موضوع: انعکاس وقایع تبریز
تاریخ سند: 15 اسفند 1356
موضوع: انعکاس وقایع تبریز
متن سند:
از: 23 ﻫ تاریخ: 15 /12 /2536[1356] 13561215به: 312 شماره: 3969 /23 ﻫ
موضوع: انعکاس وقایع تبریز1
حوادث و اغتشاشات روزهای شنبه و یکشنبه (29 و 30 /11 /36) شهر تبریز از اواسط روزشنبه (29 /11 /36) در شهر قزوین انتشار یافت و مردم مترصد دریافت اخبار و همچنین وقایع احتمالی شهرهای تهران و قم و سایر شهرستانها بودند که وقایع تبریز از طریق رسانه‌های گروهی به اطلاع مردم رسید و در مورد تهران اظهار می‌شود که مجالس ترحیمی در برخی از مساجد برگزار و مردم با لباس سیاه در این مجالس شرکت نموده‌اند لیکن بازار باز بوده و حادثه‌ای رخ نداده است و در قم عده‌ای مجدداً به محل حزب رستاخیز ملت ایران حمله کرده و یک نفر پلیس مجروح و ساختمان حزب دچار حریق شده است. ضمناً برخی از روحانیون از جمله میرزا عبداله امام جمعه شهیدی و سید حسن موسوی شالی اظهار می‌کردند وقایع اخیر دنباله وقایع دی ماه قم می‌باشد و به این زودی پایان نخواهد یافت اگر چند روزی به سکوت بگذرد حالت آتش زیر خاکستر را دارد که هر آن امکان دارد با شدت و حدت بیشتری شعله‌ور شود
نظریه شنبه. نظری ندارد.
نظریه یکشنبه با توجه به صداقت و دسترسی شنبه متن خبر صحیح به نظر می‌رسد و وجود چنین شایعاتی در افواه مردم مورد تأیید است ضمناً افراد مذکور در متن خبر در 23 ﻫ و ستاد سابقه دارند و از اعمال و رفتار آنان و همچنین از اوضاع و احوال2
توضیحات سند:
1. منظور قیام مردم تبریز می‌باشد : آفتاب سرخ یکشنبه 29 بهمن تازه دمیده بود که مردم تبریز دسته دسته براى حضور در مساجد به راه افتادند. کلاس‌هاى دانشگاه تبریز و همچنین بازار تبریز متراکم شد و در حالى که دهانه بازار به دستور سپهبد آزموده استاندار آذربایجان شرقى به وسیله ماموران، تحت فرماندهى رئیس کلانترى 6 تبریز بسته شده بود تا از ورود مردم به مسجد جلوگیرى شود، هر لحظه بر جمعیت حاضر افزوده مى‌شد. دقایقى بیش به ساعت 10 صبح نمانده بود که رئیس کلانترى 6 ضمن توهین به مقدسات مردم مسلمان، به آن‌ها حمله کرده اسلحه گشود و چند نفر را مجروح کرد. مردم خشمگین به سوى خیابان‌ها هجوم آوردند و از ساعت 10 صبح تا 2 بعدازظهر 73 شعبه بانک، 9 سینما،6 اتومبیل دولتى، 22 مرکز فساد، تعداد زیادى از مغازه‌هاى مشروب فروشى و همچنین ساختمان حزب رستاخیز توسط تظاهرات‌کنندگان به آتش کشیده شد. به گزارش آتش‌نشانى تبریز، 134 نقطه شهر در آتش سوخت و دو افسر و 9 نفر مجروح شدند، ساعت 3 بعدازظهر، قواى کمکى رژیم وارد صحنه شد و با استقرار آن و نیز تاریک شدن هوا مردم به خانه‌هاى خود بازگشتند. در جریان این حرکت اسلامى و بر اثر حمله ماموران به تظاهرات‌کنندگان تعدادی زخمى شدند. شمار مجروحین به حدى بود که در بیمارستان‌هاى تبریز براى مداواى آنان جاى کافى نبود و راهروها و راه‌پله‌هاى بیمارستان‌ها نیز انباشته از مجروحین بود که زیر نظر ماموران ساواک قرار داشتند. رژیم شاه بعدها با تناقض گویى تعداد کشته شدگان را 6 نفر ذکر کرد اما شاهدان عینى تعداد شهدا را 600 نفر مى‌دانستند.امام خمینى پس از آگاهى از فاجعه خونین 29 بهمن تبریز، علاوه بر نطق کوبنده‌اى که ایراد فرمودند، پیام مهمى نیز به همین مناسبت در 8/اسفند / 1356 خطاب به مردم آذربایجان فرستادند.
کوثر، جلد اول، ص 343 ـ 342
2. ادامه سند در میان اسناد یافت نشد.