ضمناً غیر از نامبردگان فوق از بین عده دیگری که به عضویت جمعیت مزبور درآمدند سناتور نبیل سمیعی، مهندس روحانی وزیر آب و برق وقت، کشاورزیان معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن، عباس شاهنده مدیر روزنامه فرمان، موسی مهام شهردار سابق تهران ورضی ویشکائی مدیر عامل بانک رهنی، توسط ساواک شناخته شدند. از دیگر افرادی که نامشان در اسناد ساواک ضبط شده و حداقل در نخستین سالهای دولت هویدا از نزدیکان اقبال بودهاند باید به محمدعلی مسعودی و کاظم مسعودی (آژنگ) سید جلالالدین تهرانی (سناتور) منوچهر قیایی (فرماندار پیشین تهران)، سید حسین امامی، سرلشکر علوی مقدم، مهندس عبدالرضا انصاری، بانو افشار قاسملو و دکتر کاسمی (دبیر کل سابق حزب ملیون) اشاره کرد. جمشید آموزگار نیز دارای روابط نزدیکی با اقبال بود در سال ۱۳۴۲ میان دکتر کاسمی که دبیر جمیعت یاران بود، و اقبال، رهبر جمعیت، اختلاف پدید آمد و در این جمع تفرقه ایجاد شد. در سال ۱۳۴۵ از سوی شبکه مقتدر علم ضربات مهلکی بر پیکر اقبال وارد گردید و نامههای سرگشادهای در افشای او و نزدیکانش، از جمله عبدالرضا انصاری، نشر یافت و بالاخره انتصاب علم به وزارت دربار جایگاهی که اقبال حق خود میدانست، مرحله نوینی از تحقیر اقبال را آغاز نمود. امیرعباس هویدا نخستوزیر، نیز از ایذاء محیلانه اقبال فروگذار نمیکرد. در این زمان، به تدریج یارانی چون عباس شاهنده به جرگه دشمنان علنی اقبال پیوستند.
«ظهور و سقوط پهلوی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ص ۳۳۶»
منبع:
کتاب
دکتر منوچهر اقبال به روایت اسناد ساواک صفحه 165