تاریخ سند: 17 دی 1357
متن سند:
[تلفنگرام] بعداز ظهر روز جاری تظاهرات نسبتا وسیع و گسترده ای که بطور پراکنده در نقاط مختلف تبریز بوجود آمد تظاهرکنندگان شیشه های بانک را شکسته و بتعداد 7 بانک از طریق زدن آتش و تخریب صدمه رسانیده اند و تعداد قابل توجهی شیشه های مغازه ها و مؤسسات دولتی را شکسته اند مهمانسرای شاهقلی و خانه پیش آهنگی تبریز را آتش زده اند و در بعضی خیابانها تظاهرکنندگان با آتش زدن لاستیک اتوموبیلی باعث سد عبور و مرور اتومبیلها شده اند و با دخالت مأمورین انتظامی به آتش سوزیهای مزبور و اجتماع تظاهرکنندگان خاتمه داده شد.1 ضمنا در بخشهای سردرود ـاسکو ـ خسرو شاه بعدازظهر روز جاری تظاهرات نسبتا حاد و وسیعی انجام که منجر به مجروح شدن عده ای گردیده مشروح جریان بخشهای مزبور بمحض وصول متعاقبا باستحضار خواهد رسید.
2 همچنین در اردبیل نیز ساختمانهای کانون بازنشستگان بیمه های اجتماعی و بانک ملی توسط تظاهرکنندگان به آتش کشیده شده اند.
3 افشائی آقای [ناخوانا] : گوینده مکی : گیرنده باستحضار مقام مدیریت کل رسید 17 /10 /57 در بولتن درج گردید روحانی 18 /10 /57
توضیحات سند:
1ـ تظاهرات تبریز از نخستین ساعات امروز (17 /10 /57) شروع شد.«گروههایی از مردم که تعداد آنها بر 60 هزار نفر می رسید در خیابانهای اطراف بازار تبریز دست به تظاهرات و راهپیمایی زدند.
تظاهرکنندگان که با شلیک گاز اشک آور و تیراندازی هوایی ماموران مواجه شده بودند به داخل مغازه ها رفتند و تظاهرات خود را تا ظهر ادامه دادند.
سپس به خیابانهای مرکزی شهر رفتند و پس از مسدود کردن خیابانها، آتش زدن زباله ها و لاستیک در شهر به راه افتادند.
شیشه چند بانک را شکستند و ساختمان بانک فرهنگیان، صادرات، سپه، خانه پیشاهنگی و چند اتومبیل دولتی توسط عده ای طعمه حریق شد.
» (کیهان، ش 10607، ص 7) به دنبال این تظاهرات فرماندار نظامی تبریز و حومه ساعت منع و عبور و مرور را به مدت یک ساعت افزایش داد و از ساعت 20 شب تا 6 صبح اعلام نمود.
(آیندگان، ش 3258، ص 9) 2ـ کیهان تظاهرات بخش سردرود را توأم با دو شهید و یازده مجروح ذکر کرد.
این منبع نام شهدا را نیز درج کرد.
(ش 10607، ص 7) هشترود، شبستر، مشکین شهر، قره چمن نیز از استان آذربایجان شرقی شاهد تظاهرات ضد شاه بود.
به نوشته روزنامه آیندگان در تظاهرات هشترود 2 تن به شهادت رسیدند.
(ش 3258، ص 9) 3ـ سند بعدی توضیح بیشتری درباره حوادث اردبیل می دهد.