موضوع: اظهارات راننده آقای دکتر اقبال درباره تغییر کابینه
تاریخ سند: 22 تیر 1347
موضوع: اظهارات راننده آقای دکتر اقبال درباره تغییر کابینه
متن سند:
گزارش خبربه: ۳۲۲ شماره گزارش: 14553 /20هـ5
از: ۲۰هـ۵ تاریخ گزارش: 22 /4 /47
موضوع: اظهارات راننده آقای دکتر اقبال درباره تغییر کابینه
ساعت ۱۱۰۰ روز 20 /4 /47 هاشم زیتونی راننده دکتر اقبال مدیر عامل شرکت ملی نفت در اطاق کار خود بطور کاملاً خصوصی اظهار داشت اخیراً قرار بوده است دولت آقای هویدا1 بدون سر و صدا از کار برکنار و آقای دکتر اقبال بجای وی منصوب و مأمور تشکیل کابینه گردد ولی به جهاتی که معلوم نیست شاید به منظور عزیمت شاهنشاه به شمال یا گرفتاری و کاری که برای آقای اقبال پیش آمده است این موضوع فعلاً راکد و به بعد موکول شده است. ناطق سپس افزود ضمناً بطوری که شایع است ممکن است اردشیر زاهدی نخست وزیر شود ولی این شایعه بسیار ضعیف و غیر قابل عملی خواهد بود. ناطق در پایان سخنان خود اظهار نمود که آقای هویدا فقط اسماً عنوان نخست وزیری دارد در صورتی که هیچگونه اختیاری ندارد و کلیه امور را دیگران اداره می‌نمایند. نظریه رهبر عملیات اظهارات هاشم زیتونی به طور کاملاً خصوصی با منبع در میان گذارده شده و هرگونه اقدام مستقیمی در این مورد موجب شناسایی منبع خواهد شد
توضیحات سند:
___۱- امیرعباس هویدا: امیرعباس هویدا فرزند حبیب‌الله (عین الملک) در سال ۱۲۹۸ متولد شد. تحصیلات ابتدائی و متوسطه خود را در مدرسه فرانسوی بیروت به پایان رساند و سپس به بلژیک رفت و در دانشگاه آزاد بروکسل در رشته علوم سیاسی و اقتصاد درس خواند. در سال ۱۳۲۱ به ایران برگشت و به استخدام وزارت امور خارجه در آمد. در سال ۱۳۲۴ در اولین مأموریت سیاسی خارج از کشور، به پاریس رفت و با حسنعلی منصور آشنا شد. در سال ۱۳۲۹ عبدالله انتظام به وزات خارجه رسید و هویدا را به ریاست دفتر خود انتخاب کرد. در مهرماه ۱۳۳۰ هویدا به پیشنهاد کمیسار عالی پناهندگان سازمان ملل متحد به مدت ۵ سال مأمور خدمت در این سازمان شد. در سال ۱۳۳۵ با درخواست منصور که سفیر ایران در آنکارا بود بعنوان رایزن سفارت ایران در ترکیه انتخاب شد. در سال ۱۳۳۶ عبدالله انتظام مدیر عامل شرکت ملی نفت شد و هویدا را به عضویت هیئت مدیره شرکت نفت انتخاب کرد. هویدا در اوایل سال ۱۳۴۰ در زمره مؤسسان کانون مترقی به ریاست یار دیرین خود حسنعلی منصور، درآمد. هویدا در سال ۱۳۴۲ در کابینه حسنعلی منصور به سمت وزارت دارائی برگزیده شد و به مدت پانزده ماه در این مقام بود تا اینکه منصور به قتل رسید. شاه برای جلب رضایت آمریکائیان یکی از همکاران نزدیک منصور را به جانشینی او انتخاب کرد و او امیر عباس هویدا، کاملاً مطیع شاه بود و همان اعضاء کابینه منصور را در کابینه خود ابقا کرد. در فروردین سال ۱۳۴۶ امام خمینی (ره) از نجف نامه مفصلی به هویدا نوشت و وضعیت کشور و حضور بیگانگان بویژه آمریکا را گوشزد نمود. اما نامه امام بی‌جواب ماند ولی مسائلی را که امام بیان کرده بودند دهان به دهان در میان مردم پخش شد و زمینه حرکت‌هائی که در سال‌های دهه ۵۰ شکل گرفت را فراهم کرد. هویدا در سه بخش مهم سیاست خارجی، امور اقتصادی و مسائل نظامی مسلوب‌الاختیار بود و فقط در صحنه سیاست داخلی و حضور در نمایشات انتخاباتی حضور داشت. هویدا رهبری حزب ایران نوین را به عهده داشت و دکتر کلالی را به مقام دبیر کلی حزب تعیین کرد. دکتر کلالی حزب را بصورت احزاب چپ سازماندهی کرد و او را گسترش داد و به کانون قدرت مستقلی تبدیل کرده کم کم خود شاه را به وحشت انداخت و خود هویدا دبیر کلی را به عهده گرفت و کنگره بزرگ حزبی را در دی‌ماه ۱۳۵۳ با دعوت از نمایندگان احزاب بزرگ جهان تشکیل داد. علم نزد شاه رفت و تشکیل حزب واحد رستاخیز را به شاه تلقین کرد. شاه در سال ۱۳۵۳ تشکیل حزب رستاخیز را اعلام و هویدا را به دبیر کلی حزب معرفی کرده و کم کم ستاره بخت هویدا پس از ۱۲ سال افول کرد و شاه به هویدا تکلیف کرد استعفا دهد و او را وزیر دربار بجای علم که در بستر بیماری بود، انتخاب کرد. از هاری نخست وزیر وقت هویدا را مقصر همه فجایع کشور معرفی کرد و به ظاهر او را بازداشت کرد تا اینکه در روز ۲۲ بهمن به دست نیروهای انقلاب افتاد و پس از یک محاکمه در روز شنبه ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ هویدا اعدام شد. هویدا در یک خانواده بهائی بدنیا آمد و پدرش جزء مبلغان و داعیان فرقه ضاله بهائیت بشمار می‌رفت. هرچند که هویدا می‌خواست به ظاهر بهائی قلمداد نشود اما ارتباطات او با افراد فرقه بهایت قطعی بود. در مدتی که مأمور به کمیسار عالی پناهندگان بود با سازمان‌های فراماسونری ارتباط برقرار کرد و یکی از اعضاء برجسته فراماسونری در اروپا و استاد اعظم لژ بزرگ ملی فرانسه بود. «بازیگران عصر پهلوی، محمود طلوعی»