تاریخ سند: 20 آبان 1357
متن سند:
طبق اطلاع واصله: در ساعت 0900 مورخه 19 /8 /57 مجلس یادبودی به
مناسبت کشته شدگان واقعه شهرستان صومعه سرا با شرکت جمعی از روحانیون،
فرهنگیان، دانشجویان، دانش آموزان شهرستان رشت عده ای از اهالی
شهرستان های اطراف در مسجد کاسه فروشان تشکیل ابتدا آقای امینی یکی از
فرهنگیان شهرستان مذکور ضمن صحبت درباره وقایع اخیر ایران و بررسی در
اطراف سه موضوع آزادی، دمکراسی یا استقلال نیست اظهار داشت که طبق
دستور مقامات مملکتی تیمسار ارتشبد نصیری مأموریت داشت که کلیه
دانشجویان مخالف را سرنگون نماید تا خشم همگان به جوش آید، بدین لحاظ
موارد ذکر شده بالا برای ما مسلمانان هیچ مفهومی ندارد و این امریکایی ها و
انگلیسی ها هستند که برای به دست گرفتن حکومت شاهنشاهی موارد فوق را در
حلقوم ما فرو می نمایند باید بدانید که ما با دژخیمان و دلالان امپریالیسم سازش
نمی نماییم سپس رو به آقای احسان بخش نمود و گفت آقای احسان بخش شما به
پلیس گل دادید، پلیس به ما گلوله داد شما راهپیمایی آرام داشتید ما دو تن کشته
دادیم، بعدا دانشجویانی که گویا پسر حاج اصغرنیا باشد و از تهران به رشت آمده
درباره وقایع اخیر دانشگاه و کشتار دستجمعی آنجا صحبت نمود و اضافه کرد که
اجتماع دانشجویان در داخل دانشگاه برای روشن شدن افکار خود و جامعه بوده
که پاسخ آنان گلوله شد و اشاره کرد که ما مرگ را ترجیح می دهیم و رهبر ما
قهرمان خمینی است بعدا آقای حسام واعظ بالای منبر رفت و پس از خواندن
چند بیت شعر اظهار داشت که در تاریخ 14 /8 /57 دانشجویان دانشگاه تهران
برای تبادل نظر و روشن نمودن افکار خود دور هم جمع شده بودند مبادرت به
سخنرانی می نمودند که وسیله افراد نظامی از پشت میله گلوله باران شدند و مثل
گل پرپر گردیدند.
(ناخوانا...) این بود که آنان پیروان مذهب شیعه بودند و اضافه
نمود این کشتار نه تنها در سراسر ایران پخش گردید
بلکه به پاریس هم مخابره گردیده است و مورد خشم همگان قرار گرفته سپس با
حالتی گریان نام خمینی را بر زبان آورد حاضرین را وادار به گریه و آنان را تهییج
نماید در خاتمه اعلام داشت که نام کشته شدگان در تاریخ اسلام ثبت خواهد
گردید، سپس آقای حاج صادق احسانبخش ضمن دعوت کردن مردم به سکوت و
آرامش اظهار داشت که مردم ما پناهگاهی به جز این مسجد نداریم و پناهگاه ما
فقط مسجد است و نمی گذارند در جای دیگر جمع و حرفهای مان را به گوش مردم
برسانیم در این موقع عده ای پسر و دختر مبادرت به نوحه خوانی نمودند و پس از
پخش اعلامیه مضره از قسمت زنان مجلس در ساعت 1200 بدون هیچگونه
اتفاق سویی خاتمه یافت.
رئیس شهربانی استان گیلان ـ سرتیپ علی سیدی
گیرندگان:
1ـ فرماندهی مرکز آموزشی ن.
د.
ش و پایگاه دریایی بندرپهلوی برای آگاهی
2ـ فرماندهی ناحیه ژاندارمری گیلان برای آگاهی
3ـ ریاست سازمان اطلاعات و امنیت استان گیلان برای آگاهی
توضیحات سند:
* امروز (20 /8 /57) با وجود
اینکه مردم اصفهان قبلاً
نسبت به برگزاری نماز عید
قربان تهدید شده بودند،
چهارصد هزار نفر از مردم این
شهر از ساعت نه بامداد تا پنج
و نیم بعدازظهر، پس از اقامه
نماز عید قربان، علیه رژیم
شعار دادند.
(7000 روز،
کرباسچی، ج 2، ص 996)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، کتاب 2 صفحه 424